Ενας Ομπάμα θα φέρει την άνοιξη;
απο καθημερινή
Διαμορφώνεται ισχυρό ρεύμα αλλαγής στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς ραγίζει ο συνασπισμός της Δεξιάς, αλλά η μάχη δεν έχει κριθεί
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Στην αρχή, σχεδόν όλοι προεξοφλούσαν ότι το μαύρο αστέρι των Δημοκρατικών θα έπαιζε απλώς τον ρόλο του «λαγού», που θα ανέβαζε το τέμπο και θα ξυπνούσε την εξέδρα σε μια βαρετή κούρσα, με βέβαια νικήτρια τη Χίλαρι Κλίντον. Ακόμη και μετά τη «σούπερ Τρίτη», ο Μπαράκ Ομπάμα εμφανιζόταν ως αουτσάιντερ. Απροσδόκητα ισχυρό μεν, πλην αουτσάιντερ. Να όμως που, ύστερα από δέκα διαδοχικές νίκες του σε ισάριθμες Πολιτείες, ο γερουσιαστής του Ιλινόις προβάλλει ως το φαβορί για το χρίσμα των Δημοκρατικών στη μάχη για τον Λευκό Οίκο.
Οι τελευταίες προκριματικές εκλογές, ιδιαίτερα εκείνη στο Ουισκόνσιν, την περασμένη Τρίτη, διέλυσαν και τους μύθους σχετικά με τη δήθεν ακλόνητη υπεροχή της Κλίντον στη λευκή εργατική τάξη και στις γυναίκες. Διερύνοντας διαρκώς τον αρχικό, σκληρό πυρήνα του, συγκεντρωμένο στους μαύρους και τη νεολαία, ο Ομπάμα τείνει να διαμορφώσει ένα πλειοψηφικό ρεύμα, που διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα, τις ηλικίες και τις φυλές. Στις τελευταίες εκλογές, υπερίσχυσε της Κλίντον στους λευκούς, βιομηχανικούς εργάτες και μοιράστηκε 50% - 50% το γυναικείο εκλογικό σώμα. Ιστορικές, εργατικές ομοσπονδίες (όπως οι Teamsters) τοποθετήθηκαν την τελευταία εβδομάδα υπέρ του Ομπάμα.
Την ίδια στιγμή, ο Ομπάμα όχι μόνο έχει καλύψει τη διαφορά, αλλά προηγείται καθαρά πλέον έναντι της Κλίντον στη μάχη της χρηματοδότησης, εξασφαλίζοντας άκρως σημαντικούς υποστηρικτές, μεταξύ των οποίων και οι εταιρείες Google, JP Morgan, Goldman Sachs και UPS. Η «ομπαμανία» διεισδύει ακόμη και μεταξύ των επιχειρηματικών κολοσσών, είτε επειδή κάποιοι από αυτούς τον θεωρούν καλή λύση είτε γιατί προεξοφλούν τη νίκη του και προτιμούν να τον αγκαλιάσουν (με το αζημίωτο) παρά να τον πολεμήσουν.
Οι μεγάλες Πολιτείες
Παρ’ όλα αυτά, η μάχη απέχει πολύ από το να έχει κριθεί. Η Κλίντον θα μπορούσε να «αναστηθεί» αν νικούσε πειστικά τον Ομπάμα στις μεγάλες Πολιτείες του Τέξας και του Οχάιο, στις 4 Μαρτίου. Διατηρεί την υποστήριξη των ισχυρότερων εκδοτικών συγκροτημάτων που παραδοσιακά συνδέονται με τους Δημοκρατικούς, όπως των New York Times και ελπίζει ότι θα την υποστηρίξει η πλειοψηφία των λεγόμενων «σούπερ - εκλεκτόρων», οι οποίοι δεν εκλέγονται από τη βάση, αλλά συμμετέχουν αυτοδίκαια στο συνέδριο του κόμματος, που θα δώσει το προεδρικό χρίσμα. Σημειωτέον, ότι ισχυρής επιρροής «βαρώνοι», όπως ο Αλ Γκορ, η Νάνσι Πελόσι, ο Τζίμι Κάρτερ και ο Τζον Εντουαρντς δεν έχουν ανοίξει ακόμη τα χαρτιά τους.
