επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Ιστορική απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού: χαρακτήρισε «Μνημείο διατηρητέο το Συγκρότημα των Οκτώ (8) Προσφυγικών Πολυκατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας» Θριαμβευτική όψη είχε το συγκρότημα, ανοικτό σαν άστρο, στη ζωή και διαδρομή της μνήμης που συνεχίζεται, περιμένοντας το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού να γνωμοδοτήσει (φωτογραφία του Γιάννη Μπαρδόπουλου για την «Καθημερινή»). Και μέσα στην εγκατάλειψη το παράθυρο είχε φωνή... (φωτο Γ. Μπαρδόπουλος). ...ότι η ζωή συνεχίζεται χάρη στην πίστη εκείνων που έμειναν. Tης Eλενης Mπιστικα Βαθύτατος αναστεναγμός ανακούφισης συντάραξε χθες το συγκρότημα των οκτώ προσφυγικών πολυκατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας, αυτών των ίδιων που κανείς σεισμός δεν είχε ταρακουνήσει! Χρειάσθηκε μια δίκαιη απόφαση σε ένα δίκαιο, ανθρωπιστικό όσο και ιστορικό αίτημα, για να δοθεί τέλος σε μια υπόθεση - λαβύρινθο εμπλεκομένων συμφερόντων, καλών προθέσεων αλλά όχι και τόσο, που είχε προκαλέσει αγωνία στους κατοικούντες στο συγκρότημα - στόχο. Από το 2003, όταν είδε το φως της δημοσιότητας η πρόθεση της κατεδάφισής τους εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι της διεκδίκησης. Τα 120 από τα 228 διαμερίσματα των πολυκατοικιών ανήκουν σε 51 ιδιοκτήτες, οι περισσότεροι μένουν σε αυτά, πολλοί γεννήθηκαν εκεί και μεγάλωσαν σε αυτή τη γειτονιά, στην καρδιά της Αθήνας, όντας απόγονοι των προσφύγων πρώτης γενιάς που στεγάσθηκαν εκεί το 1936, επί υπουργού Οικισμού Κύρκου, σε εφαρμογή ενός κρατικού προγράμματος στέγασης προσφύγων που τους επέδωσε και χαρτιά ιδιοκτησίας. Ηταν μία αναμφισβήτητη απόδειξη της αγάπης και στοργής της ελληνικής Πολιτείας, που ύστερα από 14 χρόνια από το 1922, στέγασε πρόσφυγες που κατοικούσαν σε προσωρινούς καταυλισμούς στο Πολύγωνο και στο Δουργούτι. Είχε σχολιασθεί και διεθνώς θετικά αυτή η υλοποίηση κρατικής φροντίδας επιπλέον δε το ότι το έργο ανετέθη σε δύο σημαντικά ονόματα της μεσοπολεμικής αρχιτεκτονικής, στον Κίμωνα Λάσκαρι και τον Δημήτρη Κυριακού, που επέλεξαν την αρχιτεκτονική Bauhaus. Πέτρινα, το καθένα με τον δρόμο του και τις δενδροστοιχίες τους, με τον ήλιο όπως γυρίζει να μπαίνει παντού, έζησαν πόλεμο, Κατοχή, Δεκεμβριανά, με τους γερούς τοίχους τους γεμάτους ουλές από σφαίρες και όλμους. Και όμως, επέζησαν και χάρηκαν την Απελευθέρωση, την εθνική αντίσταση, τους λαϊκούς αγώνες ενώ ακολούθησαν τον ρυθμό της Αθήνας, και ειδικά της περιοχής των Αμπελοκήπων όπου ανήκουν, που, από ήσυχη γειτονιά εξελίχθηκε σε πολυσύχναστη, συγκοινωνιακό κόμβο, το Νοσοκομείο «Αγιος Σάββας», το Κτίριο ΓΑΔΑ, τον Αρειο Πάγο. Τότε, ξαφνικά, άρχισε ένας άλλος «πόλεμος», που ζητούσε την κατεδάφισή τους. Τους ενοχλούσε η κουρασμένη όψη των κτιρίων. «Ενα πράσινο πάρκο με δέντρα» θα ανέβαζε την αξία της περιοχής και την τιμή των άλλων γύρω πολυκατοικιών. Αποτέλεσμα η φήμη για ολική κατεδάφιση τρόμαξε μερικούς. Τα 120 από τα 228 διαμερίσματα, όπως είπαμε, δεν πτοήθηκαν, έμειναν «να φυλάν Θερμοπύλες», ενώ τα υπόλοιπα αγοράστηκαν ή απαλλοτριώθηκαν από το ΥΠΕΧΩΔΕ και την Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. «Ολα τά ’χε η Μαριωρή» είχαμε γράψει τότε «μόνον ο πράσινος φερετζές της λείπει», για την εξαγγελία πάρκου με χλοοτάπητα, που άνετα θα σκέπαζε τεράστιο υπόγειο πάρκινγκ! Θυμάστε; Τα έκρυψαν με πανό να μη φαίνονται