καθημερινή'''πολιτισμός

Η Ελλάδα με τα μάτια του Ματ Μπάρετ

Στις δημοφιλείς ιστοσελίδες του, ο παθιασμένος Ελληνοαμερικανός παρουσιάζει τη χώρα μας πέρα από τα τουριστικά κλισέ

Του Νικου Βατοπουλου

Ο Ματ Μπάρετ είναι περίπτωση. Παθιασμένος Ελληνοαμερικανός φέρνει κόσμο στην Ελλάδα μέσα από τις προσωπικές του ιστοσελίδες. Ο τρόπος του; Aπλός. Γράφει από τη μεριά του επισκέπτη, θέλει να τον προστατεύσει, να τον ενημερώσει, να τον εμπνεύσει. Δεν πουλάει την Ελλάδα, μοιράζεται απλώς μια αγάπη. Οι ταξιδιωτικοί του οδηγοί (www.greecetravel.com) είναι από τις πιο δημοφιλείς ιστοσελίδες τα τελευταία 10 χρόνια και οι σελίδες για την Αθήνα (www.athensguide.com) είναι γεμάτες φωτογραφίες, ιστορίες και πληροφορίες σε τέτοιο βαθμό που ανατρέχουν σε αυτές ακόμη και Αθηναίοι. Η ιστορία της Ελλάδας ξετυλίγεται στο www.ahistoryofgreece.com και χάρη στον Ματ νησιά όπως η Σίφνος ή η Λέσβος έγιναν γνωστά στον μέσο Αμερικανό. Ακολούθησε μία συνταγή: απλότητα, ωραίες φωτογραφίες, χιούμορ και διασταυρωμένες πληροφορίες. Εχει αποκτήσει οπαδούς και η δύναμή του από στόμα σε στόμα έκαναν τον Ματ δημοφιλή σε χιλιάδες επισκέπτες των σελίδων του με τους οποίους κρατάει επαφή. Μέσα από links στις ιστοσελίδες του, ο επισκέπτης ακολουθεί ατέλειωτους μαιάνδρους αναζητήσεων και η Ελλάδα εμφανίζεται μπροστά του πέρα από τα τουριστικά κλισέ. Είναι η περίπτωση ενός ανθρώπου που έκανε την τρέλα του επάγγελμα, πουλώντας αυτό που αγαπάει. Από τη γιαγιά του κατάγεται από το Κυπαρίσσι Λακωνίας, έναν πανέμορφο τόπο, και η Λέσβος έγινε μία ακόμη πατρίδα ως τόπος καταγωγής της Ελληνοαμερικανίδας συζύγου του. Ο Ματ Μπάρετ έχει μερικά ενδιαφέροντα να μοιραστεί μαζί μας.

— Από το 1996 έως τώρα πώς βλέπετε να εξελίσσεται η απήχηση της ιστοσελίδας σας για την Ελλάδα;

— Επειδή εξ αρχής έγραψα το σάιτ με τόσο προσωπικό και φιλικό ύφος, λέγοντας στον κόσμο τι άρεσε σ’ εμένα από την Ελλάδα χωρίς να προσπαθώ να πουλήσω την Ελλάδα ως προϊόν, υπήρξε αμέσως κλίμα εμπιστοσύνης και ένιωσα ότι είχα γίνει δημοφιλής από τη μια μέρα στην άλλη! Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν πολλά για την Ελλάδα στο Ιντερνετ γι’ αυτό τη σελίδα μου την έβρισκαν εύκολα και όσοι την έβρισκαν, έμεναν! Κάθε χρόνο υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση. Το κρίνω από τα e-mail που δέχομαι και τις αιτήσεις από ξενοδοχεία και τουριστικούς πράκτορες.

