η ώρα της Ευρώπης
από την -καθημερινή-21.3.07. MONIMEΣ ΣTHΛEΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 21-03-07
Η ώρα της Ευρώπης
Του Wolfgang Ischinger*/ The Guardian
Το 1990, ο Τσαρλς Κράουτχαμερ δημοσίευσε το διάσημο κείμενό του, αναφορικά με τη μελλοντική ισχύ της Αμερικής να διαμορφώνει τον κόσμο κατά βούληση: «Η πραγματική γεωπολιτική δομή του μεταψυχροπολεμικού κόσμου... είναι ένας μοναδικός πόλος παγκόσμιας εξουσίας, που συνίσταται από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην κορυφή της βιομηχανικής δύσης».
Το 2007, οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν ότι η εποχή του μονοπολισμού, αν υπήρξε ποτέ, έχει παρέλθει. Αυτό υπογραμμίζεται και μόνο από την αποτυχία του «μονοπολικού πειράματος» –ήτοι την εισβολή και κατοχή του Ιράκ– και τη ζημιά, που προκάλεσε στη διεθνή νομιμότητα και αξιοπιστία της Ουάσιγκτον. Σήμερα, ωστόσο, είναι περιορισμένες οι προσδοκίες όσον αφορά την ικανότητά της να ηγηθεί της διεθνούς κοινότητας. Μπροστά σε μια κρίση αμερικανικής αξιοπιστίας, ορισμένοι προσδοκούν από την Ευρώπη να πάρει την πρωτοβουλία και να καλύψει το κενό. Μπορεί το 2007 να είναι η «ώρα της Ευρώπης»;
Οι επικριτές θα ισχυριστούν ότι η Ε.Ε. δεν είναι σε θέση να ηγηθεί, καθώς εξακολουθεί να ταλανίζεται από τη συνταγματική κρίση, την ανικανότητά της να προσφέρει μια σαφή εξωτερική πολιτική και την απουσία στρατιωτικής ισχύος. Ωστόσο, σε τρία κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα –τη μη διάδοση των πυρηνικών, την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή και την κλιματική αλλαγή– έχει τοποθετηθεί καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον.
Η έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τεχεράνη για τα πυρηνικά ήταν ευρωπαϊκή ιδέα, το 2004, η οποία στην αρχή βρήκε χλιαρή ανταπόκριση από την Ουάσιγκτον. Πολύ πιο πρόσφατα, όταν η προσέγγιση της ευρωπαϊκής τρόικα (Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) άρχισε να αποδίδει, η Ουάσιγκτον, παρείχε πιο ενεργή υποστήριξη, αλλά πάντα μέχρι του σημείου, που δεν εμπλέκεται σε απευθείας διάλογο με την Τεχεράνη για τα πυρηνικά. Η συμμετοχή της Ρωσίας και της Κίνας προέκυψε και πάλι ύστερα από πρωτοβουλία της Ε.Ε.
Οσον αφορά την αραβοϊσραηλινή διένεξη, σχεδόν δεν υπήρξε πρόοδος τα τελευταία έξι χρόνια. Η υιοθέτηση του «οδικού χάρτη» και η δημιουργία του «κουαρτέτου» (Ε.Ε., Ρωσία, ΟΗΕ, ΗΠΑ) γεννήθηκαν από ευρωπαϊκές ιδέες. Ελαβαν την τυπική έγκριση της Ουάσιγκτον, αλλά ποτέ δεν επιδιώχθηκαν σοβαρά και αργότερα σχεδόν εγκαταλείφθηκαν. Αυτήν τη χρονιά, μια τεράστια προσπάθεια της τρέχουσας ευρωπαϊκής προεδρίας οδήγησε στην αναβίωση του κουαρτέτου και μεγαλύτερη διπλωματική κινητικότητα. Ωστόσο, πολλοί στην περιοχή αμφιβάλλουν, κατά πόσον η Ουάσιγκτον θα επιδείξει την απαιτούμενη αποφασιστικότητα για μια σημαντική εξέλιξη, στην ειρηνευτική διαδικασία, χωρίς ακόμη μεγαλύτερη δράση από την Ευρώπη.
Στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιος μπορεί –και θέλει– να ηγηθεί της διεθνούς συζήτησης για το μετά-Κιότο καθεστώς. Αν μπορεί να υπάρξει μια συμφωνία το 2007 κι αν έχει οποιαδήποτε πιθανότητα έγκρισης από την Ουάσιγκτον, την Κίνα και την Ινδία, το πιθανότερο είναι ότι θα πρόκειται για το αποτέλεσμα των υφιστάμενων προσπαθειών της Ε.Ε. να προχωρήσει με τους φιλοδοξους στόχους. Ωστόσο, η «ώρα της Ευρώπης» το 2007, δεν θα μεταφραζόταν ως πρόκληση στον παγκόσμιο ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ;
Ας μην παρασυρόμαστε: χωρίς την ενεργή αμερικανική στήριξη, πολιτική και στρατιωτική, κανένα από αυτά τα μεγάλα προβλήματα δεν μπορεί να επιλυθεί. Οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να έχουν κατά νουν ότι δεν πρέπει να προκαλέσουν τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η «ώρα της Ευρώπης» θα μπορούσε να ενσωματώσει την υπερατλαντική σχέση, προσφέροντας στοιχεία που δεν διαθέτει σήμερα η Αμερική: νομιμότητα και αξιοπιστία. Γι’ αυτό οι Αμερικανοί φίλοι μας θα έπρεπε να ενθαρρύνουν τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, να αποδεχθούν την επιθυμία της Ευρώπης να ηγηθεί και να καλωσορίσουν την ώρα της Ευρώπης.
* Ο κ. Βόλφγκανγκ Ισινγκερ είναι ο Γερμανός πρεσβευτής στη Βρετανία και έχει διατελέσει πρεσβευτής στις ΗΠΑ κατά την περίοδο 2001-2006.παρουσiαση lornion.blogspot.com
Η ώρα της Ευρώπης
Του Wolfgang Ischinger*/ The Guardian
Το 1990, ο Τσαρλς Κράουτχαμερ δημοσίευσε το διάσημο κείμενό του, αναφορικά με τη μελλοντική ισχύ της Αμερικής να διαμορφώνει τον κόσμο κατά βούληση: «Η πραγματική γεωπολιτική δομή του μεταψυχροπολεμικού κόσμου... είναι ένας μοναδικός πόλος παγκόσμιας εξουσίας, που συνίσταται από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην κορυφή της βιομηχανικής δύσης».
Το 2007, οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν ότι η εποχή του μονοπολισμού, αν υπήρξε ποτέ, έχει παρέλθει. Αυτό υπογραμμίζεται και μόνο από την αποτυχία του «μονοπολικού πειράματος» –ήτοι την εισβολή και κατοχή του Ιράκ– και τη ζημιά, που προκάλεσε στη διεθνή νομιμότητα και αξιοπιστία της Ουάσιγκτον. Σήμερα, ωστόσο, είναι περιορισμένες οι προσδοκίες όσον αφορά την ικανότητά της να ηγηθεί της διεθνούς κοινότητας. Μπροστά σε μια κρίση αμερικανικής αξιοπιστίας, ορισμένοι προσδοκούν από την Ευρώπη να πάρει την πρωτοβουλία και να καλύψει το κενό. Μπορεί το 2007 να είναι η «ώρα της Ευρώπης»;
Οι επικριτές θα ισχυριστούν ότι η Ε.Ε. δεν είναι σε θέση να ηγηθεί, καθώς εξακολουθεί να ταλανίζεται από τη συνταγματική κρίση, την ανικανότητά της να προσφέρει μια σαφή εξωτερική πολιτική και την απουσία στρατιωτικής ισχύος. Ωστόσο, σε τρία κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα –τη μη διάδοση των πυρηνικών, την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή και την κλιματική αλλαγή– έχει τοποθετηθεί καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον.
