η συμβολή των κεφαλλήνων στην μάχη του Λάλα.
Κεφαλονίτικες ιστορίες
Η προσφορά των Κεφαλλήνων στη μάχη του Λάλα
Δημοσιεύτηκε: 25 Μαρτίου, 2007
Εκτύπωση Στείλτε αυτό το άρθρο
Την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας και ο Δήμος Φολόης έχουν αφιερώσει για την πραγματοποίηση των τιμητικών εκδηλώσεων στο Πούσι – περιοχή Λάλα της Ηλείας. Τότε διεξάγονται εκδηλώσεις για την ιστορική μάχη που έγινε εκεί τον Ιούνιο του 1821 και στην οποία ήταν αποφασιστική η συμμετοχή των Κεφαλλήνων για την μεγάλη νίκη, με αρχηγούς τους Ανδρέα και Κωνσταντίνο Μεταξά, Ευάγγελο Πανά, Γεράσιμο Φωκά. Μια σύντομη αναφορά για τη μεγάλη προσφορά των Κεφαλλήνων σε μια μάχη εκτός των ορίων του νησιού που αναγνωρίστηκε, αλλά σε εμάς είναι ελάχιστα γνωστή, κρίνεται απολύτως επιβεβλημμένη.
Στην περιοχή Λάλα του οροπεδίου του όρους της Φολόης της Πελοποννήσου είχαν εγκατασταθεί οι Τουρκαλβανοί, που είχαν πάρει το όνομα του αρχηγού τους Λέλες και ονομάστηκαν Λαλαίοι, ο δε τόπος Λάλα.
Αυτοί οι Λαλαίοι προέρχονταν από Αλβανούς που εξισλαμίστηκαν στα 1715, όταν συμπληρώθηκε η κατάκτηση της χώρας από τους Τούρκους. Οι Χοττομαναίοι, άρχοντες της Γαστούνης, τους χρησιμοποίησαν για να επιβάλλουν την εξουσία τους στην περιοχή της Ηλείας. Έτσι οι Λαλαίοι άρχισαν να αποκτούν δύναμη και όταν παρουσιάστηκαν στα βουνά οι κλέφτες, αυτοί έπαιξαν το ρόλο του χωροφύλακα. Το αποτέλεσμα ήταν να αποκτήσουν τρομερή δύναμη, την οποία μετέτρεψαν σε τυραννία και καταδυνάστευαν όλη την Ηλεία. Λεηλατούσαν με αρπαγές και βιαιότητες όλη την γύρω περιοχή. Τις 3 Απριλίου του 1821 οι Λάλαιοι Τουρκαλβανοί λεηλάτησαν τον Πύργο και τότε αισθάνθηκαν τι είναι το λαλέικο τουφέκι. Την ίδια τύχη είχε στης 24 Απρίλη και η Αγουλινίτσα, ενώ λίγο αργότερα σε φονική μάχη στο Σμίλα σκοτώθηκε ο υπερασπιστής του Πύργου, Βιλαέτης.
Έπειτα οπό όλα αυτά οι Λαλαίοι δεν είχαν ανταγωνιστές. Ενάντια σε αυτή τη μάστιγα της Πελοποννήσου, ήλθαν οι Επτανήσιοι και ιδιαίτερα οι Κεφαλλήνες, αγνοώντας τις δικές του δυσκολίες και τη σκληράδα των δικών τους Άγγλων κατακτητών.
Ένα επίλεκτο σώμα αποβιβάστηκε στη Γλαρέντζα και στις 20 του Μάη ενώθηκε με Ζακυνθίους στον Πύργο και Ηλείους. Ήταν 400 Επτανήσιοι και 700 Ηλείοι υπό το Σισίνη. Παράλληλα 600 Γορτύνιοι υπό τον Πλαπούτα, 600 Ολύμπιοι υπό τον Τζανέτο Χριστόπουλο και 250 Τριφύλιοι με το Μέλιο στάλησαν από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ώστε να κοπεί η άνοδος των Λαλαίων στη Τρίπολη.
Στις 29 Μάη το σώμα των Επτανησίων οργανωμένο με ευρωπαϊκή τάξη τακτικού στρατού και με Ηλείους έζωσε το Λάλα. Στη βοήθεια τους ήλθε και ο Φωτήλας με 400 Καλαβρυτινούς. Βλέποντας οι Λαλαίοι ότι έρχεται κίνδυνος πρώτοι όρμησαν στη μάχη, αλλά μετά ο από επτάωρη σύγκρουση υποχώρησαν. Ωστόσο η μάχη αυτή ήταν η πρώτη πολεμική προσβολή ενάντια στους Λαλαίους, που άρχισαν να νιώθουν ότι δεν είναι ανίκητοι. Επίσης ενισχύθηκε το ηθικό των Ελλήνων. Τότε όλα αυτά τα στρατεύματα κατέλαβαν το Πούσι.
