το λάθος στα Βαλκάνια.
Hμερομηνία δημοσίευσης: 27-02-08
Του Αλεξη Παπαχελα
Το τέλος της κρίσης στο Κοσσυφοπέδιο γράφεται αυτές τις ημέρες με τον πλέον άγαρμπο, αλλά και παράνομο τρόπο. Ασχετα με το ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο πριν από δέκα χρόνια, μια χώρα τιμωρείται με ακρωτηριασμό και παράλληλα ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για την αλλαγή συνόρων στα Βαλκάνια, που είχε κλείσει μετά τη Βοσνία.
Προσπαθώ εδώ και πολλά χρόνια να καταλάβω, γιατί οι Αμερικανοί αποφάσισαν να επέμβουν στα Βαλκάνια με τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο. Εχω μιλήσει σε πολλούς πρωταγωνιστές εκείνης της κρίσης, χωρίς να μπορέσω να πάρω μια πειστική απάντηση. Τα Βαλκάνια δεν έχουν πετρέλαιο, δεν έχουν σημαντικό ορυκτό πλούτο, δεν έχουν μεγάλη γεωπολιτική σημασία. Προφανής γεωπολιτικός λόγος για την επέμβαση δεν υπήρχε.
Μiα θεωρία, ίσως και η πιο πειστική, υποστηρίζει ότι ήταν η πρώτη φορά που η Ουάσιγκτον βρέθηκε χωρίς αντίπαλο δέος και με απίστευτα μεγάλη ισχύ στα χέρια της. Οταν δεν έχεις κανέναν να φοβηθείς, δεν διαθέτεις γεωπολιτική πυξίδα, γιατί μόλις έχεις βγει από τον ψυχρό πόλεμο, ζαλίζεσαι από τη δύναμή σου και τη σπαταλάς σε περιοχές που δεν έχουν και μεγάλη σημασία. Πράγματι, στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου, η Ουάσιγκτον -με την προτροπή της Μαντλίν Ολμπράιτ κ. ά.- λειτούργησε λίγο - πολύ ως ένοπλος Ερυθρός Σταυρός. Ισοπέδωσε τον σερβικό στρατό και ένα κομμάτι της Σερβίας, για να βάλει τέλος σε ένα, όντως αδικαιολόγητο και βάρβαρο, ανθρωπιστικό έγκλημα. Στο πίσω μέρος του μυαλού των Αμερικανών αξιωματούχων υπήρχε βεβαίως και η άποψη πως έτσι έδειχναν ότι νοιάζονται για την τύχη κάποιων μουσουλμάνων. Ηταν ένα αντίδοτο στον έντονο αντιαμερικανικό πυρετό που εξαπλωνόταν στον ισλαμικό κόσμο.
Το τραγικό λάθος των Αμερικανών ήταν ότι εισέβαλαν στα Βαλκάνια χωρίς ιδιαίτερο γεωπολιτικό κίνητρο και χωρίς τελικό σχέδιο. Γοητεύθηκαν από το αλβανικό λόμπι στις ΗΠΑ -το οποίο χειραγώγησε έξυπνα τις ευαισθησίες τους- και δεν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν ότι πίσω από τις ανθρωπιστικές κορώνες μπορεί να κρύβονταν μέλη συμμοριών ή ακραίοι εθνικιστές. Μπήκαν στα Βαλκάνια, αγνόησαν την Ιστορία, τα έκαναν «γυαλιά καρφιά» και τώρα βιάζονται να κλείσουν όλες τις εκκρεμότητες της περιοχής.
Η αλήθεια είναι πως στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά και στα πεδία της ευρύτερης αναμέτρησης στην πρώην Γιουγκοσλαβία, κατέρρευσε πάνω απ’ όλα το όραμα μιας αποτελεσματικής ή και κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ευρώπης. Ισως, όμως, αυτός να ήταν και ο ενδόμυχος στόχος των ΗΠΑ. Τώρα όμως που η πολιτική γεωγραφία ξαναγράφεται στα Βαλκάνια, απομένει να δούμε μέχρι πού θα φτάσει το σκληρό της παιχνίδι η Ρωσία, αν οι ΗΠΑ έχουν απώτερο στόχο και, βεβαίως, κατά πόσον η Ευρώπη ωρίμασε από τότε...-από καθημερινή.