Επειτα, η επικράτηση του Ομπάμα έναντι του Μακέιν στις εκλογές του Νοεμβρίου, αν βέβαια πάρει το χρίσμα των Δημοκρατικών, δεν πρέπει να θεωρείται αυτονόητη. Βεβαίως, ο 47χρονος γερουσιαστής με τη ρητορική δεινότητα έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι του ηλικίας 72 ετών αντιπάλου του, ο οποίος, συν τοις άλλοις, έχει δηλώσει ότι «δεν καταλαβαίνει και πολλά από οικονομία». Ωστόσο, τα δύσκολα βρίσκονται μπροστά του. Τα εκδοτικά συγκροτήματα που μέχρι τώρα ένιωθαν μια μαγνητική έλξη προς το «νέο, φωτεινό πρόσωπο της Αμερικής», δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα δείξουν επιείκεια απέναντί του στην τελική ευθεία.
Ηδη, οι εντεινόμενες πιέσεις δεν είναι χωρίς αντίκρισμα στην προεκλογική εκστρατεία ενός Ομπάμα που, ασφαλώς, έχει βάλει πολύ νερό στο κρασί του από τα νεανικά του χρόνια, όταν εμπνεόταν από τον ριζοσπάστη ηγέτη των μαύρων, Μάλκομ Χ. Στα τέλη Ιανουαρίου, όταν οι Παλαιστίνιοι έσερναν τον σταυρό του μαρτυρίου τους στη Γάζα, ο Ομπάμα θεώρησε καλό να δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει δικαίωμα επιστροφής στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Στο παρελθόν, συντάχθηκε με το δόγμα Μπους περί προληπτικών πληγμάτων, ψήφισε υπέρ της παράτασης του διαβόητου τρομονόμου PATRIOT και της ανέγερσης του μήκους 1.150 χιλιομέτρων Τείχους στα σύνορα με το Μεξικό. Προσωπικότητες της αμερικανικής Αριστεράς, όπως ο Νόαμ Τσόμσκι, ασκούν εύλογη κριτική στο μεσσιανικό στυλ και στη σκόπιμη αοριστία της ρητορείας του περί «αλλαγής», που εξαντλείται σε δίπολα του τύπου παρελθόν - μέλλον, διχασμός - ενότητα, φόβος - ελπίδα.
Γεγονός παραμένει, όμως, ότι η στάση του Ομπάμα στις ψηφοφορίες της Γερουσίας ήταν, συνολικά, η πιο αριστερή από όλους τους συναδέλφους του. Την περασμένη εβδομάδα, δεσμεύτηκε και πάλι ότι θα τελειώσει τον πόλεμο στο Ιράκ μέσα στο 2009 και ότι δεν θα αφήσει μόνιμες αμερικανικές βάσεις στη χώρα. Καταδίκασε τη χωρίς όρια παγκοσμιοποίηση «που στέλνει αμερικανικά εργοστάσια στο Μεξικό» και τον αχαλίνωτο νεοφιλελευθερισμό που έχει ως αποτέλεσμα «οι διευθυντές επιχειρήσεων να κερδίζουν σε δέκα λεπτά όσο οι εργάτες σε ένα χρόνο». Μίλησε για τις «χειρότερες ανισότητες στην Αμερική από την εποχή του μεγάλου κραχ, του 1929-32» και εξήγγειλε ριζοσπαστική αλλαγή στη φορολογία. Γι’ αυτές του τις θέσεις κέρδισε την υποστήριξη της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών, με τυπικό παράδειγμα τον Εντουαρντ Κένεντι.
Αλλη μια φορά: δεν είναι βέβαιο ότι ο Ομπάμα θα βγει νικητής. Είναι βέβαιο, όμως, ότι ο κοινωνικός συνασπισμός που έφερε τον Τζορτζ Μπους στην εξουσία –με βασικές συνιστώσες τη συμμορία των νεοσυντηρητικών, τη Χριστιανική Δεξιά και το σύμπλεγμα Γουόλ Στριτ, πετρελαίου και στρατιωτικής βιομηχανίας– πνέει τα λοίσθια. Εξίσου βέβαιο είναι ότι, μετά την ολέθρια εποχή Μπους, η εκλογή του Ομπάμα στην προεδρία θα ήταν το καλύτερο «πλυντήριο» για τη διεθνή εικόνα της Αμερικής. Κι αυτό δεν είναι μικρό πλεονέκτημα.
