οι βολεμένοι και τα αδιέξοδα της χώρας

Του Στεφανου Μανου Λίγες μέρες μετά τις τελευταίες εκλογές έγραψα για κάτι φίλους μου, ευκατάστατους, ώριμους (γεννήθηκαν τη δεκαετία του ’40), που διαβάζουν –τουλάχιστον τους τίτλους των εφημερίδων– και πιστεύουν ότι γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις. Το 2004, το 2000, το 1996 και όσο θυμούνται ψήφισαν Νέα Δημοκρατία. Είναι αρετή να μένεις σταθερός, να μην αλλάζεις. Ετσι λένε. Είναι συντηρητικοί. Δεν πιστεύουν (και ίσως ενδόμυχα δεν θέλουν) ότι μπορεί ν’ αλλάξει οτιδήποτε στην Ελλάδα. Εύκολα καταλήγουν στο απαισιόδοξο συμπέρασμα ότι: «τι τα θες, αυτή είναι η... Ελλάδα!». Τα παιδιά τους σπούδασαν σε καλά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η διάλυση της Παιδείας ευτυχώς δεν τους άγγιξε. Ψήφισαν Νέα Δημοκρατία, χωρίς να περιμένουν πολλά από αυτήν, σχεδόν τίποτε, και ελπίζουν, χωρίς και να το πολυπιστεύουν, ότι ο Καραμανλής θα γίνει καλύτερος, τώρα που... έμαθε. Οι ίδιοι πάντως δεν αλλάζουν, είναι σταθεροί στην επιλογή τους, ελπίζουν μόνο να αλλάξει λίγο η Νέα Δημοκρατία, τόσο ώστε να δικαιολογεί την ψήφο τους. Αλλά και αν δεν αλλάξει, πάλι αυτήν θα ψηφίσουν. Διότι, όπως λένε, τι άλλο μπορούν να κάνουν; Είναι, όπως είπαμε, συντηρητικοί. Οι φίλοι μου αυτοί νομίζουν ότι η Ελλάδα δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια πλατφόρμα, μια γεωγραφική περιοχή, από την οποία μπορούν επωφελώς για τους ίδιους να ασκούν τις όποιες επικερδείς δραστηριότητές τους. Δεν αισθάνονται καμιά ιδιαίτερη ευθύνη για την Ελλάδα. Αντιθέτως πιστεύουν ότι η Ελλάδα τους χρωστάει. Τους χρωστάει κυρίως την προστασία των συνθηκών που επιτρέπουν τον πλουτισμό τους. Τους χρωστάει σταθερότητα. Επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, επιχειρηματίες, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, οι άνθρωποι που θα έπρεπε να είναι η ηγεσία του τόπου, για ένα μόνο ενδιαφέρονται: Πώς δεν θ’ αλλάξει κάτι που ίσως θίξει τα προσωπικά τους συμφέροντα. Οπως ακριβώς οι αρχαίοι Ρωμαίοι της παρακμής όταν οι Οστρογότθοι ήταν έξω από την πόρτα τους. Για κάθε έναν από αυτούς –ας τους πούμε βολεμένους– υπάρχουν δεκάδες άλλοι που θα ήθελαν να τα αλλάξουν όλα. Δεν έχουν κάτι να χάσουν! Οταν δεν έχεις κάτι, πώς θα το χάσεις; Θα ήθελαν όμως, είμαι σίγουρος, να νιώθουν υπερήφανοι για την πατρίδα τους. Πώς όμως να κινητοποιήσεις αυτούς τους πολλούς, πώς να επικοινωνήσεις τις σκέψεις σου, να τους κερδίσεις; Δεν διαβάζουν εφημερίδες, παρακολουθούν τηλεόραση. Ελάχιστοι διαβάζουν. Η Ελλάδα έχει, με διαφορά, τους λιγότερους αναγνώστες εφημερίδων στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η επικοινωνία μαζί τους προϋποθέτει τη σύμπραξη, τη μεσολάβηση, τη διαστρέβλωση της τηλεόρασης. Αλλά η τηλεόραση ανήκει στην κατηγορία που δεν θέλει οποιαδήποτε αλλαγή. Βολεύτηκε η τηλεόραση στο σύγχρονο ελληνικό κράτος. Χωρίς κανόνες, χωρίς αρχές, χωρίς άδειες, με μαύρα λεφτά (με την άδεια της κυβέρνησης). Γιατί να θέλει να στηρίξει και να προβάλει οποιαδήποτε αλλαγή; Αυτό, λοιπόν, είναι το πρόβλημα. Στο οικοδόμημα «Ελλάδα» εγκαταστάθηκαν στον επάνω όροφο οι βολεμένοι. Εσωστρεφείς, αδιάφοροι και απαθείς με όσα συμβαίνουν γύρω τους, με την προσοχή τους στραμμένη αποκλειστικά στον δικό τους μικρόκοσμο, χωρίς καμία ατομική και κοινωνική ευθύνη. Στους κάτω ορόφους και στα υπόγεια οι υπόλοιποι. Αμήχανοι, ανασφαλείς, βλέπουν τι γίνεται γύρω τους, αντιλαμβάνονται τα γενικότερα προβλήματα και περιμένουν. Περιμένουν να τους