Κάπως έτσι τελειώνουν οι περισσότεροι πόλεμοι Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της εφημερίδας

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της εφημερίδας Washington Post Την ώρα που Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διερωτώνται τι πρέπει να κάνουν για να αντιμετωπίσουν τα διογκούμενα προβλήματα στο Αφγανιστάν, τείνουν να καταλήξουν σ’ ένα ενδεχομένως καταπληκτικό συμπέρασμα: Ο απλούστερος τρόπος για να σταθεροποιηθεί η χώρα είναι ίσως η διαπραγμάτευση μιας εκεχειρίας με τους φονταμενταλιστές Ταλιμπάν, που εκδιώχθηκαν από την εξουσία από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2001. Το ερώτημα που ταλανίζει τους σχεδιαστές της στρατηγικής, στην πραγματικότητα, δεν είναι εάν πρέπει να διαπραγματευτούν με τους Ταλιμπάν, αλλά το πότε ακριβώς θα το πράξουν. Συζητείται ευρέως η άποψη, μεταξύ των αξιωματούχων της κυβέρνησης Μπους και των διοικητών του αμερικανικού στρατού, ότι είναι πολύ νωρίς για σοβαρό διάλογο, επειδή οποιαδήποτε διαπραγμάτευση τώρα θα γινόταν από θέση αδυναμίας. Ορισμένοι τάσσονται υπέρ της ανάπτυξης επιπλέον Αμερικανών στρατιωτών και υπέρ μιας επιθετικής πολιτικής εκστρατείας, που θα γίνει του χρόνου, πριν από την έναρξη διαπραγματεύσεων, με σκοπό τη διασφάλιση των κέντρων του αφγανικού πληθυσμού. Πριν από λίγα χρόνια, θα ήταν αδιανόητο για τους Αμερικανούς να εξετάσουν το ενδεχόμενο οποιασδήποτε προσέγγισης με τους μαχητές Ταλιμπάν, οι οποίοι προσέφεραν καταφύγιο στον Οσάμα μπιν Λάντεν όταν σχεδίαζε τις ολέθριες επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Η οδυνηρή εμπειρία στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, ωστόσο, έκανε πολλούς Αμερικανούς διοικητές να συνειδητοποιήσουν ότι το να απομακρύνει κανείς τον εχθρό από το πεδίο μάχης με διαπραγματεύσεις, είναι καλύτερο από το να εξαντλείται σε μια παρατεταμένη μάχη. Ο υπουργός Αμύνης, Ρόμπερτ Γκέιτς πρότεινε, χωρίς περιστροφές, την έναρξη διαπραγματεύσεων με τους Ταλιμπάν, μιλώντας στις 9 Οκτωβρίου στη διάρκεια συνάντησης στη Βουδαπέστη με συμμάχους του ΝΑΤΟ, οι οποίοι αποφεύγουν τις στρατιωτικές αποστολές. «Αυτή είναι η ύστατη στρατηγική εξόδου για όλους μας», δήλωσε ο κ. Γκέιτς. Ο στρατηγός, Ντέιβιντ Πετρέους, ο νέος διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης, ο οποίος έχει τη συνολική ευθύνη για τους πολέμους τόσο στο Ιράκ όσο και στο Αφγανιστάν, έχει προβάλει ανάλογα επιχειρήματα. Πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να εργαστούν έτσι ώστε να καταφέρουν να ξεχωρίσουν όσους μεταξύ των Ταλιμπάν τηρούν διαλλακτική στάση από εκείνους που είναι σύμμαχοι της Αλ Κάιντα, και να στελεχώσουν την κυβέρνηση με τους μετριοπαθείς. Τη στρατηγική αυτή την εφήρμοσε ο Ντέιβιντ Πετρέους έναντι των σουνιτών μουσουλμάνων στο Ιράκ, ενθαρρύνοντάς τους να σπάσουν τους δεσμούς με την Αλ Κάιντα και προωθώντας στη συνέχεια