Εκστρατεία λάσπης από πολλές πλευρές
Τα πρώτα απειλητικά σύννεφα έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται πάνω από το επιτελείο του Ομπάμα. Τον περασμένο μήνα, το φιλικό προς τον Μπους Fox News του Μέρντοχ διέδωσε χαλκευμένες πληροφορίες κατά τις οποίες ο Ομπάμα παρακολούθησε, κατά τα παιδικά του χρόνια, σχολείο φανατικών ισλαμιστών στην Ινδονησία. Στο Διαδίκτυο, μαίνεται ο βρώμικος πόλεμος των ηλεκτρονικών μηνυμάτων, που υπενθυμίζουν ότι το δεύτερο όνομά του είναι... Χουσεΐν και ότι ο Κενυάτης πατέρας του ήταν μουσουλμάνος.
Η εκστρατεία λάσπης θίγει ευαίσθητες χορδές στην εβραϊκή κοινότητα των ΗΠΑ, η οποία αναλογεί μόλις στο 2% του εκλογικού σώματος, αλλά έχει πολύ μεγαλύτερο βάρος στα μέσα ενημέρωσης και τον επιχειρηματικό κόσμο. Ο Ντάνι Αγιαλόν, πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η υποψηφιότητα Ομπάμα προκαλεί «προβληματισμό». Η International Herald Tribune έγραψε ότι ο Ντέιβιντ Χάρις, εκτελεστικός διευθυντής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής, στη διάρκεια πρόσφατης περιοδείας του στη Φλόριντα, ήρθε αντιμέτωπος με ερωτήσεις όπως: Παρακολούθησε ο Ομπάμα μεντρεσέ (ισλαμική σχολή); Τι σχέση έχει με το «Εθνος του Ισλάμ», του αντισημίτη, μαύρου ηγέτη Λούις Φάραχαν; Τι σημαίνει για το Ισραήλ η θέση του για διάλογο με το Ιράν; Γιατί έχει στο επιτελείο του τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του Κάρτερ, Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, που δεν συμπαθεί και πολύ το Ισραήλ;
Διαμορφώνεται ισχυρό ρεύμα αλλαγής στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς ραγίζει ο συνασπισμός της Δεξιάς, αλλά η μάχη δεν έχει κριθεί
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Στην αρχή, σχεδόν όλοι προεξοφλούσαν ότι το μαύρο αστέρι των Δημοκρατικών θα έπαιζε απλώς τον ρόλο του «λαγού», που θα ανέβαζε το τέμπο και θα ξυπνούσε την εξέδρα σε μια βαρετή κούρσα, με βέβαια νικήτρια τη Χίλαρι Κλίντον. Ακόμη και μετά τη «σούπερ Τρίτη», ο Μπαράκ Ομπάμα εμφανιζόταν ως αουτσάιντερ. Απροσδόκητα ισχυρό μεν, πλην αουτσάιντερ. Να όμως που, ύστερα από δέκα διαδοχικές νίκες του σε ισάριθμες Πολιτείες, ο γερουσιαστής του Ιλινόις προβάλλει ως το φαβορί για το χρίσμα των Δημοκρατικών στη μάχη για τον Λευκό Οίκο.
Οι τελευταίες προκριματικές εκλογές, ιδιαίτερα εκείνη στο Ουισκόνσιν, την περασμένη Τρίτη, διέλυσαν και τους μύθους σχετικά με τη δήθεν ακλόνητη υπεροχή της Κλίντον στη λευκή εργατική τάξη και στις γυναίκες. Διερύνοντας διαρκώς τον αρχικό, σκληρό πυρήνα του, συγκεντρωμένο στους μαύρους και τη νεολαία, ο Ομπάμα τείνει να διαμορφώσει ένα πλειοψηφικό ρεύμα, που διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα, τις ηλικίες και τις φυλές. Στις τελευταίες εκλογές, υπερίσχυσε της Κλίντον στους λευκούς, βιομηχανικούς εργάτες και μοιράστηκε 50% - 50% το γυναικείο εκλογικό σώμα. Ιστορικές, εργατικές ομοσπονδίες (όπως οι Teamsters) τοποθετήθηκαν την τελευταία εβδομάδα υπέρ του Ομπάμα.
