Η Ευρώπη Σήμερα | 27.02.2008
Φρένο στην ακρίβεια
Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:
Ευρωβουλευτές εναντίον της ακρίβειας και του μονοπωλίου: φρένο στην οικονομική πολιτική των σουπερμάρκετ
Διακήρυξη κατά της ακρίβειας και των ολιγοπωλιακών πρακτικών των σούπερ μάρκετ υπογράφουν 439 ευρωβουλευτές από όλες τις πολιτικές ομάδες, μεταξύ αυτών και πολλοί ΄Ελληνες. Η ιδέα ξεκίνησε από την Βρετανίδα ευρωβουλευτή των Πρασίνων Κάρολιν Λούκας και, όπως εξηγεί η ίδια μιλώντας στην Ντόιτσε Βέλλε, ο στόχος της κινητοποίησης των ευρωβουλευτών είναι να αρχίσει επίσημη έρευνα στις εμπορικές πρακτικές των σούπερ μάρκετ από την καθ΄ ύλιν αρμόδια Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής :
„Πρέπει να αρχίσει μία έρευνα σε όλες τις χώρες-μέλη και στη συνέχεια να προταθούν τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Για παράδειγμα μία απαγόρευση ότι δεν θα επιτρέπεται η πώληση σε τιμή κάτω του κόστους. ΄Ηδη σήμερα αυτό ισχύει στη Γαλλία, αλλά όχι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Από κει και πέρα, στην ιδανική περίπτωση θα έπρεπε να συμφωνήσουμε και σε ένα ανώτατο μερίδιο αγοράς, πέρα από το οποίο αρχίζει η δεσπόζουσα θέση, όπως λέμε στη γλώσσα του ανταγωνισμού. Γιατί σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες έχουμε αλυσίδες που ελέγχουν το 50% της αγοράς''.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:
Η φίμωση του ελεύθερου ανταγωνισμού άλλοτε ανεβάζει τις τιμές και άλλοτε δυσχεραίνει την πρόσβαση στην αγορά. Το ερώτημα προς τον επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ Σταύρο Λαμπρινίδη: Αφορούν αυτές οι μομφές όλες τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ή μόνο συγκεκριμένες επιχειρήσεις;
''Αυτό ζητάμε ακριβώς από την Επιτροπή να ψάξει. Ξέρουμε όλοι ότι υπάρχουν αλυσίδες, οι οποίοι επιδίδονται σε τέτοιου είδους μεθόδους, αυτό είναι γνωστό. Αλλά δεν αρκεί να το πω εγώ ή να το πείτε εσείς. Η Επιτροπή υπάρχει, προκειμένου να κάνει επίσημους ευρωπαϊκούς ελέγχους και να διαπιστώσει το μέγεθος του προβλήματος''.
Με συνεχείς αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων διεθνώς, αλλά και με έντονες πληθωριστικές πιέσεις, η Ευρώπη στρέφει την προσοχή της στις εμπορικές πρακτικές των σούπερ μάρκετ. Μόνο στην Ελλάδα οι αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής έφτασαν το 22% από τις αρχές Ιανουαρίου. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος, που λέει ότι τα σούπερ μάρκετ όχι μόνο δεν ανεβάζουν, αλλά αντιθέτως, ρίχνουν τις τιμές, με αποτέλεσμα να ωφελείται ο καταναλωτής. Το σχόλιο από την Βρετανίδα Κάρολιν Λούκας:
''Μέχρι ενός σημείου πράγματι ωφελείται, αλλά αυτή δεν είναι ολόκληρη η αλήθεια. Σε κάποια βασικά αγαθά, τα αποκαλούμενα ''lost leaders'' στη γλώσσα της αγοράς, πράγματι ο καταναλωτής κερδίζει. Αλλά αν δούμε μία ευρύτερη γκάμα προϊόντων, για παράδειγμα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, θα διαπιστώσουμε ότι πολλές φορές τα σούπερ-μάρκετ έχουν υψηλότερες τιμές από τα εξειδικευμένα καταστήματq. Και η ανησυχία μας είναι ότι όταν ο ανταγωνισμός αφανίσει τα εξειδικευμένα καταστήματα, τότε τα σούπερ μάρκετ θα αρχίζουν να ανεβάζουν τις τιμές τους''.
