Διεθνής ευκαιρία για την Κίνα η επιτυχία των Αγώνων
Η τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου σήμανε ταυτόχρονα το τέλος μιας δεκαετίας κατά την οποία το Κομμουνιστικό Κόμμα είχε αναγάγει τους Αγώνες σε οργανωτικό αξίωμα της ζωής των πολιτών. Τίποτα σχεδόν δεν ξεπέρασε τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως πολιτική προτεραιότητα στη χώρα.
Για τους Κινέζους ηγέτες, η προσπάθεια απέδωσε καρπούς. Οι Αγώνες θεωρήθηκαν τεράστια επιτυχία από τους πολίτες, με ρεκόρ συγκομιδής μεταλλίων ενώ η πόλη του Πεκίνου εντυπωσίασε τους επισκέπτες με τη φιλοξενία και τη λειτουργικότητά της. Παρά τις συχνές κριτικές, η χώρα πέρασε στον υπόλοιπο κόσμο το μήνυμα ότι είναι μια αναδυόμενη οικονομική και πολιτική παγκόσμια δύναμη.
Μια νέα, μετά-ολυμπιακή εποχή όμως ξημερώνει για την Κίνα. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι κατά πόσο η νέα αυτοπεποίθηση που έφεραν οι Αγώνες θα οδηγήσουν στο άνοιγμα της χώρας στον υπόλοιπο κόσμο ή η επιτυχία τους και η ταυτόχρονη αποσιώπηση των Δυτικών φωνών διαμαρτυρίας θα θεωρηθούν από την ηγεσία ως επιτυχία του ισχύοντος μοντέλου διακυβέρνησης.
Ο Ζακ Ρογκ, πρόεδρος της ΔΟΕ, ανέφερε στην ομιλία του στην τελετή λήξης ότι το Πεκίνο ήταν η σωστή επιλογή για τη διεξαγωγή των Αγώνων, δημιουργώντας γέφυρες ανάμεσα στην Κίνα και τον υπόλοιπο κόσμο.
Σε μεγάλο βαθμό, οι Αγώνες αντικατόπτρισαν την ισχύ της κεντρικής διακυβέρνησης: Τα εντυπωσιακά στάδια κόστισαν 43 δισεκατομμύρια δολάρια που καλύφθηκαν εξ΄ολοκλήρου από το κράτος ενώ τα 51 χρυσά μετάλλια της χώρας ήταν προϊόν της καλορυθμισμένης κρατικά ελεγχόμενης αθλητικής υποδομής.
Ειδικά το τελευταίο είναι ο λόγος που, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, δεν θα ωθήσουν τη χώρα σε περαιτέρω αλλαγές. «Έχει ανέβει υπερβολικά η αυτοπεποίθηση της χώρας» αναφέρει ο Χουνγκ Χουάνγκ, στέλεχος μέσου ενημέρωσης στο Πεκίνο. «Θα επαναπαυθούν σε αυτό για λίγο. Η κουλτούρα εξάλλου δεν ευνοούσε ποτέ τις αλλαγές. Στην Κίνα, οι αλλαγές πρέπει να προκληθούν, δεν έρχονται με φυσικό τρόπο».
Το Κομμουνιστικό Κόμμα φαίνεται να κέρδισε τη μάχη των δημοσίων σχέσεων, δεδομένης της τεράστιας τηλεοπτικής κάλυψης του Πεκίνου. Οι Αγώνες τελικά αποδείχθηκαν επωφελής για τη διεθνή εικόνα του κινεζικού καθεστώτος. Όπως εξηγεί ο Ντέιβιντ Σαμπό, ειδικός επί κινεζικών θεμάτων στο πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, οι Αγώνες θα μπορούσαν να θέσουν συμβολικό τέλος στον «αιώνα εξευτελισμού» που είδε τη χώρα αποδυναμωμένη από τις ξένες παρεμβάσεις που ξεκίνησαν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. «Θέλω να ελπίζω ότι θα θυμόμαστε τους Αγώνες ως την αφετηρία της εποχής που η Κίνα αποτίναξε το φορτίο του καταπιεσμένου εθνικισμού και ξεκίνησε να δρα με περισσότερη αυτοπεποίθηση στον κόσμο».