Την ίδια στιγμή, ο Ομπάμα όχι μόνο έχει καλύψει τη διαφορά, αλλά προηγείται καθαρά πλέον έναντι της Κλίντον στη μάχη της χρηματοδότησης, εξασφαλίζοντας άκρως σημαντικούς υποστηρικτές, μεταξύ των οποίων και οι εταιρείες Google, JP Morgan, Goldman Sachs και UPS. Η «ομπαμανία» διεισδύει ακόμη και μεταξύ των επιχειρηματικών κολοσσών, είτε επειδή κάποιοι από αυτούς τον θεωρούν καλή λύση είτε γιατί προεξοφλούν τη νίκη του και προτιμούν να τον αγκαλιάσουν (με το αζημίωτο) παρά να τον πολεμήσουν.
Οι μεγάλες Πολιτείες
Παρ’ όλα αυτά, η μάχη απέχει πολύ από το να έχει κριθεί. Η Κλίντον θα μπορούσε να «αναστηθεί» αν νικούσε πειστικά τον Ομπάμα στις μεγάλες Πολιτείες του Τέξας και του Οχάιο, στις 4 Μαρτίου. Διατηρεί την υποστήριξη των ισχυρότερων εκδοτικών συγκροτημάτων που παραδοσιακά συνδέονται με τους Δημοκρατικούς, όπως των New York Times και ελπίζει ότι θα την υποστηρίξει η πλειοψηφία των λεγόμενων «σούπερ - εκλεκτόρων», οι οποίοι δεν εκλέγονται από τη βάση, αλλά συμμετέχουν αυτοδίκαια στο συνέδριο του κόμματος, που θα δώσει το προεδρικό χρίσμα. Σημειωτέον, ότι ισχυρής επιρροής «βαρώνοι», όπως ο Αλ Γκορ, η Νάνσι Πελόσι, ο Τζίμι Κάρτερ και ο Τζον Εντουαρντς δεν έχουν ανοίξει ακόμη τα χαρτιά τους.
Επειτα, η επικράτηση του Ομπάμα έναντι του Μακέιν στις εκλογές του Νοεμβρίου, αν βέβαια πάρει το χρίσμα των Δημοκρατικών, δεν πρέπει να θεωρείται αυτονόητη. Βεβαίως, ο 47χρονος γερουσιαστής με τη ρητορική δεινότητα έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι του ηλικίας 72 ετών αντιπάλου του, ο οποίος, συν τοις άλλοις, έχει δηλώσει ότι «δεν καταλαβαίνει και πολλά από οικονομία». Ωστόσο, τα δύσκολα βρίσκονται μπροστά του. Τα εκδοτικά συγκροτήματα που μέχρι τώρα ένιωθαν μια μαγνητική έλξη προς το «νέο, φωτεινό πρόσωπο της Αμερικής», δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα δείξουν επιείκεια απέναντί του στην τελική ευθεία.
Ηδη, οι εντεινόμενες πιέσεις δεν είναι χωρίς αντίκρισμα στην προεκλογική εκστρατεία ενός Ομπάμα που, ασφαλώς, έχει βάλει πολύ νερό στο κρασί του από τα νεανικά του χρόνια, όταν εμπνεόταν από τον ριζοσπάστη ηγέτη των μαύρων, Μάλκομ Χ. Στα τέλη Ιανουαρίου, όταν οι Παλαιστίνιοι έσερναν τον σταυρό του μαρτυρίου τους στη Γάζα, ο Ομπάμα θεώρησε καλό να δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει δικαίωμα επιστροφής στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Στο παρελθόν, συντάχθηκε με το δόγμα Μπους περί προληπτικών πληγμάτων, ψήφισε υπέρ της παράτασης του διαβόητου τρομονόμου PATRIOT και της ανέγερσης του μήκους 1.150 χιλιομέτρων Τείχους στα σύνορα με το Μεξικό. Προσωπικότητες της αμερικανικής Αριστεράς, όπως ο Νόαμ Τσόμσκι, ασκούν εύλογη κριτική στο μεσσιανικό στυλ και στη σκόπιμη αοριστία της ρητορείας του περί «αλλαγής», που εξαντλείται σε δίπολα του τύπου παρελθόν - μέλλον, διχασμός - ενότητα, φόβος - ελπίδα.