Οι Λαλαίοι φοβούμενοι για το τι θα επακολουθούσε, κάλεσαν για βοήθεια τον Γιουσούφ πασά της Πάτρας, που έσπευσε στις 20 Ιουνίου 600 πεζούς και 300 ιππείς να βοηθήσει. Στις 22 Ιουνίου άρχισε η μάχη. Ο Γιουσούφ προσέβαλε τους Έλληνες με τέσσερις εφόδους χωρίς αποτέλεσμα... Ο Ανδρέας Μεταξάς με τα πυροβόλα του βοήθησε στην επιτυχή έκβαση της μάχης. Οι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί υποχώρησαν προτροπάδην και διελύθηκαν. Οι Έλληνες πυρπόλησαν τα 1000 σπίτια στο Λάλα, που τα βρήκαν έρημα. Το φοβερό ορμητήριο των τυράννων είχε μεταβληθεί σε στάχτη. Είναι σπουδαία η φράση του Πανά, που με αυτή ενθάρρυνε τους πολεμιστές του <Κινδυνεύει εκείνος, που αποφεύγει τον κίνδυνο κι όχι αυτός που τον κοιτάζει κατάματα>.
Έπειτα από την Ιερά Ακολουθία που χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Γερμανός, έγινε η κατάθεση στεφάνων στο μνημείο που μαρτυρεί τη μάχη στο Πούσι. Απόγονοι των Ηρώων και επίσημοι με συγκίνηση και σεβασμό κατέθεσαν το στεφάνι της τιμής και προσφοράς. Έπειτα ακολούθησαν χαιρετισμοί και πανηγυρικός λόγος. Συγκίνηση και χαρά ένιωσε όλο το πλήθος όταν από την μεριά των Κεφαλλήνων, μοιράστηκε η αφίσα που εικόνιζε την περίφημη μάχη. Η αφίσα ήταν έκδοση του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Κεφαλληνίας με τη χορηγία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκηση Κεφαλληνίας και Ιθάκης.
Στις εκδηλώσεις που ακολούθησαν υπέροχη στάθηκε η χορευτική παρουσία του Πολιτιστικού Συλλόγου Σπαρτιών <Το Σπάρτο>. Χόρεψε και συγκρότημα της περιοχής και μαθητές του εκεί Δημοτικού Σχολείου απήγγειλαν ποιήματα για τη μάχη με πολύ ενθουσιασμό και συγκίνηση. Οι Επίσημοι ήταν πολλοί, δόθηκε όμως ο λόγος τιμητικά στους Κεφαλονίτες Εκπροσώπους και στο Εκπρόσωπο της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Κάτω από τα μεγάλα πλατάνια και τα άλλα δένδρα είχαν στρώσει τραπέζια για φαγητό και έπειτα ήλθε και το τραγούδι για να ολοκληρωθεί έτσι η μέρα μνήμης, τιμής και συνάντησης.
Τέλος, αξίζουν ευχαριστίες και πολλά μπράβο, στο Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών Κεφαλληνίας, στον πρόεδρό του, γιατρό Γεώργιο Κουρή για τη ακούραστη μέριμνά του, στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση του Νομού μας και στο Πολιτιστικό Σύλλογο των Σπαρτιών <Το Σπάρτο> για τη αξιόλογη παρουσία του. Ακόμη ευχαριστίες και συγχαρητήρια στο Δίλαλο Παναγή και τη ψυχή της αποστολής, Μακριδήμα Βασιλική, και σε όλα τα μέλη της συντροφιάς για το όμορφο κλίμα της παρέας. Μακάρι να μας εμπνέουν τέτοιες εκδηλώσεις.
Κλείνοντας αυτό το κείμενο νιώθω υπερήφανος που συμμετείχα στις εκδηλώσεις στο Πούσι της Ηλείας, γιατί χωρίς τη Βοήθεια των Κεφαλλήνων θα ήταν χαμένη η μάχη. Η μάχη αυτή, του Λάλα θεωρείται ισάξια εκείνης του Βαλτετσίου, γιατί εξουδετερώθηκε ο θύλακας των Τουρκαλβανών του Λάλα και διευκολύνθηκε η πολιορκία της Τρίπολης από τον Θ. Κολοκοτρώνη.