το καλοκαίρι των Ολυμπιακών. Οι Ελληνες θα διώξουν Ελληνες; — «Δεν φοβόσαστε ότι θα σας εκδιώξουν, θυροκολλώντας ένα χαρτί στην πόρτα σας», είχαμε ρωτήσει ιδιοκτήτρια, πρόσφυγα δεύτερης γενιάς που πότιζε τις γλάστρες της στο πεζούλι του παραθύρου και είχε απλώσει την μπουγάδα της στο μπαλκόνι, όπου και το κλουβί του καναρινιού. — Ποιοι θα μας διώξουν; Οι Ελληνες; Ελληνες θα διώξουν Ελληνες, που τους έκαψαν σπίτια και πατρίδα και ήρθαν εδώ πρόσφυγες; απάντησε η κυρία Ελένη. Και χθες, δικαιώθηκε εκείνη και όλοι οι ιδιοκτήτες του σωματείου «Ανάπλαση», η πίστη της στην πατρίδα Ελλάδα, περίτρανα. Γι’ αυτό χαιρόμαστε σήμερα, για τη χθεσινή ιστορική απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού, που πάρθηκε ύστερα από πολύωρη συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεότερων Μνημείων και χαρακτήρισε ως «Μνημείο το συγκρότημα των οκτώ (8) προσφυγικών πολυκατοικιών που περικλείονται από τις οδούς Δέγλερη, Τριχωνίδος, Δημητσάνας, Κορώνειας, Κούζη και Λεωφόρου Αλεξάνδρας» της περιοχής των Αμπελοκήπων. Ναι, ένα προσφυγικό συγκρότημα με διάρκεια ζωής 72 ετών, κηρύσσεται Μνημείο και οι οκτώ προσφυγικές πολυκατοικίες, εστίες και λίκνο προσφύγων δεύτερης και τρίτης γενιάς, χαρακτηρίζονται διατηρητέες στο σύνολό τους. 27 Νοεμβρίου 2008, η μεγάλη Ημέρα για τη Μικρασιατική οικογένεια που υπερασπίσθηκε το δικαίωμα στη συνέχεια της ζωής και της γειτονιάς, κόντρα στην κατεδάφιση της συλλογικής ιστορικής μνήμης. Η Αθήνα πρέπει να θυμάται, να περηφανεύεται που ξεπέρασε τόσους σκοπέλους πολέμων, βομβαρδισμών και που δεν πτοήθηκε ούτε από τα μπαράζ των εργολαβικών και άλλων συμφερόντων! Η «Καθημερινή» και η στήλη αυτή, με μικρασιατικές ρίζες, χωρίς άλλο συμφέρον, στάθηκαν δίπλα στους γενναίους ιδιοκτήτες - κατοίκους της ήρεμης γειτονιάς μέσα στον γιγαντισμό της πόλης. Γι’ αυτό χαιρόμαστε μαζί τους! Ο Τήλεφος ευχαριστεί με τη σειρά του, το Συμβούλιο της Επικρατείας, επί Χρήστου Γεραρή, και τον Σύμβουλο κ. Μενουδάκο που έκριναν το 2004 σε κρίσιμο χρόνο κατόπιν προσφυγής των κατοίκων και των Μικρασιατικών σωματείων, «άκυρο τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων μόνον των δύο, πλαϊνών, πολυκατοικιών», ενώ οι 6 άλλες θα κατεδαφίζονταν! Το υπουργείο Πολιτισμού με τη χθεσινή καίρια απόφασή του ύστερα από δική του πρωτοβουλία συγκάλεσε το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, που εξέτασε το θέμα με επικεφαλής τον πρόεδρό του και Γενικό Γραμματέα κ. Θεόδωρο Δραβίλλα και έβγαλε την ιστορική απόφαση στις 21:07, χαρακτηρίζοντας ως Μνημείο το όλο συγκρότημα, κηρύσσοντας διατηρητέες και τις υπόλοιπες έξη (6) προσφυγικές πολυκατοικίες. Με Νέα Σελήνη ανέτειλε η Νέα Εποχή για τις Προσφυγικές Πολυκατοικίες που λόγω βλέψεων και διώξεων είχαν αφεθεί σε πλήρη εγκατάλειψη. Δικαιώθηκε, χθες, επί υπουργού Πολιτισμού κ. Μιχάλη Λιάπη, η πίστη στη πατρίδα Ελλάδα. Μαζί δικαιώθηκε και η αρχιτεκτονική Bauhaus που θα έχει στην Αθήνα τη θέση που της αξίζει. Η αείμνηστη αρχιτεκτόνισσα και φίλη Αννυ Βρυχέα που πρωτοστάτησε μαζί με άλλους συναδέλφους της στο πλευρό του ιδιοκτήτη Δημήτρη Ευταξιόπουλου, επίσης αρχιτέκτονα, και των άλλων κατοίκων των διαμερισμάτων, τώρα πλέον ξέρουν ότι μίλησαν σε Ωτα Ακουόντων, ανεξάρτητα αν χρειάσθηκε –και μαζί και ο Τήλεφος– να φωνάξουν πολύ, και δυνατά! Ενα αρχιτεκτονικό - πολεοδομικό - ιστορικό σύνολο προσφυγικών κατοικιών είναι πλέον Μνημείο και μένει να αναδειχθεί ως αξιοθέατο.