Ο καθηγητής και ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γεώργιος Παπαστάμκος συνυπογράφει τη δήλωση των ευρωβουλευτών, αλλά δεν πιστεύει ότι η ακρίβεια οφείλεται στα σούπερ μάρκετ. Κατά τη δική του άποψη, η Κομισιόν πρέπει να διερευνήσει κυρίως τα διασυνοριακά ολιγοπώλια των τελευταίων ετών, που αλλάζουν τα δεδομένα της εννιαίας ευρωπαϊκής αγοράς:
''Αυτό που έχει ξεχωριστή σημασία είναι οι διασυνοριακές συγκεντρώσεις, όπως λέμε, επιχειρήσεων. Δηλαδή εξαγορές και συγχωνεύσεις. Από μία πρώτη ματιά το φαινόμενο φαίνεται να συνδέεται και με την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και των κανόνων ανταγωνισμού''.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:
΄Ηδη στην Πολωνία ο μεγαλύτερος ''παίκτης'' στο λιανικό εμπόριο είναι η βρετανική ''Τέσκο''. Και στην ελληνική αγορά μπαίνουν τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες ξένες αλυσίδες. Πολλές φορές ωφελούνται οι καταναλωτές, αλλά, όπως επισημαίνει ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Σταύρος Λαμπρινίδης, επιβαρύνονται οι παραγωγοί ή ακόμη και οι υπάλληλοι του σούπερ-μάρκετ:
''Αυτό έχει τη συνέπεια, και αυτό επίσης το έχουμε διαπιστώσει, αυτές οι αλυσίδες να πιέζουν ασφυκτικά τους παραγωγούς για να τους πουλάνε εκείνοι τα προϊόντα τους σε πολύ χαμηλές τιμές, σε εξευτελιστικές τιμές. Επιπλέον τα σούπερ μάρκετ χρησιμοποιούν τους εργαζόμενους κατά τρόπους απάνθρωπους, με συμβάσεις ανύπαρκτες, με ωράρια ασύλληπτα, με μισθούς χαμηλότατους''.
Πάντως η Σοσιαλιστική Ομάδα επιμένει το πρόβλημα είναι ευρύτερο και δεν περιορίζεται μόνο στα σούπερ μάρκετ : ''Για το θέμα της προστασίας από τα ολιγοπώλια είχαμε προσφάτως την ιστορία με το καρτέλ του γάλακτος και τους κουμπάρους, που όμως έχει εξαφανιστεί πλέον από τα πρωτοσέλιδα. Και φυσικά έχεις και το θέμα των εργαζομένων. Ξέρετε, αν δεν υπάρχουν επιθεωρήσεις εργασίας, οι οποίες να ελέγχουν αν εφαρμόζεται η εργατική νομοθεσία και να προστατεύουν τον εργαζόμενο, τότε είναι προφανές ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε ιδιώτης να με βάζει να υπογράφω ότι δουλεύω τέσσερις ώρες, αλλά να με βάζει να δουλεύω οκτώ ώρες. Κι αν δε μ΄ αρέσει, επειδή υπάρχουν πολλοί άνεργοι εκεί πέρα έξω, να με κλωτσάει και να φεύγω''.
