Τα «κοράκια» /

Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη Γράφουν οι χθεσινές εφημερίδες ότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται νομοσχέδιο και θα το καταθέσει έως το τέλος του έτους, με το οποίο θα λαμβάνονται μέτρα για την προστασία των δανειοληπτών από «πιθανές αυθαιρεσίες» των τραπεζών. Προς τούτο, ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης είχε συνάντηση με το προεδρείο της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών. Υπενθυμίζουν οι εφημερίδες ότι και παλαιότερα ο πρωθυπουργός, ο κ. Κ. Καραμανλής, υπογράμμισε στη Βουλή «την ανάγκη θέσπισης κριτηρίων πριν η διαδικασία εκπλειστηριασμού φτάσει στο τελικό στάδιο». Το πρόβλημα, ασφαλώς, προέκυψε από την αλματώδη επέκταση του δανεισμού τα τελευταία χρόνια, από την οποία οι τράπεζες αποκόμισαν σημαντικά κέρδη και κατ’ άλλους υπερκέρδη. Οπως ήταν φυσικό, η επέκταση του δανεισμού επαύξησε τους κινδύνους του δανείου πολύ περισσότερο, όταν η προώθηση εκ μέρους των τραπεζών υπήρξε άκρως επιθετική και κεντρικό πεδίο στον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Ηταν επίσης φυσικό, σε αυτή την ξέφρενη προώθηση των δανείων, να παρεισφρήσουν προχειρότητες όσον αφορά την ασφάλεια του δανείου. Ευτυχώς, οι προχειρότητες αυτές δεν πήραν την έκταση που πήραν σε άλλες χώρες και οι τράπεζες, που ασφαλώς διαθέτουν ακριβή στοιχεία, βεβαιώνουν ότι η κατάσταση ελέγχεται παρά τις δυσκολίες από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό. Παρά ταύτα υπάρχει θέμα και έχει πολλές πλευρές. Υπάρχει η γενικότερη, ας πούμε, θεωρητικά πλευρά, που όμως δεν στερείται πρακτικών εφαρμογών. Είναι ότι ο δανειστής και ο δανειζόμενος ευθύνονται εξίσου για την τύχη του δανείου. Η δέσμευση π.χ. του οφειλέτου με την εμπράγματη ασφάλεια θεωρείται επαρκής κατοχύρωση του δανείου και σχεδόν απαλλάσσει τον δανειστή από κάθε ευθύνη για το δάνειο, π.χ. να ερευνήσει την αντικειμενική φερεγγυότητα του δανειζομένου. Ενδεχομένως, το σύνολο της νομοθεσίας μας θα πρέπει να εναρμονισθεί με την αρχή ότι ο δανειστής και ο δανειζόμενος φέρουν ίση ευθύνη για την τύχη του δανείου. Το δάνειο είναι εμπορική πράξη από την οποία και οι δύο πλευρές προσδοκούν οφέλη. Η αρχή της ίσης ευθύνης δεν έχει τον χαρακτήρα «κοινωνικής πρόνοιας», είναι περισσότερο οικονομική και αποβλέπει περισσότερο στην αξιοπιστία και τη σταθερότητα των συναλλαγών. Τα μέτρα που εξετάζονται για την κατάρτιση του νομοσχεδίου, τα περισσότερα, αναφέρονται στην περίοδο πριν από τον εκπλειστηριασμό. Τα περισσότερα θέτουν κριτήρια «κοινωνικής προστασίας» του δανειολήπτη. Πολύ καλά, αρκεί να έχουμε πάντα στο νου μας ότι άλλο είναι η «κοινωνική προστασία» και άλλο η «προστασία του δανείου» και γενικότερα των συναλλαγών. Το σκανδαλώδες σημείο είναι οι πλειστηριασμοί. Εκεί εκτυλίσσεται το κοινωνικό δράμα και η οικονομική καταστροφή. Εχω ακούσει τόσες ιστορίες «κατάλληλου χειρισμού» αυτών των πλειστηριασμών ώστε νομίζω ότι η εφευρετικότητα του Νεοέλληνα για να αποκτήσει γρήγορα και εύκολα πλούτο εδώ ακριβώς βρίσκει την πλήρη ανάπτυξή της. Είμαι βέβαιος ότι και εσείς έχετε ακούσει τέτοιες ιστορίες, σε μερικές από τις οποίες εμπλέκεται και η Δικαιοσύνη. Δεν είναι τυχαίο ότι ο λαός ονομάζει «κοράκια» αυτούς που λαμβάνουν μέρος σε αυτούς τους πλειστηριασμούς. Οσα μέτρα και να ληφθούν, με κοινωνικά ή οικονομικά κριτήρια, για την περίοδο πριν από τον πλειστηριασμό, πλειστηριασμοί θα υπάρχουν πάντοτε και είναι προς το συμφέρον όλων, δανειστών και οφειλετών, η διασφάλιση της διαφάνειας και της αξιοπιστίας της διαδικασίας.