Νέος εξωηλιακός πλανήτης σαν τη Γη πιθανά να φιλοξενεί ζωή

Νέος εξωηλιακός πλανήτης σαν τη Γη πιθανά να φιλοξενεί ζωή

Πηγή: BBC, 25 Απριλίου 2007

Αστρονόμοι έχουν βρει έναν πλανήτη που θεωρείται ότι μοιάζει αρκετά με τη Γη έξω από το ηλιακό σύστημά μας, έναν κόσμο που θα μπορούσε να έχει νερό στην επιφάνειά του. Ο πλανήτης είναι σε τροχιά γύρω από το εξασθενημένο άστρο Gliese 581, 20.5 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Ζυγού.

Καλλιτεχνική σύνθεση του εξωπλανήτη Gliese 581 c.

Οι επιστήμονες έκαναν την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Harps των 3.6 μέτρων του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Παρατηρητηρίου στη Σίλια της Χιλής.

Οι ίδιοι λένε πως οι ήπιες θερμοκρασίες στον πλανήτη σημαίνει ότι θα μπορούσε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή, και αυτό αυξάνει τις πιθανότητες ότι θα μπορούσε επίσης να φιλοξενεί και ζωή. Πράγματι, είναι 14 φορές πιο κοντά στο αστέρι του από ότι είναι η Γη στον ήλιό μας, αλλά δεδομένου ότι το αστέρι είναι μικρότερο και πιο ψυχρό από τον ήλιο γιατί είναι ένας κόκκινος νάνος - και έτσι λιγότερο φωτεινό - ο πλανήτης αυτός εντούτοις βρίσκεται στη "κατοικήσιμη ζώνη", την περιοχή γύρω από ένα αστέρι όπου το νερό μπορεί να είναι υγρό.

"Έχουμε υπολογίσει ότι η μέση θερμοκρασία αυτής της σούπερ-Γης βρίσκεται μεταξύ 0 και 40 βαθμών Κελσίου, και έτσι το νερό εκεί πάνω θα ήταν υγρό," εξήγησε ο Stephane Udry του παρατηρητήριου της Γενεύης, επικεφαλής συντάκτης της επιστημονικής δημοσίευσης που εκθέτει το αποτέλεσμα.

"Επιπλέον, η ακτίνα του πρέπει να είναι μόνο 1.5 φορές την ακτίνα της Γης, και τα μοντέλα προβλέπουν ότι ο πλανήτης πρέπει να είναι είτε βραχώδης - όπως η γη μας - είτε καλυμμένος με ωκεανούς. Επίσης, η βαρύτητα της επιφάνειάς του είναι 2,2 φορές μεγαλύτερης της Γης, ενώ η μάζα του όμως είναι λεπτότερη".

Ο Xavier Delfosse, ένα μέλος της ομάδας από το πανεπιστήμιο της Γκρενόμπλ, πρόσθεσε: "Το υγρό νερό είναι κρίσιμο για τη ζωή με τη μορφή που την ξέρουμε."

Θεωρεί ότι ο πλανήτης μπορεί τώρα να γίνει ένας πολύ σημαντικός στόχος για τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές που αφιερώνονται στην αναζήτηση της εξωγήινης ζωής.

Αυτές οι αποστολές θα βάλουν τηλεσκόπια στο διάστημα που να μπορούν να διακρίνουν τις αποκαλυπτικές "υπογραφές" στο φως, και οι οποίες θα μπορούν να συνδεθούν με τις βιολογικές διαδικασίες.

Τα παρατηρητήρια αυτά θα επιδιώξουν να προσδιορίσουν ίχνη στην ατμόσφαιρα, όπως μεθάνιο, αλλά ακόμη και δείκτες για τη χλωροφύλλη, την χρωστική ουσία στα φυτά της Γης που διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στη φωτοσύνθεση.

'Έμμεση΄ανίχνευση

Ο εξωπλανήτης είναι ο μικρότερος που έχει βρεθεί μέχρι τώρα και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά γύρω από το γονικό του αστέρι σε ακριβώς 13 ημέρες.

