δομική η κρίση της διεθνούς οικονομίας-καθημερινή
ΑΝΑΛΥΣΗ
Του Νικου Νικολαου
Η αδυναμία του προχθεσινού Συμβουλίου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ανακοινώσει ένα κάποιο πρόγραμμα καταπολέμησης της ακρίβειας και να στείλει ένα μήνυμα ελπίδας στους αγωνιώντες για το αύριο Ευρωπαίους πολίτες, είναι ίσως εντυπωσιακή. Αποδεικνύει τη σοβαρότητα και το μέγεθος της πληθωριστικής απειλής που αντιμετωπίζουν οι 27 χώρες - μέλη, αλλά ταυτόχρονα αποκαλύπτει και το έλλειμμα ηγεσίας που υπάρχει στην Ευρώπη, όταν οι επικεφαλής των ισχυρών χωρών (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία κ.λπ.) αντί ενός ρεαλιστικού σχεδίου καταφεύγουν σε μικροπολιτικές προτάσεις, για να ικανοποιήσουν τις πιο μαχητικές ομάδες των απεργών, όπως π.χ. την πρόταση Σαρκοζί για μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα. Αλλά επίσης εντυπωσιακή και ίσως ανεξήγητη είναι η απραξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή του τεχνοκρατικού συμβούλου των πολιτικών ηγετών, που δεν είχε έτοιμες κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις για την καταπολέμηση της ακρίβειας. Και λέγω ανεξήγητη, γιατί η ακρίβεια στην Ευρωζώνη, αλλά και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έπεσε ξαφνικά ως κεραυνός την παραμονή της Συνόδου Κορυφής. Αντίθετα, έχει αρχίσει τουλάχιστον έξι μήνες τώρα και από μήνα σε μήνα η κατάσταση επιδεινώνεται.
Η αδυναμία των 27 ηγετών, αλλά και η ανετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (η οποία, για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, υπόσχεται τώρα ότι στο επόμενο Συμβούλιο Κορυφής θα υποβάλει προτάσεις) οδηγούν κατά τη γνώμη μου σε ένα θλιβερό συμπέρασμα. Η Ευρώπη και σε επίπεδο πολιτικό και σε επίπεδο τεχνοκρατικό είναι αδύναμη να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη απειλή των τελευταίων 20 ετών, τον πληθωρισμό που ανατρέπει ένα ανεκτό επίπεδο ζωής που είχαν επιτύχει τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού της Γηραιάς Ηπείρου και ένα κοινωνικό κράτος για τους φτωχότερους.
Και είναι αδύναμη η Ευρώπη, γιατί η άνοδος του πληθωρισμού αυτήν τη φορά δεν είναι συγκυριακή, δεν οφείλεται δηλαδή σε μεταβολές οικονομικών μεγεθών που είναι πρόσκαιρες και αύριο θα διορθωθούν. Αντίθετα η πληθωριστική απειλή εκφράζει μια συστημική διαταραχή στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που εκδηλώνεται τώρα με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου και των βασικών τροφίμων, που έρχονται σαν αποτέλεσμα της ανατροπής της ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης στον χώρο αυτόν. Η ανατροπή αυτή τείνει να πάρει μόνιμο χαρακτήρα και θα διαρκέσει για χρόνια ακόμη, αφού αντανακλά δομικές αλλαγές στην παγκοσμιοποιημένη αγορά.
Ποιες είναι οι δομικές αυτές αλλαγές; Απλούστατα ότι μερικές εκατοντάδες εκατ. ανθρώπων στον πλανήτη πέρασαν στα λίγα τελευταία χρόνια από το καθεστώς της μακραίωνης πείνας σε συνθήκες κλειστής οικονομίας, στην κοινωνία της κατανάλωσης. Μπορεί το επίπεδο ζωής 300 εκατ. Κινέζων, 200 εκατομμυρίων Ινδών και άλλων 100 εκατ. Βραζιλιάνων, Ρώσων κ.ά. να μην έχει φθάσει ακόμη τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά αυτά τα 600 εκατ. ανθρώπων δεν ζουν πια με μια χούφτα ρύζι και έχουν εισοδήματα που τους επιτρέπουν τώρα να καταναλίσκουν κρέας, γάλα, δημητριακά, φρούτα, είδη ενδύσεως και υποδήσεως, να έχουν αυτοκίνητα και συνεπώς να είναι καταναλωτές πετρελαίου και βενζίνης.
Εισήλθε λοιπόν στην παγκόσμια οικονομία μια μαζική δύναμη νέων καταναλωτών που αλλάζει όλη τη δομή της παγκόσμιας αγοράς, προσθέτοντας μια ζήτηση, την οποία η προσφορά δεν μπορεί ακόμη να αντιμετωπίσει και να καλύψει.
Η διεθνής οικονομία βρίσκεται λοιπόν σε μια μεταβατική φάση έλλειψης ισορροπίας, η οποία βέβαια σε λίγα χρόνια και με τη βοήθεια της τεχνολογίας θα αποκατασταθεί, αλλά μέχρι τότε ο κόσμος θα μαστίζεται από ένα συστημικό πληθωρισμό. Βέβαια, η κερδοσκοπία επιτείνει το κακό, αλλά η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στην αύξηση της κατανάλωσης. Μέχρι να αποκατασταθεί η ισορροπία, ο πληθωρισμός θα απειλεί τα φτωχά και μεσαία στρώματα των κατοίκων του πλανήτη.