Αρνητική ειδησεογραφία

— Πόσο άλλαξε η διεθνής εικόνα της Ελλάδας;

— Nομίζω ότι η διεθνής εικόνα της Ελλάδας έχει αφεθεί στο CNN που δυστυχώς δεν λέει πόσο ωραίος ήταν ο καιρός στην Αθήνα ή ότι όλα τα φέρι έφυγαν στην ώρα τους! Αναφέρει μόνο τις εκρήξεις και τις διαδηλώσεις. Ετσι άνθρωποι όπως εγώ, που γράφουμε για τα καλά της Ελλάδας, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τη δυσφήμιση της αρνητικής ειδησεογραφίας. Νομίζω όμως ότι όσοι έχουν αρνητική εικόνα για την Ελλάδα είναι όσοι δεν πρόκειται να την επισκεφθούν ποτέ ούτως ή άλλως.

— Μένετε στη Βόρεια Καρολίνα. Πόσο μακρινή είναι η Ελλάδα από εκεί;

— Μένω στο Chapel Hill, μία πανεπιστημιούπολη εδώ και 200 χρόνια. Μαγνήτης για καλλιεργημένους νέους από όλον τον κόσμο. Οπότε δεν αναγκάζομαι να λέω τα αυτονόητα σε αστοιχείωτους. Κάθε Ελληνας, όμως, ή φιλέλληνας στις ΗΠΑ θα σας πει ότι υπάρχει νοσταλγία που σε καταλαμβάνει στιγμές στιγμές και ότι η Ελλάδα είναι ταυτόχρονα πολύ κοντά και πολύ μακριά. Την πρώτη ηλιόλουστη μέρα της άνοιξης νιώθω ότι μου λείπει έντονα η Ελλάδα γιατί ο καιρός είναι τόσο «ελληνικός». Στην περιοχή μου, πολλοί είναι αυτοί που έχουν επισκεφθεί την Ελλάδα, αλλά πόσοι από αυτούς νιώθουν αυτό το συναίσθημα δεν μπορώ να πω.

«Λατρεύω την Αθήνα!»

— Εχετε συμβάλει σε μια καλύτερη συνεννόηση ανάμεσα σε Ελληνες και Αμερικανούς;

— Ναι. Οι Ελληνοαμερικανοί καταλαβαίνουν καλύτερα την πατρίδα των προγόνων τους. Και οι Αμερικανοί που έρχονται στην ιστοσελίδα μου με μόνο μερικά στερεότυπα που έχουν ακούσει για την Ελλάδα καλλιεργούν μία πολύ πιο ισχυρή επιθυμία να γνωρίσουν τη χώρα. Σε ό,τι αφορά την Αθήνα, όπου πολλοί έρχονται μόνο για τον Παρθενώνα και το Αρχαιολογικό Μουσείο και μετά φεύγουν βιαστικά, έχω συμβάλει στην αλλαγή της νοοτροπίας. Νομίζω έχω προβάλει την Αθήνα ως μία πολύ πιο φιλική και γοητευτική πόλη απλώς και μόνο γράφοντας τι μου αρέσει να κάνω όταν βρίσκομαι εκεί. Ο Ρικ Στιβς, που είναι ο πιο γνωστός συγγραφέας για ταξίδια, παρότρυνε τον κόσμο να αποφεύγει την Αθήνα. Πριν από δύο χρόνια μου τηλεφώνησε και μου είπε: «Ματ, είχες δίκιο. Λατρεύω την Αθήνα!». Και τώρα θέλει να συνεργαστούμε σε ένα βιβλίο.

— Τελικά, αυτό το site είναι χόμπι ή επάγγελμα;

— Eίναι η ζωή μου. Ξεκίνησε ως χόμπι αλλά πάντα έγραφα για την Ελλάδα, οπότε όταν ξεκίνησε το Ιντερνετ είχα έτοιμο υλικό. Στη δεκαετία του ’80 ξεκίνησα τoν Οδηγό Επιβίωσης για την Αθήνα (www.athensguide.com) και οι πρώτοι που τον δοκίμασαν ήταν ο Μάικλ Τζόρνταν και οι συμπαίκτες τους όταν είχαν έρθει να παίξουν στην Ελλάδα. Αλλά η πρώτη μου ιστοσελίδα ήταν για τη Σίφνο, γιατί αυτό ήταν το νησί που ήξερα καλύτερα από τις μέρες που έπαιζα κιθάρα και τραγουδούσα σε ένα μπαράκι για πολλά καλοκαίρια... Τώρα είναι επάγγελμα. Αλλά δεν πουλάω διαφημίσεις ούτε το τρέχω σαν επιχείρηση. Το site μου φέρνει εισόδημα από τα χτυπήματα στο Google, οπότε έχω την πολυτέλεια να γράφω για ό,τι μου αρέσει και όχι για ό,τι θα μου έφερνε χρήματα.