Για να κάνουν την ανακάλυψή τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα πολύ ευαίσθητο όργανο που μπορεί να μετρήσει τις μικροσκοπικές αλλαγές στην ταχύτητα ενός άστρου, γιατί η βαρύτητα ενός κοντινού πλανήτη την επηρεάζει.

Οι αστρονόμοι είναι κολλημένοι με τέτοιες έμμεσες μεθόδους ανίχνευσης επειδή η τρέχουσα τεχνολογία των τηλεσκοπίων είναι δύσκολο να συλλάβει την εικόνα ενός πλανήτη με εξασθενημένο φως, ειδικά όταν είναι σε τροχιά πολύ κοντά σε άστρο με έντονο φως.

Το σύστημα Gliese 581 μας έχει δώσει έως τώρα τρεις πλανήτες: τη νέα υπερ-Γη, έναν πλανήτη με μάζα 15 φορές σαν τη Γη που είναι σε τροχιά ακόμα πιο κοντά στο γονικό αστέρι, και έναν πλανήτη οκτώ φορές τη μάζα της Γης που βρίσκεται πιο μακριά.

Τα μελλοντικά παρατηρητήρια θα μελετήσουν εξωπλανήτες για βιολογικά ίχνη στην ατμόσφαιρα τους.

Η πρόσφατη ανακάλυψη έχει δημιουργήσει τεράστιο ενθουσιασμό μεταξύ των επιστημόνων.

Από οι περισσότεροι από τους 210 εξωπλανήτες που ανακαλύφθηκαν μέχρι τώρα, μοιάζουν με τον Δία, είναι δηλαδή γίγαντες αερίου που δοκιμάζουν πολύ καυτές θερμοκρασίες, επειδή βρίσκονται σε τροχιά πολύ κοντά σε καυτά αστέρια.

Η σούπερ-Γη του άστρου Gliese 581 είναι μια ζώνη που οι επιστήμονες ονομάζουν "ζώνη Χρυσομαλλούσας(Goldilocks)", όπου οι θερμοκρασίες είναι ακριβώς αυτές που πρέπει να υπάρχουν ώστε να έχει πιθανότητες να υπάρχει ζωή εκεί πάνω.

Σχολιάζοντας την ανακάλυψη, η Alison Boyle, αστρονόμος στο μουσείο επιστημών του Λονδίνου, ανέφερε: "Από όλους τους πλανήτες που έχουμε βρει γύρω από άλλα αστέρια, τούτος είναι ο μόνος που φαίνεται σαν να έχει τα σωστά συστατικά για τη ζωή.

"Είναι 20.5 έτη φωτός μακριά μας, όχι βέβαια ότι θα πάμε εκεί σύντομα, αλλά οι νέες μορφές της διαστημικής τεχνολογίας θα είναι αρκετές για να κάνουμε ισχυρές παρατηρήσεις. Και προφανώς θα εκπαιδεύσουμε μερικά ισχυρά τηλεσκόπια για να δούμε ό,τι μπορούμε να δούμε", τόνισε.

"Υπάρχει ζωή κάπου αλλού;" Είναι ένα θεμελιώδες ζήτημα που το βάζουμε όλοι μας".

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Astronomy and Astrophysics.

---

Η Χρυσομαλλούσα (Goldilocks) είναι η ηρωίδα του παραμυθιού Τα τρία αρκουδάκια. Η Χρυσομαλλούσα επισκέπτεται το σπίτι τους και δοκιμάζει τη σούπα τους. Το πρώτο πιάτο είναι πολύ καυτό, το δεύτερο είναι πολύ κρύο και το τρίτο έχει τη σωστή θερμοκρασία. Με βάση αυτό το περιστατικό ο όρος Goldilocks χρησιμοποιείται σε πολλά πεδία (μεταξύ των άλλων την αστρονομία, τη θεωρία της πολυπλοκότητας, τα οικονομικά, τη θεωρία παιγνίων, τη βιολογία), για να περιγράψει ένα φαινόμενο που εξελίσσεται υπό ιδανικές συνθήκες. Στην προκειμένη περίπτωση η ζωή πάνω στη Γη είναι αποτέλεσμα ιδανικών συγκυριών τόσο στο μικρόκοσμο όσο και στο μεγάκοσμο.