Του Νικου Νικολαου
Η αδυναμία του προχθεσινού Συμβουλίου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ανακοινώσει ένα κάποιο πρόγραμμα καταπολέμησης της ακρίβειας και να στείλει ένα μήνυμα ελπίδας στους αγωνιώντες για το αύριο Ευρωπαίους πολίτες, είναι ίσως εντυπωσιακή. Αποδεικνύει τη σοβαρότητα και το μέγεθος της πληθωριστικής απειλής που αντιμετωπίζουν οι 27 χώρες - μέλη, αλλά ταυτόχρονα αποκαλύπτει και το έλλειμμα ηγεσίας που υπάρχει στην Ευρώπη, όταν οι επικεφαλής των ισχυρών χωρών (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία κ.λπ.) αντί ενός ρεαλιστικού σχεδίου καταφεύγουν σε μικροπολιτικές προτάσεις, για να ικανοποιήσουν τις πιο μαχητικές ομάδες των απεργών, όπως π.χ. την πρόταση Σαρκοζί για μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα. Αλλά επίσης εντυπωσιακή και ίσως ανεξήγητη είναι η απραξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή του τεχνοκρατικού συμβούλου των πολιτικών ηγετών, που δεν είχε έτοιμες κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις για την καταπολέμηση της ακρίβειας. Και λέγω ανεξήγητη, γιατί η ακρίβεια στην Ευρωζώνη, αλλά και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έπεσε ξαφνικά ως κεραυνός την παραμονή της Συνόδου Κορυφής. Αντίθετα, έχει αρχίσει τουλάχιστον έξι μήνες τώρα και από μήνα σε μήνα η κατάσταση επιδεινώνεται.
Η αδυναμία των 27 ηγετών, αλλά και η ανετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (η οποία, για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, υπόσχεται τώρα ότι στο επόμενο Συμβούλιο Κορυφής θα υποβάλει προτάσεις) οδηγούν κατά τη γνώμη μου σε ένα θλιβερό συμπέρασμα. Η Ευρώπη και σε επίπεδο πολιτικό και σε επίπεδο τεχνοκρατικό είναι αδύναμη να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη απειλή των τελευταίων 20 ετών, τον πληθωρισμό που ανατρέπει ένα ανεκτό επίπεδο ζωής που είχαν επιτύχει τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού της Γηραιάς Ηπείρου και ένα κοινωνικό κράτος για τους φτωχότερους.
Και είναι αδύναμη η Ευρώπη, γιατί η άνοδος του πληθωρισμού αυτήν τη φορά δεν είναι συγκυριακή, δεν οφείλεται δηλαδή σε μεταβολές οικονομικών μεγεθών που είναι πρόσκαιρες και αύριο θα διορθωθούν. Αντίθετα η πληθωριστική απειλή εκφράζει μια συστημική διαταραχή στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που εκδηλώνεται τώρα με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου και των βασικών τροφίμων, που έρχονται σαν αποτέλεσμα της ανατροπής της ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης στον χώρο αυτόν. Η ανατροπή αυτή τείνει να πάρει μόνιμο χαρακτήρα και θα διαρκέσει για χρόνια ακόμη, αφού αντανακλά δομικές αλλαγές στην παγκοσμιοποιημένη αγορά.
Ποιες είναι οι δομικές αυτές αλλαγές; Απλούστατα ότι μερικές εκατοντάδες εκατ. ανθρώπων στον πλανήτη πέρασαν στα λίγα τελευταία χρόνια από το καθεστώς της μακραίωνης πείνας σε συνθήκες κλειστής οικονομίας, στην κοινωνία της κατανάλωσης. Μπορεί το επίπεδο ζωής 300 εκατ. Κινέζων, 200 εκατομμυρίων Ινδών και άλλων 100 εκατ. Βραζιλιάνων, Ρώσων κ.ά. να μην έχει φθάσει ακόμη τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά αυτά τα 600 εκατ. ανθρώπων δεν ζουν πια με μια χούφτα ρύζι και έχουν εισοδήματα που τους επιτρέπουν τώρα να καταναλίσκουν κρέας, γάλα, δημητριακά, φρούτα, είδη ενδύσεως και υποδήσεως, να έχουν αυτοκίνητα και συνεπώς να είναι καταναλωτές πετρελαίου και βενζίνης.
Εισήλθε λοιπόν στην παγκόσμια οικονομία μια μαζική δύναμη νέων καταναλωτών που αλλάζει όλη τη δομή της παγκόσμιας αγοράς, προσθέτοντας μια ζήτηση, την οποία η προσφορά δεν μπορεί ακόμη να αντιμετωπίσει και να καλύψει.
Η διεθνής οικονομία βρίσκεται λοιπόν σε μια μεταβατική φάση έλλειψης ισορροπίας, η οποία βέβαια σε λίγα χρόνια και με τη βοήθεια της τεχνολογίας θα αποκατασταθεί, αλλά μέχρι τότε ο κόσμος θα μαστίζεται από ένα συστημικό πληθωρισμό. Βέβαια, η κερδοσκοπία επιτείνει το κακό, αλλά η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στην αύξηση της κατανάλωσης. Μέχρι να αποκατασταθεί η ισορροπία, ο πληθωρισμός θα απειλεί τα φτωχά και μεσαία στρώματα των κατοίκων του πλανήτη.
Comments