Ένα θέμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δοκιμή, είναι αυτό του Θιβέτ. Τον Οκτώβριο, οι κινεζικές αρχές αναμένεται να συναντηθούν με εκπροσώπους του Δαλάι Λάμα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα ανανέωσε τον διάλογο μετά την κρίση του Μαρτίου, ωστόσο πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτή ήταν περισσότερο μία κίνηση εκτόνωσης της διεθνούς κατακραυγής λίγο πριν τους Αγώνες. Τώρα που ανήκουν πια στο παρελθόν, η διάθεση της Κίνας να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις αξιολογείται στην πράξη.
Πέρα από τη σφαίρα της γεωπολιτικής, πολλοί αναλυτές εντυπωσιάστηκαν από τους απλούς πολίτες του Πεκίνου. Οι αρχές είχαν εκφράσει ανησυχίες για τον πληγωμένο εθνικισμό των Κινέζων εξαιτίας της κρίσης στο Θιβέτ που θα μπορούσε να εκφραστεί ως αποδοκιμασία των άλλων εθνικών ομάδων. Τίποτα τέτοιο όμως δε συνέβη, αφού οι θεατές χειροκρότησαν με ενθουσιασμό τις προσπάθειες όλων των αθλητών.
Όπως κάθε πόλη που έχει φιλοξενήσει τους Αγώνες, το Πεκίνο θα έρθει αντιμέτωπο με διάφορα προβλήματα. Οι σχετικά καθαροί ουρανοί κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν αποτέλεσμα της απομάκρυνσης δύο εκατομμυρίων αυτοκινήτων από την πόλη και το προσωρινό κλείσιμο πολλών εργοστασίων στην περιοχή. Λογικά, οι κάτοικοι θα θελήσουν τη διατήρηση αυτών των συνθηκών και οι αρμόδιοι θα πρέπει να βρουν τρόπους να το πετύχουν.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα δώσουν σημαντική ώθηση στην εθνική αυτοπεποίθηση των Κινέζων, όμως πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι δεν θα πρέπει να παραγκωνιστούν τα πραγματικά προβλήματα της χώρας. «Με την αύξηση του πλούτου, η Κίνα εισέρχεται σε ένα στάδιο που απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια και σωστή διακυβέρνηση» σχολιάζει ο κ. Σεν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Φουντάν. «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι μια καλή αρχή για να καταλάβουμε ότι η Κίνα είναι μία ισχυρή χώρα».
Πηγή: The New York Times/kathimerini
Για τους Κινέζους ηγέτες, η προσπάθεια απέδωσε καρπούς. Οι Αγώνες θεωρήθηκαν τεράστια επιτυχία από τους πολίτες, με ρεκόρ συγκομιδής μεταλλίων ενώ η πόλη του Πεκίνου εντυπωσίασε τους επισκέπτες με τη φιλοξενία και τη λειτουργικότητά της. Παρά τις συχνές κριτικές, η χώρα πέρασε στον υπόλοιπο κόσμο το μήνυμα ότι είναι μια αναδυόμενη οικονομική και πολιτική παγκόσμια δύναμη.
Μια νέα, μετά-ολυμπιακή εποχή όμως ξημερώνει για την Κίνα. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι κατά πόσο η νέα αυτοπεποίθηση που έφεραν οι Αγώνες θα οδηγήσουν στο άνοιγμα της χώρας στον υπόλοιπο κόσμο ή η επιτυχία τους και η ταυτόχρονη αποσιώπηση των Δυτικών φωνών διαμαρτυρίας θα θεωρηθούν από την ηγεσία ως επιτυχία του ισχύοντος μοντέλου διακυβέρνησης.
Ο Ζακ Ρογκ, πρόεδρος της ΔΟΕ, ανέφερε στην ομιλία του στην τελετή λήξης ότι το Πεκίνο ήταν η σωστή επιλογή για τη διεξαγωγή των Αγώνων, δημιουργώντας γέφυρες ανάμεσα στην Κίνα και τον υπόλοιπο κόσμο.
Σε μεγάλο βαθμό, οι Αγώνες αντικατόπτρισαν την ισχύ της κεντρικής διακυβέρνησης: Τα εντυπωσιακά στάδια κόστισαν 43 δισεκατομμύρια δολάρια που καλύφθηκαν εξ΄ολοκλήρου από το κράτος ενώ τα 51 χρυσά μετάλλια της χώρας ήταν προϊόν της καλορυθμισμένης κρατικά ελεγχόμενης αθλητικής υποδομής.