καθοδηγήσει κάποιος. Μάταια όμως, διότι καμιά τίμια και αληθινή φωνή δεν φθάνει σε αυτούς. Ολα τα μηνύματα πνίγονται στα παράθυρα της τηλεόρασης. Αναρωτιέμαι συχνά πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσα κλειστά επαγγέλματα, τόσα προστατευόμενα εισοδήματα. Πώς είναι δυνατόν να μην έχει επαναστατήσει η κοινή γνώμη εναντίον της κυβέρνησης που τα διατηρεί, που τα συντηρεί. Η κυβέρνηση πουλάει προστασία, συντήρηση του status quo, με αντάλλαγμα τη διατήρηση της εξουσίας (διευκρινίζω ότι δεν αναφέρομαι μόνο στην τωρινή κυβέρνηση, αλλά και στις προηγούμενες). Κανονικά θα έπρεπε να έχουν ξεσηκωθεί και οι πέτρες με το φαύλο καθεστώς των μαύρων ταμείων που συντηρεί η κυβέρνηση για τους εκδότες και τους καναλάρχες. Αλλά οι μεν εύποροι και συντηρητικοί του επάνω ορόφου, που γνωρίζουν ακριβώς τι συμβαίνει, δεν νοιάζονται, δεν τους αφορά προσωπικά. «Τι τα θες, αυτή είναι η... Ελλάδα!», γυρίζουν το κεφάλι τους αλλού και συνεχίζουν να βγάζουν λεφτά. Οι άλλοι όμως, των κάτω ορόφων, που θα ξεσηκώνονταν αν ήξεραν, δεν ξέρουν διότι κανείς δεν μπορεί να τους το πει. Κανένα κανάλι δεν αναφέρθηκε ποτέ στο ζήτημα αυτό. Γιατί θα το έκανε άλλωστε; Αφού το μαύρο ταμείο είναι για το κανάλι. Εγραψα άπειρες φορές για τις υποχρεωτικές και βαθιά προκλητικές αμοιβές (με ρήτρα αντικειμενικών αξιών) των συμβολαιογράφων, αλλά οι εύποροι και συντηρητικοί αναγνώστες δεν στενοχωρήθηκαν. Εχουν τα δικά τους προβλήματα, τον δικό τους κόσμο να φροντίσουν. Ο λογιστής όμως των 1.000 ευρώ τον μήνα, που ελπίζει να κάνει μια υπερωρία για να τα βγάλει πέρα, δεν έμαθε ποτέ ότι ένας Αθηναίος συμβολαιογράφος μπορεί εύκολα –με λίγη ώρα δουλειά– να βγάλει 50.000 ευρώ τον μήνα. Το μήνυμα δεν πέρασε ποτέ από το φίλτρο της τηλεόρασης. Ισως διότι η τηλεόραση είναι απασχολημένη. Ανέλαβε να διδάξει για παράδειγμα τους μη προνομιούχους των κάτω ορόφων και των υπογείων ότι οι πολίτες πρέπει να σέβονται τους πολιτικούς και να μην καταφεύγουν στη δικαιοσύνη εναντίον τους ακόμη και όταν οι πολιτικοί τούς συκοφαντούν και τους λοιδορούν. Δεν έχω πάρε-δώσε με τον κ. Βγενόπουλο, ούτε τον έχω ποτέ συναντήσει και είμαι ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι η όλη μεθόδευση με τον ΟΤΕ είναι περίεργη, αλλά η διά της τηλεόρασης διδασκαλία για το ατιμώρητο των πολιτικών (και των δημοσιογράφων) με ενοχλεί βαθύτατα. Κατά τη δική μου εκτίμηση, ως χώρα, προχωρούμε προς ποικίλα αδιέξοδα. Κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά. Είναι δύσκολο, πρέπει να θέλεις, να μη διακρίνεις τα αδιέξοδα. Και όμως κανείς (ή πάντως εξαιρετικά λίγοι) δεν είναι διατεθειμένος να βάλει το χέρι του για να τα αποτρέψει. Και το σημαντικότερο κανείς δεν αφήνει να ενημερωθούν και να προετοιμαστούν εκείνοι που θα υποστούν τις περισσότερες συνέπειες. Θα βρει δουλειά και τι δουλειά το σημερινό παιδί των 10 ετών όταν ολοκληρώσει τις σπουδές του στο «ελληνικό» εκπαιδευτικό σύστημα; Τι θα συμβεί στον αγρότη μετά το 2013; Πέντε μόνο χρόνια απομένουν. Θα έχουν νερό τα νησιά σε πέντε χρόνια; Τι θα γίνει αν περάσει το πετρέλαιο τα $ 200; Και πολλά άλλα. Ο υπουργός Παιδείας κ. Στυλιανίδης δήλωσε ότι τα πανεπιστήμια χρειάζονται ένα σοκ. Μπορεί να έχει δίκιο. Αλλά ποιος και τι θα προκαλέσει σοκ; Η... κυβέρνηση θα προκαλέσει το σοκ; Σοκ, και όχι μόνο στα πανεπιστήμια, θα προκληθεί όταν επιτέλους ξυπνήσουν και αναλάβουν τις ευθύνες τους «οι βολεμένοι». Οι Ρωμαίοι της παρακμής προτίμησαν να μην ξυπνήσουν και στο τέλος τους διέλυσαν οι Οστρογότθοι.