MONIMEΣ ΣTHΛEΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 24-06-07
Διαχωριστική γραμμή στην Ευρώπη
πηγή καθημερινή
Tου Κωστη Η. Φαφουτη
Χαμηλότερες προσδοκίες απ’ όσες υπήρξαν εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών είναι μάλλον δύσκολο να ξαναϋπάρξουν. Το διακύβευμα ήταν αν θα βρεθεί ένας ανούσιος, σε τελευταία ανάλυση, συμβιβασμός που θα διέσωζε τα προσχήματα για το Ευρωσύνταγμα ή οι διαπραγματεύσεις θα κατέληγαν σε αδιέξοδο. Το παράδοξο είναι ότι ίσως το αδιέξοδο λειτουργούσε ευεργετικά για τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση των 27 κρατών - μελών και ταρακουνούσε τις ηγεσίες τους. Ακόμη και οι πιο απαισιόδοξοι θα πρέπει να είχαν αμφιβολίες κατά πόσον η πανηγυρική παρουσίαση του Ευρωσυντάγματος και οι υπερφιλόδοξες εξαγγελίες περί Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης θα κατέρρεαν μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό που συζητήθηκε στις Βρυξέλλες δεν είχε καμία σχέση με το αρχικό σχέδιο, που είχε παρουσιάσει ο Ζισκάρ ντ’ Εστέν και η Συντακτική Συνέλευση, παρά ήταν ένα κείμενο μόλις 11 σελίδων, με το οποίο η γερμανική προεδρία επιχειρούσε να διασώσει κάποια προσχήματα. Και γι’ αυτόν τον λόγο η έγκρισή του ή όχι, μικρή ουσιαστική σημασία είχε στην πραγματικότητα, καθώς είναι πασιφανές πλέον ότι το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ε.Ε. είναι πολύ ευρύτερο.
Τα αίτιά του θα μπορούσαν να αναζητηθούν στις πρόσφατες διευρύνσεις και στην αδυναμία των νέων κρατών-μελών να προσαρμοστούν. Ωστόσο, οι ρίζες του προβλήματος είναι βαθύτερες. Στην Ευρώπη των «15» –η οποία ούτε αυτή είχε καταφέρει να αποκτήσει καταξιωμένη και ισχυρή διεθνή παρουσία– η παραφωνία ήταν η Μεγάλη Βρετανία και ο «παραδοσιακός» ευρωσκεπτικισμός της. Ή, κατ’ άλλους, ο ισχυρός ατλαντισμός της, μέσω του οποίου ο Τόνι Μπλερ επιχείρησε, ανεπιτυχώς, να ενισχύσει τη θέση της χώρας του στην Ευρώπη. Σήμερα πλέον οι Βρετανοί δεν είναι μόνοι, αλλά τους ακολουθούν τα περισσότερα από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, που προτιμούν να έχουν καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον, ακόμη και αν έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις της οικογένειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της οποίας είναι μέλη.
Εχει γίνει πλέον κάτι παραπάνω από σαφές ότι η Ε.Ε. είναι διαιρεμένη και ότι στους κόλπους της έχει χαραχτεί μία διαχωριστική γραμμή: ανάμεσα σε αυτούς, που επιθυμούν εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και να αποκτήσει η Ενωση αυτόνομο ρόλο στη διεθνή σκηνή και σε όσους προτάσσουν ως προτεραιότητα και αναγκαιότητα να αποτελούν ουρά των αμερικανικών επιλογών. Πρόκειται για την «παλαιά» και «νέα» Ευρώπη, όρους που είχε χρησιμοποιήσει ο πρώην υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ, με αφορμή ακριβώς τη διαφοροποίηση των νεότερων κρατών-μελών σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στο Ιράκ.
Εξίσου σαφές όμως είναι ότι με αυτόν τον τρόπο η Ε.Ε. δεν έχει μέλλον. Εξ ου δεν υφίστανται πολλά περιθώρια για επώδυνους, και σε τελευταία ανάλυση, αδιέξοδους συμβιβασμούς, αλλά απαιτούνται τομές. Οπως η προώθηση του θεσμού των «ενισχυμένων συνεργασιών», που κατατείνει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού σκληρού πυρήνα. Σε αυτόν θα συμμετάσχουν όσες χώρες θέλουν μια πραγματική ισχυρή Ενωση, που θα υπερβαίνει τα όρια της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης. Αλλωστε είναι το εγχείρημα της ίδιας της Ευρωζώνης, που μπορεί να δείξει τον δρόμο...