Από τους Αμπελόκηπους

— Τι σας έκανε όμως να ξεκινήσετε όλη αυτήν την ιστορία;

— Ο μπαμπάς μου ήταν Ελληνας, δίδασκε στο Πανεπιστήμιο το 1963-64 και μέναμε στους Αμπελόκηπους όταν οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι και υπήρχε μια αλάνα απέναντι από το διαμέρισμά μας στην οδό Μικράς Ασίας όπου τώρα είναι η Πλατεία Αγίου Θωμά. Εχω μια σειρά φωτογραφιών από αυτήν την περίοδο στο www.greecetravel.com/photos/ sixties. Πήγαμε πίσω στις ΗΠΑ για τέσσερα χρόνια και επιστρέψαμε πάλι στην Ελλάδα όταν ο πατέρας μου άρχισε να διδάσκει στην Αμερικανική Σχολή στο Χαλάνδρι από το ’68 ώς το ’74. Μετά γύρισα στην Αμερική και δούλευα σε ελληνικά εστιατόρια, ύστερα άρχισα να παίζω σε μπάντες ή σόλο και να επιστρέφω συχνά στην Ελλάδα... Μετά παντρεύτηκα μία Ελληνοαμερικανίδα και περνούσαμε όλο και περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα. Περνούσαμε ξένοιαστα καλοκαίρια, αλλά ήθελα να κάνω κάτι δημιουργικό. Οπότε άρχισα να φωτογραφίζω και να γράφω για ελληνικούς τόπους. Τώρα περνάω τέσσερις ώρες τη μέρα απαντώντας σε e-mail αλλά όταν χάνω μία μέρα ή όταν πηγαίνω στο χωριό της γιαγιάς μου, στο Κυπαρίσσι Λακωνίας όπου είμαι offline, επιστρέφω στην Αθήνα για να απαντήσω σε εκατοντάδες μηνύματα.

Αλλαγή προς το καλύτερο

— Πόσο έχει αλλάξει η Ελλάδα;

— Nησιά όπως η Σίφνος, η Λέσβος και η Κέα ανακαλύπτονται τώρα, όπως και άλλοι τόποι. Παλιότερα, οι Αμερικανοί ήξεραν μόνο τη Μύκονο ή τη Σαντορίνη γιατί αυτά τα νησιά πουλούσαν οι πράκτορες. Τώρα με το Ιντερνετ κάθε νησί δικαιούται προβολής. Η Αθήνα, όπως όλοι γνωρίζουν, έχει αλλάξει προς το καλύτερο και αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν χαμένες υποθέσεις. Πριν από 15 χρόνια δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι η Αθήνα θα αποκτούσε φιλικούς πεζόδρομους, μετρό και αυτοκινητόδρομους. Είναι απόδειξη τι μπορεί να γίνει αν υπάρχει συνεργασία.

