Hμερομηνία : 25-07-07 Eκτύπωση | e-mail
Πρόσωπα kathimerini.gr
Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν
Επιμέλεια: Παναγιώτης Αθανάσαινας
patha@kathimerini.gr
Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν γεννήθηκε το 1954. Σε ηλικία 13 ετών, η οικογένεια του κ. Ερντογάν μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη μετά από επιθυμία του πατέρα του, ελπίζοντας σε καλύτερες συνθήκες και ανατροφή για τα παιδιά του. Αποφοίτησε από ισλαμικό σχολείο, ενώ αργότερα σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Εκεί γνωρίστηκε με τον Νετσμεντίν Ερμπακάν, τον μετέπειτα πρώτο ισλαμιστή πρωθυπουργό της χώρας.
Το 1994 ψηφίζεται δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, θέση από την οποία κατά γενική ομολογία, συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξη της πόλης, την καθαριότητα και την ασφάλεια, κερδίζοντας το σεβασμό τόσο των ισλαμιστών όσο και των υπέρμαχων της κοσμικότητας.
Ο Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (AKP) βρίσκονται στην εξουσία της Τουρκίας από το 2002. Ο κ. Ερντογάν ήταν ήδη δημοφιλής πολιτικός όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας. Χαρισματικός και με όραμα, είδε τη λαϊκή υποστήριξη προς το κόμμα του να αυξάνεται μετά την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτική σταθερότητα της Τουρκίας τα χρόνια διακυβέρνησης του.
Ωστόσο, πάντα είχε τους αντιπάλους του από την πλευρά του κοσμικού κράτους που κατηγορούν τον ίδιο και το AKP για την προώθηση κρυφής ατζέντας που στοχεύει τη μετάβαση της Τουρκίας σε θρησκευτική κοινωνία. Το παρελθόν του ίδιου συνδέεται με έντονες ισλαμικές απόψεις, ενώ το κόμμα του έχει τις ρίζες του στο πολιτικό Ισλάμ. Όμως ο κ. Ερντογάν έχει επιχειρήσει να τηρήσει πιο μετριοπαθή στάση από τότε που το κόμμα του έγινε κυβέρνηση.
Οι στρατηγοί της χώρας - θεματοφύλακες του κοσμικού συντάγματος της Τουρκίας - βλέπουν αυτή τη στάση με σκεπτικισμό. Λίγοι είναι εκείνοι ωστόσο που μπορούν να αρνηθούν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν πραγματοποίησε μεταρρυθμίσεις και προώθησε τον εκμοντερνισμό της Τουρκίας πιο αποτελεσματικά από όλους τους προκατόχους του. Η οικονομία αναπτύχθηκε ραγδαία, ενώ η αστυνομία, ο στρατός και το δικαστικό σύστημα γνώρισαν τεράστιες θεσμικές αλλαγές.
Ένα ακόμη κεντρικό σημείο της πολιτικής του είναι η βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ειδικά μετά την ψυχρή περίοδο που ακολούθησε την ψήφο του κοινοβουλίου ενάντια στην παροχή βοήθειας προς τις δυνάμεις των ΗΠΑ προς το Ιράκ, στην αρχή του πολέμου. Οι μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν από τον Ερντογάν συνέβαλαν στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, ενώ προκάλεσαν τα θετικά σχόλια του προέδρου του Τζόρτζ Μπους αλλά και του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ που τόνισαν ότι η Τουρκία θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα για πολλές γειτονικές χώρες, όπως η Συρία, το Ιράν και το Ιράκ.
Θρησκευτικά ζητήματα
Ο κ. Ερντογάν έχει αποφύγει να θίξει το ευαίσθητο θέμα της ισλαμικής ενδυμασίας των γυναικών, παρά το ότι η γυναίκα του φοράει μαντίλα. Εξαιτίας του κοσμικού χαρακτήρα συντάγματος της Τουρκίας, απαγορεύεται στις γυναίκες να εισέρχονται σε κυβερνητικές υπηρεσίες και σχολεία φορώντας την ισλαμική ενδυμασία, παρά τις αντιδράσεις πολλών αντίθετων στη συνταγματική ρύθμιση Τούρκων.
Το AKP προέκυψε από την απόσπαση μιας ομάδας πολιτικών από το Κόμμα της Αρετής, το οποίο το 2001 καταργήθηκε εξαιτίας της αντίθετης στον χαρακτήρα του κράτους δραστηριότητας του, σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου. Ο Ερντογάν σε δηλώσεις έχει εκφράσει την προσήλωση του στον κοσμικό χαρακτήρα της Τουρκίας, αν και θεωρεί ότι αυτός δεν θα πρέπει να είναι αντίθετος σε όσους επιθυμούν να εκφράσουν ανοιχτά τις θρησκευτικές τους αντιλήψεις. «Το κύριο πρόβλημα είναι να βρεθεί ένας τρόπος να μείνουμε ενωμένοι, διατηρώντας τις διαφορές μας… τα δικαιώματα και οι ελευθερίες είναι απαραίτητα στον καθένα μας».
