Η απαξίωση της ιστορίας ως σχολικό μάθημα
πηγη καθημερινή
Ενα νέο βιβλίο ιστορίας, που αναμένεται να εισαχθεί την επόμενη σχολική χρονιά στο ισραηλινό εκπαιδευτικό σύστημα, θα διδάσκει για πρώτη φορά στους μαθητές της τρίτης δημοτικού την αραβική οπτική για τη δημιουργία του εβραϊκού κράτους. Θα αναγνωρίζει δηλαδή ότι η συγκρότησή του αποτέλεσε τραγωδία για τους Παλαιστίνιους. Η αυτοκριτική διάθεση εκ μέρους του ισραηλινού υπουργείου Παιδείας θα αποτελούσε επίτευγμα και σοβαρή υπέρβαση, αν δεν απευθυνόταν αποκλειστικά σε Αραβες μαθητές. Η αρμόδια αξιωματούχος του ισραηλινού υπουργείου, Ντάλια Φένιγκ, διευκρίνισε προχθές ότι δεν υπάρχει ανάλογη πρόθεση για τους Εβραίους μαθητές, ενώ η πρωτοβουλία έχει ήδη ενοχλήσει κάποιους σκληροπυρηνικούς Ισραηλινούς, που θεωρούν πως αυτό το νέο βιβλίο ιστορίας εμφανίζει το Ισραήλ να ζητά συγνώμη για την ύπαρξή του.
Θυμίζει έντονα η ισραηλινή αντιπαράθεση τη δική μας διαμάχη γύρω από το βιβλίο ιστορίας, που δεν λέει να κοπάσει. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η υπουργός Παιδείας βρέθηκε στην Κύπρο για την επέτειο της 20ής Ιουλίου και η πρώτη ερώτηση, που της έθεσαν οι Κύπριοι δημοσιογράφοι ήταν κατά πόσον είναι διατεθειμένη να αποσύρει το επίμαχο εγχειρίδιο της στ΄ Δημοτικού. Ωστόσο η εξωραϊσμένη και εσωστρεφής θεώρηση της ιστορίας, που βασίζεται σε ηρωισμούς, εθνικιστικές κορόνες και αναπαραγωγή μύθων, προκαλεί αποστροφή στους νέους, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς.
Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατη βρετανική έρευνα απέδειξε πως μόλις το 30% αποφασίζουν να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο, επιλέγοντας το μάθημα της ιστορίας. Μέχρι την ηλικία των 14 ετών είναι υποχρεωτικό μάθημα, στη συνέχεια όμως φθίνει δραματικά ο αριθμός των μαθητών, που ενδιαφέρονται για την ιστορία. Σύμφωνα με τη μελέτη της Ofsted, της σχολικής εποπτικής αρχής στη χώρα, ο λόγος για αυτήν την αδιαφορία είναι ότι «το μάθημα της ιστορίας είναι συχνά κατακερματισμένο, δεν δίνει μία ευρύτερη εικόνα της ιστορικής εξέλιξης και δεν φωτίζει ακριβώς πώς το παρελθόν διαμορφώνει το μέλλον». Η Ofsted διαμαρτύρεται για την υπερβολική έμφαση στην αγγλική ιστορία, τη στιγμή που παραγνωρίζονται πλήρως η ιστορία της Σκωτίας, της Ουαλίας, της Ιρλανδίας, καθώς και πολύ βασικά κεφάλαια της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι αυτό που λείπει από τα σχολεία είναι μία συλλογική θεώρηση, που συνδέει μεμονωμένα ιστορικά γεγονότα. «Για παράδειγμα κάποια θέματα, όπως οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και το Ολοκαύτωμα δεν εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο», τονίζεται στη σχετική αναφορά. Την ίδια στιγμή στη Γερμανία το σκοτεινό ιστορικό παρελθόν και η διδασκαλία του παραμένουν ταμπού: θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η πρόταση Γερμανού ιστορικού να κυκλοφορήσει ως σχολιασμένο σύγγραμμα το χιτλερικό «magnum opus», Mein Kampf. Στην Ελβετία πάλι το νέο βιβλίο ιστορίας, που τόλμησε να καταρρίψει το μύθο ότι «οι Ελβετοί κατάφεραν να παραμείνουν ουδέτεροι στο β΄ παγκόσμιο πόλεμο, επειδή είχαν ένα πολύ καλά εκπαιδευμένο στρατό» δέχθηκε δριμείες επικρίσεις από βετεράνους πολέμου και μέλη ακροδεξιών οργανώσεων. Απαγόρευση δυσάρεστου πονήματος, που καταγράφει την πορεία του τουρκικού στρατού, επιδιώκουν και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, σέρνοντας στα δικαστήρια το συγγραφέα του. Λες και αν είναι απαγορευμένο, είναι σαν να μη γράφτηκε ποτέ. «Δεν πιάνεται», όπως θα έλεγαν και τα παιδιά.