— Τι θα κάνατε αν γινόσασταν υπουργός Τουρισμού;

— Tο πρώτο πράγμα που θα έκανα θα ήταν να κάνω επικερδές το επάγγελμα του τουριστικού πράκτορα. Ο τουρισμός είναι η υπ’ αριθμ. ένα βιομηχανία της Ελλάδας και η κυβέρνηση εξακολουθεί να βρίσκεται σε πόλεμο με τα ταξιδιωτικά γραφεία. Το περιθώριο κέρδους για ένα γραφείο είναι περίπου 12%. Συχνά το κόστος έκδοσης εισιτηρίων είναι υψηλότερο από το κέρδος τους. Γι’ αυτό οι πράκτορες δεν πουλάνε εισιτήρια για φέρι ή πτήσεις αν δεν κλείσεις και ξενοδοχείο. Η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει ένα κλίμα όπου η τουριστική βιομηχανία θα προσελκύει τους καλύτερους και τους ικανότερους. Αν θέλεις να προσελκύσεις επισκέπτες, πληρώνεις καλά τους πράκτορες και τους δημιουργείς ευχάριστες συνθήκες εργασίας. Τότε θα έρθουν οι πιο έξυπνοι και το όλο σύστημα θα αρχίσει να βελτιώνεται. Οπότε αν μειωθούν οι φόροι που πληρώνουν οι ταξιδιωτικοί πράκτορες θα αυξηθούν τα κέρδη τους, θα προσελκυθούν ικανότεροι επαγγελματίες που μακροπρόθεσμα θα φέρουν πιο πολύ χρήμα στην Ελλάδα γιατί έτσι τα γραφεία θα μπορούν να είναι ανταγωνιστικά στο διεθνές σύστημα κρατήσεων και περισσότερα χρήματα θα καταλήγουν στην Ελλάδα και όχι στην τσέπη του Travelocity ή του Hotels.com. Nομίζω το μεγαλύτερο παράπονο των τουριστών είναι τα σκουπίδια στα νησιά και στις εξοχές. Χρειάζεται να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο. Στην Αμερική δεν σταμάτησαν να ρυπαίνουν από τη μια μέρα στην άλλη...

Ολοι είμαστε το ίδιο Ελληνες

— Τι νομίζετε ότι διαφοροποιεί έναν Ελληνοαμερικανό από έναν Ελληνα, κάτοικο της Ελλάδας;

— Η αντίληψη ότι κάποιος είναι περισσότερο ή λιγότερο Ελληνας επειδή ζει στην Αθήνα, το Σικάγο, το Μόντρεαλ ή τη Μελβούρνη είναι ελιτίστικη. Θυμάμαι έναν τύπο που κατηγορούσε τους Ελληνοαμερικανούς επειδή επιστρέφουν στην Ελλάδα τώρα που η ζωή είναι καλή και οι Ελληνες ευημερούν. Αλλά ποιος κρατούσε τη χώρα όταν η ζωή στην Ελλάδα ήταν κακή και οι Ελληνες ήταν φτωχοί; Oι Ελληνες του εξωτερικού άφησαν την πατρίδα τους, τα σπίτια τους, τους ανθρώπους τους, επιδεικνύοντας μεγάλο ψυχικό σθένος και εγκαταστάθηκαν σε ξένα μέρη όπου εργάστηκαν σκληρά για να στέλνουν λεφτά πίσω στην πατρίδα. Το να κατηγορεί κανείς τους Ελληνοαμερικανούς είναι ανόητο γιατί όλοι προερχόμαστε από την ίδια πηγή. Μήπως έλεγαν οι Αθηναίοι στην αρχαιότητα για τους Ελληνες της Μικράς Ασίας ότι «αυτοί δεν είναι πραγματικοί Ελληνες επειδή ζουν εκτός Ελλάδος;». Πρώτον, δεν υπήρχε «Ελλάδα», υπήρχαν μόνο Ελληνες. Ακόμη και σήμερα, το κράτος της Ελλάδας είναι απλώς μία ορισμένη περιοχή που διαμορφώθηκε στην έκταση αυτή από πολιτικούς και στρατηγούς ως ανταμοιβή, τιμωρία ή συμβιβασμό. Ελληνικές αποικίες, όμως, υπάρχουν παντού και όσοι ζουν σε αυτές είναι Ελληνες. Ελληνες όσο και οι Ελληνες που ζουν στην ευρωπαϊκή Ελλάδα ή εκείνοι που ζούσαν στη Μικρά Ασία ή τη Μαύρη Θάλασσα πριν από 2.500 χρόνια