Υπολογιστής εποχής Αρχιμήδη.

Κομπιούτερ εποχής Αρχιμήδη στο Παιδικό Μουσείο
Γιώργος Μπίστης Ουάσιγκτον 25-04-2007

Ακούστε το ρεπορτάζ για Κομπιούτερ εποχής Αρχιμήδη στο Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν

Το Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν, στην καρδιά της Νέας Υόρκης, ετοιμάζεται να εγκαινιάσει γύρω στα τέλη Μαΐου την έκθεση Θεοί, Μύθοι και Θνητοί, που θα δώσει την ευκαιρία στον παιδόκοσμο της Αμερικανικής μεγαλούπολης να γνωρίσει με έναν εξαιρετικά ψυχαγωγικό τρόπο την αρχαία Ελλάδα και την μυθολογία της.

Ανάμεσα στα πρωτότυπα εκθέματα περιλαμβάνεται κι ένας υπολογιστής της αρχαιότητας, που έρχεται να τεκμηριώσει την καταγωγή των υπερσύγχρονων κομπιούτερ. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι καθηγητές Ξενοφώντας Μουσάς του Πανεπιστημίου Αθηνών και Ιωάννης Σειραδάκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που παρουσίασαν τα σχετικά πορίσματά τους σε ειδική εκδήλωση η οποία έγινε στα μέσα της εβδομάδας στο Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν.

Αμέσως μετά την εκδήλωση οι δύο διακεκριμένοι επιστήμονες έδωσαν περισσότερες λεπτομέρειες στην Φωνή της Αμερικής για τις έρευνες και τα συναρπαστικά αποτελέσματά τους. Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης που μας παραχώρησαν, όπως μεταδόθηκε στα ραδιοφωνικά προγράμματά μας.

Κείμενο εκπομπής:

Γ. Μπίστης: Κύριε Μουσά, μιλήστε μας για τις έρευνες που έχετε κάνει και ιδιαίτερα για τα τόσο ενδιαφέροντα πορίσματα που ήρθατε να παρουσιάσετε στη Νέα Υόρκη.

Ξ. Μουσάς: Έχουμε μελετήσει τον αρχαιότερο υπολογιστή που έχουνε άνθρωποι στα χέρια τους σήμερα, αυτόν που ονομάζεται ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Είναι ένας αναλογικός αστρονομικός υπολογιστής που επιτρέπει να βρίσκει κανείς με αρκετή ακρίβεια την θέση του Ηλίου και της Σελήνης στον ουρανό για μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή για δεδομένη ημέρα, μήνα και έτος.

Γ. Μπίστης: Δηλαδή θα λέγαμε κύριε καθηγητά ότι είναι ένα είδος κομπιούτερ εκείνης της εποχής;

Ξ. Μουσάς: Ναι, είναι ένας κομπιούτερ εκείνης της εποχής, ένα laptop μάλιστα πιο σωστά που σας δίνει τη θέση πιθανότατα όλων των ουράνιων σωμάτων του ουρανού.

Γ. Μπίστης: Πρωτοποριακό σύστημα για τα χρόνια του, έτσι δεν είναι;

Ξ. Μουσάς: Πολύ πρωτοποριακό αν και δεν ήταν το πρώτο. Το αρχαιότερο που διαβάζουμε στην βιβλιογραφία είναι ένα μηχάνημα που είχε φτιάξει ο Αρχιμήδης τουλάχιστον 50 με 70 χρόνια, μπορεί και παραπάνω, πριν από τον μηχανισμό.

Γ. Μπίστης: Όλα αυτά τα πράγματα, τι εφαρμογή έχουνε στο Μουσείο των Παιδιών στην Νέα Υόρκη;

Ξ. Μουσάς: Τα παιδιά θα μπορέσουν στο Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν να παίξουνε και με ένα μοντέλο που θα είναι επίσης σε υπολογιστή. Θα βλέπουνε επίσης ένα άλλο μοντέλο το οποίο είναι φτιαγμένο από μπρούτζο και το έχουνε μέσα σε μια γυάλινη προθήκη γιατί βέβαια δεν μπορούν να το πιάσουν τα παιδιά επειδή είναι ευαίσθητο κι έχει πολλούς δείκτες. Φανταστείτε ένα ρολόι της γιαγιάς που όμως να μην έχει μόνο δύο δείκτες αλλά να έχει καμιά δεκαριά δείκτες και πολλά καντράν, το καθένα για διαφορετική δουλειά.

Γ. Μπίστης: Τώρα, τα παιδιά αυτά στα οποία μιλάτε, τι ηλικιών είναι; Πως μπορούν να καταλάβουνε αυτές τις τόσο….

Ξ. Μουσάς: Είναι από την προσχολική κυρίως ηλικία, από 6 μέχρι 10 έτη και μετά έχουμε παιδιά από 10 και πάνω, μέχρι τα 15, πιθανώς.

