πολιτισμός 22.4.2008 -DW
Ένα μπλουζάκι που γράφει "ΕΛΛΑΣ"
Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Spiegel μια συνέντευξη για την πορεία της κυβέρνησης διανθίζεται με φωτογραφία της υπουργού Οικογένειας Ursula von der Leyen σε νηπιαγωγείο του Αμβούργου. Τί μας κίνησε την προσοχή;
Η υπουργός ποζάρει χαμογελαστή μπροστά στην κάμερα μαζι με τρία αγοράκια. Δίπλα της καθιστός ένας ξανθός μπόμπιρας, φοράει ένα άσπρο μπλουζάκι που γράφει με φαρδιά πλατιά γαλάζια γράμματα ΕΛΛΑΣ, και μάλιστα με κεφαλαία ελληνικά γράμματα. Όχι, η φωτογραφία δεν παραπέμπει σε παιδί οικογένειας μεταναστών, υπαινίσσεται ότι έχουν προηγηθεί ευτυχισμένες διακοπές στην Ελλάδα. Εκατοντάδες χιλιάδες Γερμανοί κάνουν κάθε χρόνο διακοπές και στην Τουρκία ή την Τυνησία, αλλά δεν θα έστελναν το παιδί τους στο σχολείο με μπλουζάκι που να γράφει Τουρκία ή Τυνησία, και πόσο μάλλον στη δεύτερη περίπτωση αραβιστί. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ένα τεράστιο κεφάλαιο που έχουμε στη γερμανική και ευρύτερα στην ευρωπαϊκή συνείδηση.
Σε αναζήτηση προσδιορισμού
Οι ψυχές είναι ανοιχτές προς την Ελλάδα. Πρώτον, γιατί είναι μια θαυμάσια χώρα. Αλλά υπάρχει και το δεύτερο, αυτό που λειτουργεί πάντα σαν καμβάς. Είναι το ελληνικό παρελθόν, αυτό που βρίσκεται στη βάση του σημερινού ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αυτό είναι που λειτουργεί στα βαθύτερα στρώματα της συλλογικής φαντασίας και που διασφαλίζει μια ευεπίφορη συγκατάνευση προς κάθε τι το ελληνικό. Από κει και πέρα είναι δική μας υπόθεση τι χτίζουμε ή τι γκρεμίζουμε πάνω σ’ αυτή τη βάση. Ναι, έχει κάτι το μοιραίο το να είσαι Έλληνας, υπάρχει κάτι προδιαγεγραμμένο, διαμορφωμένο πριν από σένα και για σένα, κάτι με το οποίο θέλεις δεν θέλεις θα αναμετρηθείς, έστω λίγες φορές στη ζωή, έστω στιγμιαία, αλλά πάντως καίρια. Καίρια με την έννοια του τρόπου που αυτοπροσδιορίζεσαι και του τρόπου που σε προσδιορίζουν οι άλλοι.
Μια χρήσιμη σκληραγωγία
Είναι μια χρήσιμη σκληραγωγία αυτή η αναμέτρηση με ένα σημαντικό παρελθόν που σου έχει κατακυρωθεί, έστω κι αν είναι πολύ μακρινό πια, άπιαστο σαν βίωμα, πολύ πιο πέρα από τις μνήμες των δύο τριών γενεών το πολύ-πολύ που κουβαλάει καθένας μέσα του. Και είναι μια αναμέτρηση επικίνδυνη, μπορεί να καταλήξει σε μια μετέωρη κούφα αλαζονεία, μπορεί να γίνει άγχος για μεγάλες επιδόσεις, τώρα που το βεληνεκές του ελληνισμού έχει συρρικνωθεί υπερβολικά και οι επιδόσεις επιτυγχάνονται αλλού. Ποια να είναι η σωστή στάση; Δύσκολο να πει κανείς. Η συνειδητοποίηση της σμικρότητας που ξεκίνησε κάποτε από κάτι πολύ μεγαλύτερο και το οποίο μας ξεπερνά σήμερα πια αφάνταστα. Μελαγχολική γαλήνη κοιτάζοντας το μπλουζάκι του Γερμανού μπόμπιρα που γράφει το όνομα που τόπου όπου γεννηθήκαμε, εν λόγω ελληνικώ που δεν είναι πια ο φορεύς της φήμης.
Comments