Γεγονός παραμένει, όμως, ότι η στάση του Ομπάμα στις ψηφοφορίες της Γερουσίας ήταν, συνολικά, η πιο αριστερή από όλους τους συναδέλφους του. Την περασμένη εβδομάδα, δεσμεύτηκε και πάλι ότι θα τελειώσει τον πόλεμο στο Ιράκ μέσα στο 2009 και ότι δεν θα αφήσει μόνιμες αμερικανικές βάσεις στη χώρα. Καταδίκασε τη χωρίς όρια παγκοσμιοποίηση «που στέλνει αμερικανικά εργοστάσια στο Μεξικό» και τον αχαλίνωτο νεοφιλελευθερισμό που έχει ως αποτέλεσμα «οι διευθυντές επιχειρήσεων να κερδίζουν σε δέκα λεπτά όσο οι εργάτες σε ένα χρόνο». Μίλησε για τις «χειρότερες ανισότητες στην Αμερική από την εποχή του μεγάλου κραχ, του 1929-32» και εξήγγειλε ριζοσπαστική αλλαγή στη φορολογία. Γι’ αυτές του τις θέσεις κέρδισε την υποστήριξη της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών, με τυπικό παράδειγμα τον Εντουαρντ Κένεντι.
Αλλη μια φορά: δεν είναι βέβαιο ότι ο Ομπάμα θα βγει νικητής. Είναι βέβαιο, όμως, ότι ο κοινωνικός συνασπισμός που έφερε τον Τζορτζ Μπους στην εξουσία –με βασικές συνιστώσες τη συμμορία των νεοσυντηρητικών, τη Χριστιανική Δεξιά και το σύμπλεγμα Γουόλ Στριτ, πετρελαίου και στρατιωτικής βιομηχανίας– πνέει τα λοίσθια. Εξίσου βέβαιο είναι ότι, μετά την ολέθρια εποχή Μπους, η εκλογή του Ομπάμα στην προεδρία θα ήταν το καλύτερο «πλυντήριο» για τη διεθνή εικόνα της Αμερικής. Κι αυτό δεν είναι μικρό πλεονέκτημα.
Εκστρατεία λάσπης από πολλές πλευρές
Τα πρώτα απειλητικά σύννεφα έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται πάνω από το επιτελείο του Ομπάμα. Τον περασμένο μήνα, το φιλικό προς τον Μπους Fox News του Μέρντοχ διέδωσε χαλκευμένες πληροφορίες κατά τις οποίες ο Ομπάμα παρακολούθησε, κατά τα παιδικά του χρόνια, σχολείο φανατικών ισλαμιστών στην Ινδονησία. Στο Διαδίκτυο, μαίνεται ο βρώμικος πόλεμος των ηλεκτρονικών μηνυμάτων, που υπενθυμίζουν ότι το δεύτερο όνομά του είναι... Χουσεΐν και ότι ο Κενυάτης πατέρας του ήταν μουσουλμάνος.
Η εκστρατεία λάσπης θίγει ευαίσθητες χορδές στην εβραϊκή κοινότητα των ΗΠΑ, η οποία αναλογεί μόλις στο 2% του εκλογικού σώματος, αλλά έχει πολύ μεγαλύτερο βάρος στα μέσα ενημέρωσης και τον επιχειρηματικό κόσμο. Ο Ντάνι Αγιαλόν, πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η υποψηφιότητα Ομπάμα προκαλεί «προβληματισμό». Η International Herald Tribune έγραψε ότι ο Ντέιβιντ Χάρις, εκτελεστικός διευθυντής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής, στη διάρκεια πρόσφατης περιοδείας του στη Φλόριντα, ήρθε αντιμέτωπος με ερωτήσεις όπως: Παρακολούθησε ο Ομπάμα μεντρεσέ (ισλαμική σχολή); Τι σχέση έχει με το «Εθνος του Ισλάμ», του αντισημίτη, μαύρου ηγέτη Λούις Φάραχαν; Τι σημαίνει για το Ισραήλ η θέση του για διάλογο με το Ιράν; Γιατί έχει στο επιτελείο του τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του Κάρτερ, Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, που δεν συμπαθεί και πολύ το Ισραήλ;
Comments