Της Δωρας Αντωνιου
Το τελευταίο της χαρτί για επίλυση του θέματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ, που θα ανοίξει τον δρόμο για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, παίζει η Ουάσιγκτον. Διπλωματικές πηγές μιλούν για ραγδαίες εξελίξεις υπό τον «εκβιασμό» της αμερικανικής πλευράς ότι θα προκαλέσει την ακύρωση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας.
Υπό αυτή την πίεση, μετά τη συνάντηση της Ντόρας Μπακογιάννη με τον Σκοπιανό ομόλογό της, Αντόνιο Μιλοσόσκι, στο Παρίσι προχθές, η υπουργός Εξωτερικών αναμένεται να συναντηθεί στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, με τον πρόεδρο της ΠΓΔΜ, Μπράνκο Τσερβενκόφσκι. Ατύπως η διαπραγμάτευση αναβαθμίσθηκε, αν και από όλες τις πλευρές επιβεβαιώνεται σε επίπεδο δηλώσεων η εμπιστοσύνη στον ειδικό μεσολαβητή κ. Μάθιου Νίμιτς, στο πλαίσιου του ΟΗΕ. Αλλωστε, ακόμα και η αναμενόμενη, αμερικανικής έμπνευσης, νέα πρόταση, σε αυτό το πλαίσιο θα κατατεθεί, ώστε να διατηρηθεί η νομιμοποίηση των Ηνωμένων Εθνών στη διαδικασία.
Με γεωγραφικό προσδιορισμό
Στο Παρίσι, η κ. Μπακογιάννη και ο κ. Μιλοσόσκι έκαναν μια προσπάθεια διερεύνησης της πιθανότητας εύρεσης κοινού τόπου χωρίς, όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, να υπάρξει μεγάλη πρόοδος. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ο κ. Μιλοσόσκι εμφανίστηκε πιο κοντά στη ρητορική του κ. Τσερβενκόφσκι και όχι στις πιο ακραίες θέσεις του πρωθυπουργού, Νίκολα Γκρουέφσκι. Προσθέτουν επίσης ότι δεν έθεσε θέμα μειονότητας στη συζήτηση. Ο ίδιος, εξερχόμενος, δήλωσε ότι δεν αλλάζει η θέση της χώρας του για τη γλώσσα, το όνομα και την Ιστορία. Η κ. Μπακογιάννη, επανέλαβε στις δηλώσεις της την ελληνική θέση για μια ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, έναντι όλων.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι η Αθήνα θεωρεί δεδομένη τη συνέχιση πίεσης από αμερικανικής πλευράς και τις επόμενες ημέρες. Η ανησυχία είναι μήπως η πίεση αυτή φτάσει στα άκρα, αν και όλοι θέλουν να πιστεύουν ότι τελικά θα επικροτήσει η φωνή της λογικής. Οι ίδιες πηγές εξηγούν ότι τα μηνύματα που έχουν φθάσει, ως προς την πίεση που θα ασκηθεί, είναι η προειδοποίηση για ακύρωση του πλαισίου εντός του οποίου διεξάγεται η διαπραγμάτευση. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Ο πιο απλός τρόπος είναι να ενθαρρυνθούν τα Σκόπια σε καταγγελία της Ενδιάμεσης Συμφωνίας και να προκαλέσουν ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ζητώντας την αναγνώρισή τους με τη συνταγματική ονομασία. Για να εγκριθεί το αίτημα, θα πρέπει να συγκεντρωθούν τα 2/3 των ψήφων, δηλαδή να ψηφίσουν υπέρ τα 128 από τα 192 μέλη της Γενικής Συνέλευσης. Τα Σκόπια ισχυρίζονται ότι έχουν ήδη την αναγνώριση 124 χωρών, άρα, με δεδομένη την υποστήριξη των ΗΠΑ, δεν θα δυσκολευθούν να συγκεντρώσουν 128 ψήφους. Ακολούθως, θα πρέπει να συνέλθει το Συμβούλιο Ασφαλείας για να καταργήσει το ψήφισμα από το οποίο διέπεται η Ενδιάμεση Συμφωνία. Εκεί, για να ληφθεί απόφαση, απαιτείται η ψήφος 9 εκ των 15 μελών, συμπεριλαμβανομένων και των 5 μόνιμων μελών του Σ.Α. Η Αθήνα υπολογίζει στη σθεναρή στάση της Γαλλίας, καθώς είναι η μόνη από τα πέντε μόνιμα μέλη που δεν έχει αναγνωρίσει τη συνταγματική ονομασία της ΠΓΔΜ. Κίνα, ΗΠΑ και Ρωσία έχουν υιοθετήσει τη συνταγματική ονομασία για το σύνολο των σχέσεων και η Μεγάλη Βρετανία μόνο για τις διμερείς. Η ελληνική πλευρά θέλει να πιστεύει ότι θα έχει τη συμπαράσταση και της Ρωσίας.
Ενα άλλο ενδεχόμενο είναι να μην τεθεί το θέμα στη Γενική Συνέλευση, αλλά ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, διαπιστώνοντας το αδιέξοδο, να απευθύνει έκθεση απευθείας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αναφέροντας ότι η διαδικασία δεν απέδωσε καρπούς και το Σ.Α. να αποφασίσει εάν θα αλλάξει το ψήφισμά του.
Η τρίτη πιθανότητα είναι να πιεστεί ο κ. Νίμιτς να καταθέσει την εντολή διαπραγμάτευσης, κάτι που, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, θα γίνει μόνο στην περίπτωση που η αποτυχία της διαπραγμάτευσης θα μπορεί να αποδοθεί στην Αθήνα.
Η ανησυχία ότι τα πράγματα μπορεί να οδηγηθούν στα άκρα, προκύπτει, όπως αναφέρει έμπειρος διπλωμάτης, από το γεγονός ότι η θητεία της κυβέρνησης Μπους οδεύει στο τέλος της και μπορεί «οι Αμερικανοί να τα παίξουν όλα για όλα». Η Αθήνα όμως επενδύει στην προϊστορία των Ηνωμένων Εθνών και επισημαίνεται ότι ο Οργανισμός ποτέ στα χρονικά του και σε πολύ πιο δύσκολα προβλήματα, όπως το Κυπριακό, δεν έχει πει ότι απέτυχε, αλλά συνεχίζει τις προσπάθειες.
Τα ελληνοτουρκικά
Οπως όλα δείχνουν, παρά τις περί του αντιθέτου προσδοκίες της Αθήνας, δεν θα αποφευχθεί η «σκοπιανοποίηση» της παρουσίας στη Γενική Συνέλευση, καθώς το θέμα αναμένεται να κυριαρχήσει στα υπόλοιπα. Ωστόσο, στην ατζέντα της υπουργού Εξωτερικών και της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Νέα Υόρκη, βρίσκονται μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα, τα οποία εξελίσσονται ταυτόχρονα. Το Κυπριακό και η νέα προσπάθεια επίλυσης με τις απευθείας διαπραγματεύσεις είναι ίσως το πιο σημαντικό. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις παγίως εντάσσονται στην ατζέντα, με τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών να έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια. Εν όψει της ανάληψης της προεδρίας του ΟΑΣΕ, η ελληνική αντιπροσωπεία θα έχει σημαντικές επαφές για την κρίση στον Καύκασο.
Comments