| Οι απώλειες, οι επιτυχίες και οι νέες προκλήσεις στο οικονομικό, το νομισματικό και το πολιτικό μέτωπο Tου ανταποκριτή μας στις Βρυξέλλες Κωνσταντινου Καλλεργη Η παγκόσμια, πλέον, οικονομική κρίση είναι πάντα σε εξέλιξη, ο φόβος ενός νέου μεγάλου τρομοκρατικού χτυπήματος παραμένει ζωντανός, τα κύματα της λαθρομετανάστευσης δεν λένε να κοπάσουν και οι προκλήσεις διαδέχονται, όπως πάντα, η μία την άλλη. Υπάρχει σε όλα αυτά απάντηση; Υπάρχει κι ας μην πολυακούγεται τα τελευταία χρόνια: Η Ευρώπη είναι πάντα εδώ. Οι προσπάθειες να αντεπεξέλθει η ευρωπαϊκή οικονομική και πολιτική τάξη πραγμάτων στις πιέσεις της παγκοσμιοποίησης, όποια μορφή κι αν έχει αυτή κάθε φορά, δεν έχουν πάψει να αποτελούν το μεγαλύτερο στοίχημα για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι ένα διαρκές στοίχημα χωρίς ημερομηνία λήξης αλλά δεκάδες επιμέρους προσπάθειες που οδηγούν στον ίδιο στόχο, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, με μεγαλύτερες ή μικρότερες απώλειες σε τρία μέτωπα: Το οικονομικό, το νομισματικό και το πολιτικό. Στο οικονομικό μέτωπο, συνταγή είναι μια… άλλη Λισσαβώνα, ο στόχος που συμφωνήθηκε το 2000 στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας, να γίνει η Ευρώπη η πιο ανταγωνιστική οικονομία στον κόσμο μέχρι το 2010. Ο στόχος, είναι από καιρό προφανές, δεν θα επιτευχθεί, ίσως δεν μπορεί καν να επιτευχθεί καθώς εν τέλει προϋποθέτει παραγωγικότητα Ιαπωνίας με μισθούς Κίνας και κατανάλωση αμερικανικού τύπου. Ομως οι μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν, η απελευθέρωση των αγορών με στόχο την τόνωση του ανταγωνισμού, η σχετική χαλάρωση της κοινωνικής προστασίας, ακόμα και η δυνατότητα, μέσα από τη διεύρυνση της Ενωσης του 2004, για επέκταση της ευρωπαϊκής «οικονομικής σφαίρας» σε χώρες χαμηλού κόστους, έχουν αποδώσει καρπούς. Στα νομισματικά η εικόνα είναι πιο καθαρή. Το ευρώ έχει πετύχει στο κυριότερο: Την προστασία των χωρών της Ευρωζώνης από τον διψήφιο πληθωρισμό παλαιότερων κρίσεων αντιστοίχων με τη σημερινή, έχει απομακρύνει τον εφιάλτη των υποτιμήσεων κι έχει φέρει επιτόκια που παραμένουν ανέλπιστα χαμηλά για αρκετές από τις χώρες που συμμετέχουν. Εκείνο που δεν έχει ίσως κερδηθεί ακόμα είναι η απαλλαγή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από τις πιέσεις ενός λαϊκισμού που, από τη Γαλλία του Σαρκοζί, στην Ιταλία του Μπερλουσκόνι, προσπαθεί να της επιβάλλει «γραμμή» στα επιτόκια. Η κοινή εξωτερική πολιτική και η λεγόμενη «ευρωάμυνα» παραμένουν σε μεγάλο βαθμό κενό γράμμα, όχι ελλείψει μηχανισμών και συμφωνιών, αλλά για έναν πολύ βαθύτερο λόγο: Πέρα από τα γενναία λόγια στις συνόδους κορυφής, κανείς ή σχεδόν κανείς δεν τις θέλει πραγματικά. Κανείς δεν θέλει να επωμισθεί το βαρύ οικονομικό κόστος που προϋποθέτουν. Υπάρχει όμως και μια ευρωπαϊκή πολιτική που δείχνει απρόσμενα επιτυχής: Οι ολοένα και εντατικότερες τα τελευταία χρόνια κοινές προσπάθειες στον χώρο της «τάξης και ασφάλειας». Η αναζήτηση απαντήσεων στην τρομοκρατία ή στο αίσθημα «ανασφάλειας» που, κατά τις δημοσκοπήσεις, διακατέχει τους πολίτες αλλά και στο πολιτικό κόστος της ανεξέλεγκτης λαθρομετανάστευσης, έχουν οδηγήσει τις κυβερνήσεις στη δημιουργία ενός ολοένα και ασφυκτικότερου ιστού περιορισμών, μια περικοπή ελευθεριών που ίσως κανείς δεν μπορούσε να φαντασθεί πριν από μόλις 10 χρόνια. Απασχολημένοι με εσωτερικά θέματα Ο Νικολά Σαρκοζ μάχεται με τους απεργούς, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι με τα σκουπίδια, ο Γκόρντον Μπράουν με τον εφιάλτη μιας χαμένης πολιτικής δόξας και η κ. Μέρκελ πασχίζει να στήσει το σκηνικό μιας αμφίβολης επανεκλογής. Καταπονημένοι από εσωτερικούς «πονοκεφάλους», οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν χρόνο, καθώς φαίνεται, για το ευρωπαϊκό όραμα. Στη Γαλλία, οι απεργοί διεμήνυσαν ότι εκείνο που χρειάζεται μεταρρύθμιση δεν είναι το συνταξιοδοτικό, παρά «το επιτελείο του Σαρκό». Με τη δημοτικότητά του στο 32%, ο Νικολά Σαρκοζί βουλιάζει όλο και πιο βαθιά. Στην Ιταλία, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αν και πιο σίγουρος για τη νεοαποκτηθείσα εξουσία του, καλείται να δώσει εξηγήσεις για ένα από τα πλέον… περιττά προβλήματα. Ανακηρύσσοντας τις χωματερές της Νάπολης «στρατιωτικοποιημένη ζώνη», σίγουρα επέδειξε πυγμή, αλλά είναι αμφίβολο εάν θα πετύχει τον στόχο του. Ο Γκόρντον Μπράουν, αφού υπέστη τη σαρωτική ήττα στις δημοτικές εκλογές, έχασε χθες και το οχυρό των Εργατικών στη βόρεια Αγγλία, ενώ η Αγκελα Μέρκελ έχει εμπλακεί στη μάχη για την εκλογή προέδρου, που προβλέπεται καθοριστική για την έκβαση των βουλευτικών εκλογών του ερχόμενου έτους. | 
Comments