Ειδικά το τελευταίο είναι ο λόγος που, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, δεν θα ωθήσουν τη χώρα σε περαιτέρω αλλαγές. «Έχει ανέβει υπερβολικά η αυτοπεποίθηση της χώρας» αναφέρει ο Χουνγκ Χουάνγκ, στέλεχος μέσου ενημέρωσης στο Πεκίνο. «Θα επαναπαυθούν σε αυτό για λίγο. Η κουλτούρα εξάλλου δεν ευνοούσε ποτέ τις αλλαγές. Στην Κίνα, οι αλλαγές πρέπει να προκληθούν, δεν έρχονται με φυσικό τρόπο».
Το Κομμουνιστικό Κόμμα φαίνεται να κέρδισε τη μάχη των δημοσίων σχέσεων, δεδομένης της τεράστιας τηλεοπτικής κάλυψης του Πεκίνου. Οι Αγώνες τελικά αποδείχθηκαν επωφελής για τη διεθνή εικόνα του κινεζικού καθεστώτος. Όπως εξηγεί ο Ντέιβιντ Σαμπό, ειδικός επί κινεζικών θεμάτων στο πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, οι Αγώνες θα μπορούσαν να θέσουν συμβολικό τέλος στον «αιώνα εξευτελισμού» που είδε τη χώρα αποδυναμωμένη από τις ξένες παρεμβάσεις που ξεκίνησαν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. «Θέλω να ελπίζω ότι θα θυμόμαστε τους Αγώνες ως την αφετηρία της εποχής που η Κίνα αποτίναξε το φορτίο του καταπιεσμένου εθνικισμού και ξεκίνησε να δρα με περισσότερη αυτοπεποίθηση στον κόσμο».
Ένα θέμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δοκιμή, είναι αυτό του Θιβέτ. Τον Οκτώβριο, οι κινεζικές αρχές αναμένεται να συναντηθούν με εκπροσώπους του Δαλάι Λάμα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα ανανέωσε τον διάλογο μετά την κρίση του Μαρτίου, ωστόσο πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτή ήταν περισσότερο μία κίνηση εκτόνωσης της διεθνούς κατακραυγής λίγο πριν τους Αγώνες. Τώρα που ανήκουν πια στο παρελθόν, η διάθεση της Κίνας να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις αξιολογείται στην πράξη.
Πέρα από τη σφαίρα της γεωπολιτικής, πολλοί αναλυτές εντυπωσιάστηκαν από τους απλούς πολίτες του Πεκίνου. Οι αρχές είχαν εκφράσει ανησυχίες για τον πληγωμένο εθνικισμό των Κινέζων εξαιτίας της κρίσης στο Θιβέτ που θα μπορούσε να εκφραστεί ως αποδοκιμασία των άλλων εθνικών ομάδων. Τίποτα τέτοιο όμως δε συνέβη, αφού οι θεατές χειροκρότησαν με ενθουσιασμό τις προσπάθειες όλων των αθλητών.
Όπως κάθε πόλη που έχει φιλοξενήσει τους Αγώνες, το Πεκίνο θα έρθει αντιμέτωπο με διάφορα προβλήματα. Οι σχετικά καθαροί ουρανοί κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν αποτέλεσμα της απομάκρυνσης δύο εκατομμυρίων αυτοκινήτων από την πόλη και το προσωρινό κλείσιμο πολλών εργοστασίων στην περιοχή. Λογικά, οι κάτοικοι θα θελήσουν τη διατήρηση αυτών των συνθηκών και οι αρμόδιοι θα πρέπει να βρουν τρόπους να το πετύχουν.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα δώσουν σημαντική ώθηση στην εθνική αυτοπεποίθηση των Κινέζων, όμως πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι δεν θα πρέπει να παραγκωνιστούν τα πραγματικά προβλήματα της χώρας. «Με την αύξηση του πλούτου, η Κίνα εισέρχεται σε ένα στάδιο που απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια και σωστή διακυβέρνηση» σχολιάζει ο κ. Σεν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Φουντάν. «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι μια καλή αρχή για να καταλάβουμε ότι η Κίνα είναι μία ισχυρή χώρα».
Πηγή: The New York Times/kathimerini
Comments