Η έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τεχεράνη για τα πυρηνικά ήταν ευρωπαϊκή ιδέα, το 2004, η οποία στην αρχή βρήκε χλιαρή ανταπόκριση από την Ουάσιγκτον. Πολύ πιο πρόσφατα, όταν η προσέγγιση της ευρωπαϊκής τρόικα (Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) άρχισε να αποδίδει, η Ουάσιγκτον, παρείχε πιο ενεργή υποστήριξη, αλλά πάντα μέχρι του σημείου, που δεν εμπλέκεται σε απευθείας διάλογο με την Τεχεράνη για τα πυρηνικά. Η συμμετοχή της Ρωσίας και της Κίνας προέκυψε και πάλι ύστερα από πρωτοβουλία της Ε.Ε.
Οσον αφορά την αραβοϊσραηλινή διένεξη, σχεδόν δεν υπήρξε πρόοδος τα τελευταία έξι χρόνια. Η υιοθέτηση του «οδικού χάρτη» και η δημιουργία του «κουαρτέτου» (Ε.Ε., Ρωσία, ΟΗΕ, ΗΠΑ) γεννήθηκαν από ευρωπαϊκές ιδέες. Ελαβαν την τυπική έγκριση της Ουάσιγκτον, αλλά ποτέ δεν επιδιώχθηκαν σοβαρά και αργότερα σχεδόν εγκαταλείφθηκαν. Αυτήν τη χρονιά, μια τεράστια προσπάθεια της τρέχουσας ευρωπαϊκής προεδρίας οδήγησε στην αναβίωση του κουαρτέτου και μεγαλύτερη διπλωματική κινητικότητα. Ωστόσο, πολλοί στην περιοχή αμφιβάλλουν, κατά πόσον η Ουάσιγκτον θα επιδείξει την απαιτούμενη αποφασιστικότητα για μια σημαντική εξέλιξη, στην ειρηνευτική διαδικασία, χωρίς ακόμη μεγαλύτερη δράση από την Ευρώπη.
Στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιος μπορεί –και θέλει– να ηγηθεί της διεθνούς συζήτησης για το μετά-Κιότο καθεστώς. Αν μπορεί να υπάρξει μια συμφωνία το 2007 κι αν έχει οποιαδήποτε πιθανότητα έγκρισης από την Ουάσιγκτον, την Κίνα και την Ινδία, το πιθανότερο είναι ότι θα πρόκειται για το αποτέλεσμα των υφιστάμενων προσπαθειών της Ε.Ε. να προχωρήσει με τους φιλοδοξους στόχους. Ωστόσο, η «ώρα της Ευρώπης» το 2007, δεν θα μεταφραζόταν ως πρόκληση στον παγκόσμιο ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ;
Ας μην παρασυρόμαστε: χωρίς την ενεργή αμερικανική στήριξη, πολιτική και στρατιωτική, κανένα από αυτά τα μεγάλα προβλήματα δεν μπορεί να επιλυθεί. Οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να έχουν κατά νουν ότι δεν πρέπει να προκαλέσουν τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η «ώρα της Ευρώπης» θα μπορούσε να ενσωματώσει την υπερατλαντική σχέση, προσφέροντας στοιχεία που δεν διαθέτει σήμερα η Αμερική: νομιμότητα και αξιοπιστία. Γι’ αυτό οι Αμερικανοί φίλοι μας θα έπρεπε να ενθαρρύνουν τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, να αποδεχθούν την επιθυμία της Ευρώπης να ηγηθεί και να καλωσορίσουν την ώρα της Ευρώπης.
* Ο κ. Βόλφγκανγκ Ισινγκερ είναι ο Γερμανός πρεσβευτής στη Βρετανία και έχει διατελέσει πρεσβευτής στις ΗΠΑ κατά την περίοδο 2001-2006.παρουσiαση lornion.blogspot.com
Comments