Γ. Μπίστης: Υποθέτω ότι πρέπει να είναι με κάποιο απλουστευμένο τρόπο η παρουσίαση που τους κάνετε, ούτως ώστε….

Ξ. Μουσάς: Ναι, ο τρόπος είναι πάρα πολύ κατάλληλος. Είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να τον αντιληφθούν τα παιδιά, ακόμα και τα πολύ μικρά. Η έκθεση, όπως θα ξέρετε, ονομάζεται Θεοί, Μύθοι και Θνητοί και δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να παίξουν μπαίνοντας σε αρχαίους Ελληνικούς ναούς. Έχει έναν δωρικό ναό, κι έναν Ιονικό. Έχει επίσης έναν θαυμάσιο ίππο, που είναι ο Δούρειος Ίππος της Τροίας μέσα στον οποίο μπορεί κανείς να μπει. Μέχρι κι εγώ είχα, να σας πω, την παρόρμηση να μπω και να δω πως είναι από μέσα.

Γ. Μπίστης: Και πως τον βρήκατε να είναι;

Ξ. Μουσάς: Πολύ ωραία φτιαγμένος. Να φανταστείτε ότι έφτασε μόλις χθες και σήμερα έχουνε διπλασιαστεί τα αντικείμενα που είναι στην έκθεση και βέβαια μέχρι τις 23 Μαΐου, που θα ανοίξει, θα είναι όλα έτοιμα και με το παραπάνω.

Γ. Μπίστης: Να πούμε εδώ κ. καθηγητά ότι ταξιδεύει μαζί σας και ένας συνάδελφός σας από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης…

Ξ. Μουσάς: Είναι δίπλα μου. Είναι ο κ. Ιωάννης Σειραδάκης, καθηγητής της Αστρονομίας από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, ο οποίος θα σας πει περισσότερα.

Γ. Μπίστης: Πολύ ωραία. Τον ακούμε τι έχει να προσθέσει.

Ι. Σειραδάκης: Κοιτάξτε, ευθύς εξ αρχής το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης με τον υποφαινόμενο, το Πανεπιστήμιο των Αθηνών με τον Ξενοφώντα Μουσά και τον Γιάννη τον Πιτσάκη καθώς βεβαίως το Πανεπιστήμιο Κάρντιφ με τον Μάηκ Έντμοντς και τον Τόνι Φρήθ ξεκινήσαμε αυτή τη δύσκολη διερεύνηση, δύσκολη γιατί είχαμε πολύ γραφειοκρατία την αρχή, αλλά αργότερα όταν είχαμε τα πρώτα αποτελέσματα μας έπιασε ρίγος συγκινήσεως.

Βρισκόμαστε τώρα μπροστά σε ένα καταπληκτικό μηχάνημα το οποίο μας αναγκάζει να σκεφτούμε πως πρέπει να αλλάξουμε πλέον την ιστορία και την εξέλιξη της τεχνολογίας σε αυτά τα οποία γράφουν τα βιβλία μας. Είναι ένα μηχάνημα το οποίο θέτει σε εφαρμογή τις θεωρητικές γνώσεις των αρχαίων αστρονόμων και μαθηματικών. Είναι μηχάνημα του οποίου ο ρόλος είναι τόσο σημαντικός για την εξέλιξη της τεχνολογίας όσο η Ακρόπολη στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής.

Γ. Μπίστης: Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά. Τώρα, όλες τούτες οι επιστημονικές πληροφορίες που έχετε να μεταδώσετε στα μικρά παιδιά του μουσείου, τα συνδέετε με μύθους, με ιστοριούλες και άλλα πράγματα που γίνονται καλύτερα κατανοητά σε εκείνα. Ποιος είναι ο στόχος σας;

Ι. Σειραδάκης: Όπως δείχνει και ο τίτλος της έκθεσης, ο Μύθος είναι μέσα στις λέξεις που τον συνθέτουν. Και βεβαίως με τις λέξεις αυτές ξενικά η επικοινωνία και στην συνέχεια η διδασκαλία των μικρών μας φίλων. Με αυτή την τακτική νομίζω ότι θα μπορούσαμε να τους προσελκύσουμε και να δούμε αύριο μερικούς από αυτούς να γίνονται επιστήμονες, να ακολουθήσουν τον ουρανό και να βλέπουν ψηλά αντί να κοιτάζουν χαμηλά. Εάν ένα, δύο ή δέκα παιδιά ελκύσει αυτή η έκθεση και γίνουν μεγάλοι νομίζω ότι δεν θα υπάρχει καλύτερο βραβείο γι αυτούς που την οργανώνουν. Η οργάνωση έχει γίνει από το Children’s Museum of Manhattan και το επιτελείο του με την βοήθεια πολλών παραγόντων, περιλαμβανομένης και μικρής βοήθειας εκ μέρους μας και εκ μέρους των πανεπιστημίων μας.