Τον Απρίλιο του 2007 ο κ. Ερντογάν βρέθηκε στο κέντρο μιας έντονης πολιτικής κρίσης στη χώρα, μετά τον διορισμό του Αμπντουλάχ Γκιούλ ως υποψήφιου για την προεδρία της Δημοκρατίας. Η αντιπολίτευση δεν προσήλθε στη σχετική ψηφοφορία στο κοινοβούλιο, μποϋκοτάροντας έτσι την εκλογή και αναγκάζοντας τον κ. Γκιουλ να αποσύρει την υποψηφιότητα και τον κ. Ερντογάν να προκηρύξει εκλογές.
www.kathimerini.gr
Πρόσωπα kathimerini.gr
Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν
Επιμέλεια: Παναγιώτης Αθανάσαινας
patha@kathimerini.gr
Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν γεννήθηκε το 1954. Σε ηλικία 13 ετών, η οικογένεια του κ. Ερντογάν μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη μετά από επιθυμία του πατέρα του, ελπίζοντας σε καλύτερες συνθήκες και ανατροφή για τα παιδιά του. Αποφοίτησε από ισλαμικό σχολείο, ενώ αργότερα σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Εκεί γνωρίστηκε με τον Νετσμεντίν Ερμπακάν, τον μετέπειτα πρώτο ισλαμιστή πρωθυπουργό της χώρας.
Το 1994 ψηφίζεται δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, θέση από την οποία κατά γενική ομολογία, συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξη της πόλης, την καθαριότητα και την ασφάλεια, κερδίζοντας το σεβασμό τόσο των ισλαμιστών όσο και των υπέρμαχων της κοσμικότητας.
Ο Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (AKP) βρίσκονται στην εξουσία της Τουρκίας από το 2002. Ο κ. Ερντογάν ήταν ήδη δημοφιλής πολιτικός όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας. Χαρισματικός και με όραμα, είδε τη λαϊκή υποστήριξη προς το κόμμα του να αυξάνεται μετά την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτική σταθερότητα της Τουρκίας τα χρόνια διακυβέρνησης του.
Ωστόσο, πάντα είχε τους αντιπάλους του από την πλευρά του κοσμικού κράτους που κατηγορούν τον ίδιο και το AKP για την προώθηση κρυφής ατζέντας που στοχεύει τη μετάβαση της Τουρκίας σε θρησκευτική κοινωνία. Το παρελθόν του ίδιου συνδέεται με έντονες ισλαμικές απόψεις, ενώ το κόμμα του έχει τις ρίζες του στο πολιτικό Ισλάμ. Όμως ο κ. Ερντογάν έχει επιχειρήσει να τηρήσει πιο μετριοπαθή στάση από τότε που το κόμμα του έγινε κυβέρνηση.
Οι στρατηγοί της χώρας - θεματοφύλακες του κοσμικού συντάγματος της Τουρκίας - βλέπουν αυτή τη στάση με σκεπτικισμό. Λίγοι είναι εκείνοι ωστόσο που μπορούν να αρνηθούν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν πραγματοποίησε μεταρρυθμίσεις και προώθησε τον εκμοντερνισμό της Τουρκίας πιο αποτελεσματικά από όλους τους προκατόχους του. Η οικονομία αναπτύχθηκε ραγδαία, ενώ η αστυνομία, ο στρατός και το δικαστικό σύστημα γνώρισαν τεράστιες θεσμικές αλλαγές.
Ένα ακόμη κεντρικό σημείο της πολιτικής του είναι η βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ειδικά μετά την ψυχρή περίοδο που ακολούθησε την ψήφο του κοινοβουλίου ενάντια στην παροχή βοήθειας προς τις δυνάμεις των ΗΠΑ προς το Ιράκ, στην αρχή του πολέμου. Οι μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν από τον Ερντογάν συνέβαλαν στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, ενώ προκάλεσαν τα θετικά σχόλια του προέδρου του Τζόρτζ Μπους αλλά και του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ που τόνισαν ότι η Τουρκία θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα για πολλές γειτονικές χώρες, όπως η Συρία, το Ιράν και το Ιράκ.
Θρησκευτικά ζητήματα
Ο κ. Ερντογάν έχει αποφύγει να θίξει το ευαίσθητο θέμα της ισλαμικής ενδυμασίας των γυναικών, παρά το ότι η γυναίκα του φοράει μαντίλα. Εξαιτίας του κοσμικού χαρακτήρα συντάγματος της Τουρκίας, απαγορεύεται στις γυναίκες να εισέρχονται σε κυβερνητικές υπηρεσίες και σχολεία φορώντας την ισλαμική ενδυμασία, παρά τις αντιδράσεις πολλών αντίθετων στη συνταγματική ρύθμιση Τούρκων.
Το AKP προέκυψε από την απόσπαση μιας ομάδας πολιτικών από το Κόμμα της Αρετής, το οποίο το 2001 καταργήθηκε εξαιτίας της αντίθετης στον χαρακτήρα του κράτους δραστηριότητας του, σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου. Ο Ερντογάν σε δηλώσεις έχει εκφράσει την προσήλωση του στον κοσμικό χαρακτήρα της Τουρκίας, αν και θεωρεί ότι αυτός δεν θα πρέπει να είναι αντίθετος σε όσους επιθυμούν να εκφράσουν ανοιχτά τις θρησκευτικές τους αντιλήψεις. «Το κύριο πρόβλημα είναι να βρεθεί ένας τρόπος να μείνουμε ενωμένοι, διατηρώντας τις διαφορές μας… τα δικαιώματα και οι ελευθερίες είναι απαραίτητα στον καθένα μας».
Τον Απρίλιο του 2007 ο κ. Ερντογάν βρέθηκε στο κέντρο μιας έντονης πολιτικής κρίσης στη χώρα, μετά τον διορισμό του Αμπντουλάχ Γκιούλ ως υποψήφιου για την προεδρία της Δημοκρατίας. Η αντιπολίτευση δεν προσήλθε στη σχετική ψηφοφορία στο κοινοβούλιο, μποϋκοτάροντας έτσι την εκλογή και αναγκάζοντας τον κ. Γκιουλ να αποσύρει την υποψηφιότητα και τον κ. Ερντογάν να προκηρύξει εκλογές.
www.kathimerini.gr
Comments