Διαχωριστική γραμμή στην Ευρώπη
πηγή καθημερινή
Tου Κωστη Η. Φαφουτη
Χαμηλότερες προσδοκίες απ’ όσες υπήρξαν εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών είναι μάλλον δύσκολο να ξαναϋπάρξουν. Το διακύβευμα ήταν αν θα βρεθεί ένας ανούσιος, σε τελευταία ανάλυση, συμβιβασμός που θα διέσωζε τα προσχήματα για το Ευρωσύνταγμα ή οι διαπραγματεύσεις θα κατέληγαν σε αδιέξοδο. Το παράδοξο είναι ότι ίσως το αδιέξοδο λειτουργούσε ευεργετικά για τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση των 27 κρατών - μελών και ταρακουνούσε τις ηγεσίες τους. Ακόμη και οι πιο απαισιόδοξοι θα πρέπει να είχαν αμφιβολίες κατά πόσον η πανηγυρική παρουσίαση του Ευρωσυντάγματος και οι υπερφιλόδοξες εξαγγελίες περί Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης θα κατέρρεαν μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό που συζητήθηκε στις Βρυξέλλες δεν είχε καμία σχέση με το αρχικό σχέδιο, που είχε παρουσιάσει ο Ζισκάρ ντ’ Εστέν και η Συντακτική Συνέλευση, παρά ήταν ένα κείμενο μόλις 11 σελίδων, με το οποίο η γερμανική προεδρία επιχειρούσε να διασώσει κάποια προσχήματα. Και γι’ αυτόν τον λόγο η έγκρισή του ή όχι, μικρή ουσιαστική σημασία είχε στην πραγματικότητα, καθώς είναι πασιφανές πλέον ότι το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ε.Ε. είναι πολύ ευρύτερο.
Τα αίτιά του θα μπορούσαν να αναζητηθούν στις πρόσφατες διευρύνσεις και στην αδυναμία των νέων κρατών-μελών να προσαρμοστούν. Ωστόσο, οι ρίζες του προβλήματος είναι βαθύτερες. Στην Ευρώπη των «15» –η οποία ούτε αυτή είχε καταφέρει να αποκτήσει καταξιωμένη και ισχυρή διεθνή παρουσία– η παραφωνία ήταν η Μεγάλη Βρετανία και ο «παραδοσιακός» ευρωσκεπτικισμός της. Ή, κατ’ άλλους, ο ισχυρός ατλαντισμός της, μέσω του οποίου ο Τόνι Μπλερ επιχείρησε, ανεπιτυχώς, να ενισχύσει τη θέση της χώρας του στην Ευρώπη. Σήμερα πλέον οι Βρετανοί δεν είναι μόνοι, αλλά τους ακολουθούν τα περισσότερα από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, που προτιμούν να έχουν καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον, ακόμη και αν έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις της οικογένειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της οποίας είναι μέλη.
Εχει γίνει πλέον κάτι παραπάνω από σαφές ότι η Ε.Ε. είναι διαιρεμένη και ότι στους κόλπους της έχει χαραχτεί μία διαχωριστική γραμμή: ανάμεσα σε αυτούς, που επιθυμούν εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και να αποκτήσει η Ενωση αυτόνομο ρόλο στη διεθνή σκηνή και σε όσους προτάσσουν ως προτεραιότητα και αναγκαιότητα να αποτελούν ουρά των αμερικανικών επιλογών. Πρόκειται για την «παλαιά» και «νέα» Ευρώπη, όρους που είχε χρησιμοποιήσει ο πρώην υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ, με αφορμή ακριβώς τη διαφοροποίηση των νεότερων κρατών-μελών σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στο Ιράκ.
Εξίσου σαφές όμως είναι ότι με αυτόν τον τρόπο η Ε.Ε. δεν έχει μέλλον. Εξ ου δεν υφίστανται πολλά περιθώρια για επώδυνους, και σε τελευταία ανάλυση, αδιέξοδους συμβιβασμούς, αλλά απαιτούνται τομές. Οπως η προώθηση του θεσμού των «ενισχυμένων συνεργασιών», που κατατείνει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού σκληρού πυρήνα. Σε αυτόν θα συμμετάσχουν όσες χώρες θέλουν μια πραγματική ισχυρή Ενωση, που θα υπερβαίνει τα όρια της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης. Αλλωστε είναι το εγχείρημα της ίδιας της Ευρωζώνης, που μπορεί να δείξει τον δρόμο...
Comments