συμμαχίες μαζί τους. Ο στρατηγός Πετρέους πιστεύει ότι εάν πρόκειται να γίνει η προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιμακούμενης έντασης στο Αφγανιστάν, θα πρέπει να συνοδευτεί από μια ισχυρότερη παρουσία Αμερικανών στρατιωτών, όπως έγινε και στο Ιράκ. Αλλά θεωρεί ότι είναι λάθος να πιστεύουμε πως μπορεί να υπάρξει μια καθαρά στρατιωτική λύση σε οποιαδήποτε από τις δύο χώρες. Μια δοκιμή προσέγγισης των Ταλιμπάν βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, πρόωρα ίσως, χάρη στην παρασκηνιακή διπλωματική ώθηση της Σαουδικής Αραβίας. Στα τέλη του περασμένου μήνα, κατά τη λήξη του ιερού μουσουλμανικού μήνα του Ραμαζανιού, ο Σαουδάραβας βασιλιάς Αμπντάλα συναντήθηκε στη Μέκκα με εκπροσώπους των Ταλιμπάν και άλλους Αφγανούς μαχητές, με επικεφαλής τους Γκουλμπουντίν Χεκματιάρ και Τζαλαλουντίν Χακανί. Ο Αφγανός πρόεδρος, Χαμίντ Καρζάι, ο οποίος εκπροσωπήθηκε στη Μέκκα από τον αδελφό του, Καγιούμ Καρζάι, υποστήριξε τη σαουδαραβική διαμεσολάβηση. «Είμαστε στα πολύ αρχικά στάδια τώρα, αλλά στ’ αλήθεια έχουμε ελπίδα για το μέλλον», δήλωσε ο Καγιούμ Καρζάι μετά το πέρας των συνομιλιών. Ο πρόεδρος Καρζάι λένε ότι ζήτησε από τον ηγέτη των Ταλιμπάν, μουλά Ομάρ, να αποκηρύξει δημοσίως τον Μπιν Λάντεν και τον υπαρχηγό του, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, κάτι που έθεσε ως όρο για τη συνέχιση του διαλόγου. Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν μετέφερε αυτό το αίτημα στον μουλά Ομάρ στο κρησφύγετό του στο Αφγανιστάν και επέστρεψε στη Μέκκα με μια θετική απάντηση, σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις. Ο μουλάς Ομάρ έστειλε στους Σαουδάραβες έναν κατάλογο επτά δικών του αιτημάτων, ανέφερε η ίδια πηγή. Η ατζέντα των Ταλιμπάν περιλαμβάνει: Χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, έναν ρόλο για τους εκπροσώπους των Ταλιμπάν στις τοπικές αρχές και στην εθνική κυβέρνηση, ενσωμάτωση των μαχητών Ταλιμπάν στον αφγανικό στρατό και αμνηστία για τους αντάρτες οι οποίοι πολέμησαν κατά των ΗΠΑ. Οι Σαουδάραβες πρότειναν έναν δεύτερο γύρο συνομιλιών στη Μέκκα, στις αρχές Δεκεμβρίου. Αμερικανοί αξιωματούχοι αμφισβητούν το αν μπορεί να προκύψει κάτι χρήσιμο από αυτήν την προσπάθεια, αλλά η Γαλλία και η Βρετανία –όλο και πιο ανήσυχες μπροστά στην επιδείνωση της κατάστασης στο Αφγανιστάν– φαίνεται ότι ενθαρρύνουν τη σαουδαραβική πρωτοβουλία. Την υποστήριξή τους έχουν εκφράσει επίσης ηγετικά στελέχη της κυβέρνησης και του στρατού του Πακιστάν. Θα ήταν πολιτική αυτοκτονία για τον Μπαράκ Ομπάμα ή τον Τζον Μακέιν να υπονοήσουν ότι η Αμερική συμβιβάστηκε με τους μαχητές Ταλιμπάν, οι οποίοι άλλοτε βοήθησαν την Αλ Κάιντα. Ωστόσο, ο κ. Γκέιτς σημειώνει ότι έχει γίνει ανάλογη συμφωνία στο Ιράκ με τους σουνίτες μαχητές, οι οποίοι είχαν βάψει τα χέρια τους με αμερικανικό αίμα. «Κάπως έτσι τελειώνουν οι περισσότεροι πόλεμοι», είπε.