πηγη καθημερινή
Ενα νέο βιβλίο ιστορίας, που αναμένεται να εισαχθεί την επόμενη σχολική χρονιά στο ισραηλινό εκπαιδευτικό σύστημα, θα διδάσκει για πρώτη φορά στους μαθητές της τρίτης δημοτικού την αραβική οπτική για τη δημιουργία του εβραϊκού κράτους. Θα αναγνωρίζει δηλαδή ότι η συγκρότησή του αποτέλεσε τραγωδία για τους Παλαιστίνιους. Η αυτοκριτική διάθεση εκ μέρους του ισραηλινού υπουργείου Παιδείας θα αποτελούσε επίτευγμα και σοβαρή υπέρβαση, αν δεν απευθυνόταν αποκλειστικά σε Αραβες μαθητές. Η αρμόδια αξιωματούχος του ισραηλινού υπουργείου, Ντάλια Φένιγκ, διευκρίνισε προχθές ότι δεν υπάρχει ανάλογη πρόθεση για τους Εβραίους μαθητές, ενώ η πρωτοβουλία έχει ήδη ενοχλήσει κάποιους σκληροπυρηνικούς Ισραηλινούς, που θεωρούν πως αυτό το νέο βιβλίο ιστορίας εμφανίζει το Ισραήλ να ζητά συγνώμη για την ύπαρξή του.
Θυμίζει έντονα η ισραηλινή αντιπαράθεση τη δική μας διαμάχη γύρω από το βιβλίο ιστορίας, που δεν λέει να κοπάσει. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η υπουργός Παιδείας βρέθηκε στην Κύπρο για την επέτειο της 20ής Ιουλίου και η πρώτη ερώτηση, που της έθεσαν οι Κύπριοι δημοσιογράφοι ήταν κατά πόσον είναι διατεθειμένη να αποσύρει το επίμαχο εγχειρίδιο της στ΄ Δημοτικού. Ωστόσο η εξωραϊσμένη και εσωστρεφής θεώρηση της ιστορίας, που βασίζεται σε ηρωισμούς, εθνικιστικές κορόνες και αναπαραγωγή μύθων, προκαλεί αποστροφή στους νέους, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς.
Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατη βρετανική έρευνα απέδειξε πως μόλις το 30% αποφασίζουν να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο, επιλέγοντας το μάθημα της ιστορίας. Μέχρι την ηλικία των 14 ετών είναι υποχρεωτικό μάθημα, στη συνέχεια όμως φθίνει δραματικά ο αριθμός των μαθητών, που ενδιαφέρονται για την ιστορία. Σύμφωνα με τη μελέτη της Ofsted, της σχολικής εποπτικής αρχής στη χώρα, ο λόγος για αυτήν την αδιαφορία είναι ότι «το μάθημα της ιστορίας είναι συχνά κατακερματισμένο, δεν δίνει μία ευρύτερη εικόνα της ιστορικής εξέλιξης και δεν φωτίζει ακριβώς πώς το παρελθόν διαμορφώνει το μέλλον». Η Ofsted διαμαρτύρεται για την υπερβολική έμφαση στην αγγλική ιστορία, τη στιγμή που παραγνωρίζονται πλήρως η ιστορία της Σκωτίας, της Ουαλίας, της Ιρλανδίας, καθώς και πολύ βασικά κεφάλαια της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι αυτό που λείπει από τα σχολεία είναι μία συλλογική θεώρηση, που συνδέει μεμονωμένα ιστορικά γεγονότα. «Για παράδειγμα κάποια θέματα, όπως οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και το Ολοκαύτωμα δεν εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο», τονίζεται στη σχετική αναφορά. Την ίδια στιγμή στη Γερμανία το σκοτεινό ιστορικό παρελθόν και η διδασκαλία του παραμένουν ταμπού: θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η πρόταση Γερμανού ιστορικού να κυκλοφορήσει ως σχολιασμένο σύγγραμμα το χιτλερικό «magnum opus», Mein Kampf. Στην Ελβετία πάλι το νέο βιβλίο ιστορίας, που τόλμησε να καταρρίψει το μύθο ότι «οι Ελβετοί κατάφεραν να παραμείνουν ουδέτεροι στο β΄ παγκόσμιο πόλεμο, επειδή είχαν ένα πολύ καλά εκπαιδευμένο στρατό» δέχθηκε δριμείες επικρίσεις από βετεράνους πολέμου και μέλη ακροδεξιών οργανώσεων. Απαγόρευση δυσάρεστου πονήματος, που καταγράφει την πορεία του τουρκικού στρατού, επιδιώκουν και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, σέρνοντας στα δικαστήρια το συγγραφέα του. Λες και αν είναι απαγορευμένο, είναι σαν να μη γράφτηκε ποτέ. «Δεν πιάνεται», όπως θα έλεγαν και τα παιδιά.
Comments