Κείμενα: Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός πηγή www.kefalonitis.com. lornion.blogspot.com
Η προσφορά των Κεφαλλήνων στη μάχη του Λάλα
Δημοσιεύτηκε: 25 Μαρτίου, 2007
Εκτύπωση Στείλτε αυτό το άρθρο
Την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας και ο Δήμος Φολόης έχουν αφιερώσει για την πραγματοποίηση των τιμητικών εκδηλώσεων στο Πούσι – περιοχή Λάλα της Ηλείας. Τότε διεξάγονται εκδηλώσεις για την ιστορική μάχη που έγινε εκεί τον Ιούνιο του 1821 και στην οποία ήταν αποφασιστική η συμμετοχή των Κεφαλλήνων για την μεγάλη νίκη, με αρχηγούς τους Ανδρέα και Κωνσταντίνο Μεταξά, Ευάγγελο Πανά, Γεράσιμο Φωκά. Μια σύντομη αναφορά για τη μεγάλη προσφορά των Κεφαλλήνων σε μια μάχη εκτός των ορίων του νησιού που αναγνωρίστηκε, αλλά σε εμάς είναι ελάχιστα γνωστή, κρίνεται απολύτως επιβεβλημμένη.
Στην περιοχή Λάλα του οροπεδίου του όρους της Φολόης της Πελοποννήσου είχαν εγκατασταθεί οι Τουρκαλβανοί, που είχαν πάρει το όνομα του αρχηγού τους Λέλες και ονομάστηκαν Λαλαίοι, ο δε τόπος Λάλα.
Αυτοί οι Λαλαίοι προέρχονταν από Αλβανούς που εξισλαμίστηκαν στα 1715, όταν συμπληρώθηκε η κατάκτηση της χώρας από τους Τούρκους. Οι Χοττομαναίοι, άρχοντες της Γαστούνης, τους χρησιμοποίησαν για να επιβάλλουν την εξουσία τους στην περιοχή της Ηλείας. Έτσι οι Λαλαίοι άρχισαν να αποκτούν δύναμη και όταν παρουσιάστηκαν στα βουνά οι κλέφτες, αυτοί έπαιξαν το ρόλο του χωροφύλακα. Το αποτέλεσμα ήταν να αποκτήσουν τρομερή δύναμη, την οποία μετέτρεψαν σε τυραννία και καταδυνάστευαν όλη την Ηλεία. Λεηλατούσαν με αρπαγές και βιαιότητες όλη την γύρω περιοχή. Τις 3 Απριλίου του 1821 οι Λάλαιοι Τουρκαλβανοί λεηλάτησαν τον Πύργο και τότε αισθάνθηκαν τι είναι το λαλέικο τουφέκι. Την ίδια τύχη είχε στης 24 Απρίλη και η Αγουλινίτσα, ενώ λίγο αργότερα σε φονική μάχη στο Σμίλα σκοτώθηκε ο υπερασπιστής του Πύργου, Βιλαέτης.
Έπειτα οπό όλα αυτά οι Λαλαίοι δεν είχαν ανταγωνιστές. Ενάντια σε αυτή τη μάστιγα της Πελοποννήσου, ήλθαν οι Επτανήσιοι και ιδιαίτερα οι Κεφαλλήνες, αγνοώντας τις δικές του δυσκολίες και τη σκληράδα των δικών τους Άγγλων κατακτητών.
Ένα επίλεκτο σώμα αποβιβάστηκε στη Γλαρέντζα και στις 20 του Μάη ενώθηκε με Ζακυνθίους στον Πύργο και Ηλείους. Ήταν 400 Επτανήσιοι και 700 Ηλείοι υπό το Σισίνη. Παράλληλα 600 Γορτύνιοι υπό τον Πλαπούτα, 600 Ολύμπιοι υπό τον Τζανέτο Χριστόπουλο και 250 Τριφύλιοι με το Μέλιο στάλησαν από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ώστε να κοπεί η άνοδος των Λαλαίων στη Τρίπολη.
Στις 29 Μάη το σώμα των Επτανησίων οργανωμένο με ευρωπαϊκή τάξη τακτικού στρατού και με Ηλείους έζωσε το Λάλα. Στη βοήθεια τους ήλθε και ο Φωτήλας με 400 Καλαβρυτινούς. Βλέποντας οι Λαλαίοι ότι έρχεται κίνδυνος πρώτοι όρμησαν στη μάχη, αλλά μετά ο από επτάωρη σύγκρουση υποχώρησαν. Ωστόσο η μάχη αυτή ήταν η πρώτη πολεμική προσβολή ενάντια στους Λαλαίους, που άρχισαν να νιώθουν ότι δεν είναι ανίκητοι. Επίσης ενισχύθηκε το ηθικό των Ελλήνων. Τότε όλα αυτά τα στρατεύματα κατέλαβαν το Πούσι.
