κακή διανομή κοινωνικών δαπανών-πτωχότεροι Ελληνες

Οι δύο στους δέκα Ελληνες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Δηλαδή, διαβιούν με πενιχρά εισοδήματα που δεν ξεπερνούν το 60% του μέσου εισοδήματος του Ελληνα. Και όμως, αντί οι κοινωνικές δαπάνες να κατευθύνονται σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη, από το σύνολο των πόρων μόνο το 47% πηγαίνει σε όσους βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Πρόκειται για ένα από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) για το «Κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας, 2006». Οι κοινωνικές ανισότητες αποτυπώνονται σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών (π.χ. υγεία, εκπαίδευση) με αποτέλεσμα να απαιτείται καλύτερος σχεδιασμός στη διαχείριση των πόρων και παράλληλα ενίσχυση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης στον τομέα της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών (από υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής, αντιμετώπιση μαθησιακών προβλημάτων έως επαγγελματικό προσανατολισμό και προώθηση της απασχόλησης).

«Επιβάλλεται μία δραστική αλλαγή, ίσως όχι τόσο στα κονδύλια, όσο στην ποιοτικότερη διανομή - διαχείρισή τους» ανέφερε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του ΕΚΚΕ και συντονιστής της έρευνας κ. Ιωάννης Σακέλλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως ανέφερε στην «Κ» ο ερευνητής του Ινστιτούτου κ. Ηλίας Κικίλιας, παρά το γεγονός ότι η κοινωνική δαπάνη στην Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει φθάσει τα τελευταία χρόνια τα μέσα επίπεδα των ευρωπαϊκών χωρών, η αποτελεσματικότητα των πολιτικών κοινωνικής προστασίας υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση των 15. Χαρακτηριστικά, όπως αναφέρεται στην έρευνα του ΕΚΚΕ, εάν δεν υπήρχαν καθόλου κοινωνικές δαπάνες, το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα θα ήταν ακριβώς ίσο με το μέσο όρο της Ε.Ε.-15 στο επίπεδο του 39%. Αν διανέμονταν μόνο συντάξεις, το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα θα ήταν κατά μία μονάδα χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε.-15 (23% έναντι 24% αντιστοίχως). Ωστόσο, μετά τη διανομή και των κοινωνικών επιδομάτων, το ποσοστό της φτώχειας στην Ελλάδα είναι πέντε μονάδες υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (20% έναντι 15%) και μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρώπη. «Συνολικά, οι δαπάνες κοινωνικής πολιτικής μειώνουν το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα κατά 19 μονάδες, ενώ η αντίστοιχη μείωση στην Ε.Ε.-15 φθάνει στις 24 μονάδες» παρατηρεί ο κ. Κικίλιας. «Το μεγαλύτερο τμήμα -1,5 δισ. ευρώ- από τα περίπου 2,7 δισ. ευρώ της κοινωνικής δαπάνης για επιδόματα ωφελεί μη φτωχά νοικοκυριά» προσθέτει στην «Κ» ο κ. Σακέλλης. Η πλέον φτωχή περιοχή είναι η Ηπειρος -με 37% ποσοστό φτώχειας- και ακολουθούν η Στερεά Ελλάδα 32%, η Δυτική Ελλάδα και η Πελοπόννησος 31%. Η Αττική βρίσκεται στο 12%.

Αντίστοιχα, τα φτωχά νοικοκυριά παρουσιάζουν χαμηλά ποσοστά πρόσβασης σε συγκεκριμένες κοινωνικές υπηρεσίες -όπως η εκπαίδευση- με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται οι ανισότητες. Ενδεικτικό είναι ότι το 68,24% των φοιτητών στις πανεπιστημιακές σχολές (και το ποσοστό είναι μεγαλύτερο για τις περιζήτητες σχολές όπως η Ιατρική, η Νομική, το Πολυτεχνείο) είχαν γονέα μη χειρώνακτα, δηλαδή επιστήμονα, ελεύθερο επαγγελματία, έμπορο.

Με δυσκολία καθημερινές ανάγκες και δόσεις δανείων

Εννέα στα 10 νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα κάτω από 11.130 ευρώ αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία στην αποπληρωμή των δανείων τους και στην εξυπηρέτηση των καθημερινών τους αναγκών.

Πρόκειται για 799.530 ελληνικά νοικοκυριά ή 2.126.750 άτομα που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας και αποτελούν το 21% του πληθυσμού. Από αυτούς οι περισσότεροι (40%) είναι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι και 8% άνεργοι. Το 33% είναι οικονομικώς μη ενεργά άτομα, το 75% είναι γυναίκες, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και της Τραπέζης της Ελλάδος.

Το ποσοστό φτώχειας, αφού αφαιρεθεί το κόστος στέγασης (ενοίκιο, λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, συντήρηση κατοικίας κ.λπ.), ανέρχεται σε 27%.

Για παιδιά ηλικίας 0-15 ετών (παιδική φτώχεια) το ποσοστό ανέρχεται σε 19,7%.

Τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ιδιόκτητη κατοικία, απειλούνται από οικονομική επισφάλεια κατά 20,1%, ενώ τα νοικοκυριά πο

υ διαμένουν σε ενοικιασμένη κατοικία κατά 19,7%.πηγή καθημερινή.