Του Αλεξη Παπαχελα
Το τέλος της κρίσης στο Κοσσυφοπέδιο γράφεται αυτές τις ημέρες με τον πλέον άγαρμπο, αλλά και παράνομο τρόπο. Ασχετα με το ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο πριν από δέκα χρόνια, μια χώρα τιμωρείται με ακρωτηριασμό και παράλληλα ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για την αλλαγή συνόρων στα Βαλκάνια, που είχε κλείσει μετά τη Βοσνία.
Προσπαθώ εδώ και πολλά χρόνια να καταλάβω, γιατί οι Αμερικανοί αποφάσισαν να επέμβουν στα Βαλκάνια με τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο. Εχω μιλήσει σε πολλούς πρωταγωνιστές εκείνης της κρίσης, χωρίς να μπορέσω να πάρω μια πειστική απάντηση. Τα Βαλκάνια δεν έχουν πετρέλαιο, δεν έχουν σημαντικό ορυκτό πλούτο, δεν έχουν μεγάλη γεωπολιτική σημασία. Προφανής γεωπολιτικός λόγος για την επέμβαση δεν υπήρχε.
Μiα θεωρία, ίσως και η πιο πειστική, υποστηρίζει ότι ήταν η πρώτη φορά που η Ουάσιγκτον βρέθηκε χωρίς αντίπαλο δέος και με απίστευτα μεγάλη ισχύ στα χέρια της. Οταν δεν έχεις κανέναν να φοβηθείς, δεν διαθέτεις γεωπολιτική πυξίδα, γιατί μόλις έχεις βγει από τον ψυχρό πόλεμο, ζαλίζεσαι από τη δύναμή σου και τη σπαταλάς σε περιοχές που δεν έχουν και μεγάλη σημασία. Πράγματι, στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου, η Ουάσιγκτον -με την προτροπή της Μαντλίν Ολμπράιτ κ. ά.- λειτούργησε λίγο - πολύ ως ένοπλος Ερυθρός Σταυρός. Ισοπέδωσε τον σερβικό στρατό και ένα κομμάτι της Σερβίας, για να βάλει τέλος σε ένα, όντως αδικαιολόγητο και βάρβαρο, ανθρωπιστικό έγκλημα. Στο πίσω μέρος του μυαλού των Αμερικανών αξιωματούχων υπήρχε βεβαίως και η άποψη πως έτσι έδειχναν ότι νοιάζονται για την τύχη κάποιων μουσουλμάνων. Ηταν ένα αντίδοτο στον έντονο αντιαμερικανικό πυρετό που εξαπλωνόταν στον ισλαμικό κόσμο.
Το τραγικό λάθος των Αμερικανών ήταν ότι εισέβαλαν στα Βαλκάνια χωρίς ιδιαίτερο γεωπολιτικό κίνητρο και χωρίς τελικό σχέδιο. Γοητεύθηκαν από το αλβανικό λόμπι στις ΗΠΑ -το οποίο χειραγώγησε έξυπνα τις ευαισθησίες τους- και δεν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν ότι πίσω από τις ανθρωπιστικές κορώνες μπορεί να κρύβονταν μέλη συμμοριών ή ακραίοι εθνικιστές. Μπήκαν στα Βαλκάνια, αγνόησαν την Ιστορία, τα έκαναν «γυαλιά καρφιά» και τώρα βιάζονται να κλείσουν όλες τις εκκρεμότητες της περιοχής.
Η αλήθεια είναι πως στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά και στα πεδία της ευρύτερης αναμέτρησης στην πρώην Γιουγκοσλαβία, κατέρρευσε πάνω απ’ όλα το όραμα μιας αποτελεσματικής ή και κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ευρώπης. Ισως, όμως, αυτός να ήταν και ο ενδόμυχος στόχος των ΗΠΑ. Τώρα όμως που η πολιτική γεωγραφία ξαναγράφεται στα Βαλκάνια, απομένει να δούμε μέχρι πού θα φτάσει το σκληρό της παιχνίδι η Ρωσία, αν οι ΗΠΑ έχουν απώτερο στόχο και, βεβαίως, κατά πόσον η Ευρώπη ωρίμασε από τότε...-από καθημερινή.
Comments