Οι Λαλαίοι φοβούμενοι για το τι θα επακολουθούσε, κάλεσαν για βοήθεια τον Γιουσούφ πασά της Πάτρας, που έσπευσε στις 20 Ιουνίου 600 πεζούς και 300 ιππείς να βοηθήσει. Στις 22 Ιουνίου άρχισε η μάχη. Ο Γιουσούφ προσέβαλε τους Έλληνες με τέσσερις εφόδους χωρίς αποτέλεσμα... Ο Ανδρέας Μεταξάς με τα πυροβόλα του βοήθησε στην επιτυχή έκβαση της μάχης. Οι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί υποχώρησαν προτροπάδην και διελύθηκαν. Οι Έλληνες πυρπόλησαν τα 1000 σπίτια στο Λάλα, που τα βρήκαν έρημα. Το φοβερό ορμητήριο των τυράννων είχε μεταβληθεί σε στάχτη. Είναι σπουδαία η φράση του Πανά, που με αυτή ενθάρρυνε τους πολεμιστές του <Κινδυνεύει εκείνος, που αποφεύγει τον κίνδυνο κι όχι αυτός που τον κοιτάζει κατάματα>.
Έπειτα από την Ιερά Ακολουθία που χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Γερμανός, έγινε η κατάθεση στεφάνων στο μνημείο που μαρτυρεί τη μάχη στο Πούσι. Απόγονοι των Ηρώων και επίσημοι με συγκίνηση και σεβασμό κατέθεσαν το στεφάνι της τιμής και προσφοράς. Έπειτα ακολούθησαν χαιρετισμοί και πανηγυρικός λόγος. Συγκίνηση και χαρά ένιωσε όλο το πλήθος όταν από την μεριά των Κεφαλλήνων, μοιράστηκε η αφίσα που εικόνιζε την περίφημη μάχη. Η αφίσα ήταν έκδοση του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Κεφαλληνίας με τη χορηγία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκηση Κεφαλληνίας και Ιθάκης.
Στις εκδηλώσεις που ακολούθησαν υπέροχη στάθηκε η χορευτική παρουσία του Πολιτιστικού Συλλόγου Σπαρτιών <Το Σπάρτο>. Χόρεψε και συγκρότημα της περιοχής και μαθητές του εκεί Δημοτικού Σχολείου απήγγειλαν ποιήματα για τη μάχη με πολύ ενθουσιασμό και συγκίνηση. Οι Επίσημοι ήταν πολλοί, δόθηκε όμως ο λόγος τιμητικά στους Κεφαλονίτες Εκπροσώπους και στο Εκπρόσωπο της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Κάτω από τα μεγάλα πλατάνια και τα άλλα δένδρα είχαν στρώσει τραπέζια για φαγητό και έπειτα ήλθε και το τραγούδι για να ολοκληρωθεί έτσι η μέρα μνήμης, τιμής και συνάντησης.
Τέλος, αξίζουν ευχαριστίες και πολλά μπράβο, στο Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών Κεφαλληνίας, στον πρόεδρό του, γιατρό Γεώργιο Κουρή για τη ακούραστη μέριμνά του, στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση του Νομού μας και στο Πολιτιστικό Σύλλογο των Σπαρτιών <Το Σπάρτο> για τη αξιόλογη παρουσία του. Ακόμη ευχαριστίες και συγχαρητήρια στο Δίλαλο Παναγή και τη ψυχή της αποστολής, Μακριδήμα Βασιλική, και σε όλα τα μέλη της συντροφιάς για το όμορφο κλίμα της παρέας. Μακάρι να μας εμπνέουν τέτοιες εκδηλώσεις.
Κλείνοντας αυτό το κείμενο νιώθω υπερήφανος που συμμετείχα στις εκδηλώσεις στο Πούσι της Ηλείας, γιατί χωρίς τη Βοήθεια των Κεφαλλήνων θα ήταν χαμένη η μάχη. Η μάχη αυτή, του Λάλα θεωρείται ισάξια εκείνης του Βαλτετσίου, γιατί εξουδετερώθηκε ο θύλακας των Τουρκαλβανών του Λάλα και διευκολύνθηκε η πολιορκία της Τρίπολης από τον Θ. Κολοκοτρώνη.
Κείμενα: Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός πηγή www.kefalonitis.com. lornion.blogspot.com
Comments