| Η Αθήνα εν μέσω πιέσεων από ΗΠΑ και Ρωσία  Η αντίθεση Καραμανλή, η υποστήριξη της Ντόρας και η επιμονή των Αμερικανών Του Αθανασιου Ελλις Να συγκεράσει τους πολιτικούς και αμυντικούς δεσμούς που διατηρεί με την Αμερική, με την ενεργειακή διασύνδεση που αναπτύσσει με τη Ρωσία, επιχειρεί η Ελλάδα. Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, καθώς τη φέρνει στο σταυροδρόμι των συχνά αντικρουόμενων συμφερόντων Δύσης - Ανατολής που στο λυκαυγές του 21ου αιώνα σε μεγάλο βαθμό αφορούν την ενέργεια. Η Αθήνα επιδιώκει να αξιοποιήσει τη σταδιακή ένταξή της στον ενεργειακό χάρτη της Ευρασίας, αποβλέποντας σε αυτονόητα οικονομικά ωφέλη και γεωπολιτική ισχυροποίηση, αλλά στην πορεία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στις προτεραιότητες και απαιτήσεις της υπερδύναμης από τη μια, και τις πιέσεις του αναδυόμενου ρωσικού ενεργειακού γίγαντα από την άλλη. Μια πρώτη ανάγνωση των συσχετισμών θα έθετε την Ελλάδα, μια χώρα-μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, στο «δυτικό στρατόπεδο». Και από πολλές απόψεις, θεσμικές και ουσιαστικές, βρίσκεται φυσικά εκεί Ομως, η ενεργειακή πραγματικότητα περιπλέκει την κατάσταση, ενώ οι συχνά άκομψες παρεμβάσεις των ΗΠΑ, ακόμη και όταν υποστηρίζουν προτάσεις που διαθέτουν αυτονόητη οικονομική και πολιτική λογική, όπως είναι η ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, προκαλούν ενόχληση και ενίοτε αντιδράσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη τελετή εγκαινίων του αγωγού αερίου (TGI) στα ελληνοτουρκικά σύνορα, που είχε και έντονο άρωμα ενδοκυβερνητικής δυσλειτουργίας, καθώς έφερε στην επιφάνεια διαφορετικές προσεγγίσεις του Κώστα Καραμανλή και της Ντόρας Μπακογιάννη. Η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών προβλημάτισε, ιδιαίτερα μάλιστα τη στιγμή που οι συνθήκες απαιτούν εθνική στρατηγική που να ξεπερνά προσωπικές προτιμήσεις. Με το βλέμμα στραμμένο στην εμβάθυνση της συνεργασίας με τη Μόσχα, και ενδεχομένως σε μια ένδειξη πικρίας για την έλλειψη υποστήριξης στο Σκοπιανό, το Μαξίμου κατέβαλε προσπάθειες να περιορίσει την παρουσία και προβολή του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας κ. Μπόουντμαν, ο οποίος όμως είχε συνεργασθεί για την επίσκεψη με το υπουργείο Εξωτερικών. Αυτοπροσκλήθηκαν Οι Αμερικανοί, με την ένθερμη υποστήριξη της Αγκυρας, πρόβαλαν την παρουσία τους στα εγκαίνια με στόχο να διαμηνύσουν –ιδιαίτερα στη Μόσχα– την επικυριαρχία τους στην περιοχή που αρχίζει από το Αζερμπαϊτζάν, περνά από τη Γεωργία και καταλήγει στην Τουρκία και την Ελλάδα. Ο κ. Μπόουντμαν, που είχε επισκεφθεί την Αγκυρα, ήθελε να συναντήσει και τον Κώστα Καραμανλή, χωρίς όμως να έχει υπάρξει προηγουμένως σχετική συνεννόηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός επέλεξε να μην προσφωνήσει τον κ. Μπόουντμαν (ο υπ. Ανάπτυξης κ. Φώλιας αναγκάσθηκε να μην αναφέρει ονόματα και να χαιρετίσει «όλους τους αξιότιμους υπουργούς Ενέργειας») ενώ η κυβέρνηση κατέβαλε ενορχηστρωμένες προσπάθειες να μην περιληφθεί ο Αμερικανός αξιωματούχος στην κοινή φωτογραφία, τη στιγμή που οι ηγέτες της Ελλάδας, της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν πατούσαν το κουμπί που ενεργοποιούσε τη ροή αερίου προς την Ελλάδα. Τραγέλαφος Από την ελληνική πλευρά σημειώνεται με ενόχληση ότι δεν υπήρξε η προαπαιτούμενη προεργασία και συνεννόηση, με αποτέλεσμα να παρατηρηθούν τραγελαφικά φαινόμενα όπως για παράδειγμα διαφωνίες σχετικά με το ακριβές σημείο που θα καθόταν ο κ. Μπόουντμαν. Στο ίδιο πνεύμα, έγκριτος Ελληνας διπλωμάτης σημείωνε διακριτικά και τη βιασύνη του νέου πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Ντάνιελ Σπέκχαρντ, να είναι παρών στην τελετή χωρίς προηγουμένως να έχει επιδώσει τα διαπιστευτήριά του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Γνώστης της οργάνωσης των εγκαινίων απέδωσε ευθύνες στο Μαξίμου, εξηγώντας ότι «εάν δεν ήθελαν να αναδείξουν τον Αμερικανό υπουργό, αντί να προσπαθήσουν να τον περιορίσουν, θα μπορούσαν να προσκαλέσουν και Ρώσους και Ευρωπαίους αξιωματούχους». Το «ελληνικό χαρτί» της Μόσχας Πάντως, πέρα από την εικόνα υπάρχει και η ουσία. Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες τάσσονται υπέρ της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, αλλά και των διόδων μεταφοράς έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος πλήρους εξάρτησης από μiα χώρα. Κύριος στόχος της δυτικής πολιτικής είναι η Μόσχα η οποία από την πλευρά της πιέζει για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή στην ποσότητα ενέργειας που θα φθάνει στις ευρωπαϊκές αγορές. Είναι σαφές ότι οι Ρώσοι επενδύουν στο χαρτί της Ελλάδας. «Η χώρα σας είναι ο πιο κοντινός εταίρος μας μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ», τόνισε στην «Κ» Ρώσος αξιωματούχος. Η Μόσχα πιέζει για να περάσει και δικό της αέριο από τον υπό κατασκευή αγωγό TGI, καθώς οι ποσότητες αζέρικου αερίου είναι προς το παρόν (και για την επόμενη πενταετία) περιορισμένες. Ταυτόχρονα, ο Κώστας Καραμανλής συμφώνησε επί της αρχής με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον Ιούνιο στην Κωνσταντινούπολη, να προωθήσουν την κατασκευή ενός ακόμη αγωγού (south stream) που θα αρχίσει να κατασκευάζεται το 2009 και θα μεταφέρει 30 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως από τη Ρωσία στην Ευρώπη διαμέσου της Μαύρης Θάλασσας, περνώντας από τη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Ιταλία. Παράλληλα, προχωρεί η κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης μέσω του οποίου ρωσικό πετρέλαιο θα φθάνει στο Αιγαίο. Τα δύο έργα θα βρεθούν στην κορυφή της ατζέντας της συνάντησης Καραμανλή - Πούτιν που σχεδιάζεται για τις 18 Δεκεμβρίου στη Μόσχα. |
Comments