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:
Ευρωβουλευτές εναντίον της ακρίβειας και του μονοπωλίου: φρένο στην οικονομική πολιτική των σουπερμάρκετ
Διακήρυξη κατά της ακρίβειας και των ολιγοπωλιακών πρακτικών των σούπερ μάρκετ υπογράφουν 439 ευρωβουλευτές από όλες τις πολιτικές ομάδες, μεταξύ αυτών και πολλοί ΄Ελληνες. Η ιδέα ξεκίνησε από την Βρετανίδα ευρωβουλευτή των Πρασίνων Κάρολιν Λούκας και, όπως εξηγεί η ίδια μιλώντας στην Ντόιτσε Βέλλε, ο στόχος της κινητοποίησης των ευρωβουλευτών είναι να αρχίσει επίσημη έρευνα στις εμπορικές πρακτικές των σούπερ μάρκετ από την καθ΄ ύλιν αρμόδια Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής :
„Πρέπει να αρχίσει μία έρευνα σε όλες τις χώρες-μέλη και στη συνέχεια να προταθούν τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Για παράδειγμα μία απαγόρευση ότι δεν θα επιτρέπεται η πώληση σε τιμή κάτω του κόστους. ΄Ηδη σήμερα αυτό ισχύει στη Γαλλία, αλλά όχι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Από κει και πέρα, στην ιδανική περίπτωση θα έπρεπε να συμφωνήσουμε και σε ένα ανώτατο μερίδιο αγοράς, πέρα από το οποίο αρχίζει η δεσπόζουσα θέση, όπως λέμε στη γλώσσα του ανταγωνισμού. Γιατί σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες έχουμε αλυσίδες που ελέγχουν το 50% της αγοράς''.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:
Η φίμωση του ελεύθερου ανταγωνισμού άλλοτε ανεβάζει τις τιμές και άλλοτε δυσχεραίνει την πρόσβαση στην αγορά. Το ερώτημα προς τον επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ Σταύρο Λαμπρινίδη: Αφορούν αυτές οι μομφές όλες τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ή μόνο συγκεκριμένες επιχειρήσεις;
''Αυτό ζητάμε ακριβώς από την Επιτροπή να ψάξει. Ξέρουμε όλοι ότι υπάρχουν αλυσίδες, οι οποίοι επιδίδονται σε τέτοιου είδους μεθόδους, αυτό είναι γνωστό. Αλλά δεν αρκεί να το πω εγώ ή να το πείτε εσείς. Η Επιτροπή υπάρχει, προκειμένου να κάνει επίσημους ευρωπαϊκούς ελέγχους και να διαπιστώσει το μέγεθος του προβλήματος''.
Με συνεχείς αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων διεθνώς, αλλά και με έντονες πληθωριστικές πιέσεις, η Ευρώπη στρέφει την προσοχή της στις εμπορικές πρακτικές των σούπερ μάρκετ. Μόνο στην Ελλάδα οι αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής έφτασαν το 22% από τις αρχές Ιανουαρίου. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος, που λέει ότι τα σούπερ μάρκετ όχι μόνο δεν ανεβάζουν, αλλά αντιθέτως, ρίχνουν τις τιμές, με αποτέλεσμα να ωφελείται ο καταναλωτής. Το σχόλιο από την Βρετανίδα Κάρολιν Λούκας:
''Μέχρι ενός σημείου πράγματι ωφελείται, αλλά αυτή δεν είναι ολόκληρη η αλήθεια. Σε κάποια βασικά αγαθά, τα αποκαλούμενα ''lost leaders'' στη γλώσσα της αγοράς, πράγματι ο καταναλωτής κερδίζει. Αλλά αν δούμε μία ευρύτερη γκάμα προϊόντων, για παράδειγμα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, θα διαπιστώσουμε ότι πολλές φορές τα σούπερ-μάρκετ έχουν υψηλότερες τιμές από τα εξειδικευμένα καταστήματq. Και η ανησυχία μας είναι ότι όταν ο ανταγωνισμός αφανίσει τα εξειδικευμένα καταστήματα, τότε τα σούπερ μάρκετ θα αρχίζουν να ανεβάζουν τις τιμές τους''.
Ο καθηγητής και ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γεώργιος Παπαστάμκος συνυπογράφει τη δήλωση των ευρωβουλευτών, αλλά δεν πιστεύει ότι η ακρίβεια οφείλεται στα σούπερ μάρκετ. Κατά τη δική του άποψη, η Κομισιόν πρέπει να διερευνήσει κυρίως τα διασυνοριακά ολιγοπώλια των τελευταίων ετών, που αλλάζουν τα δεδομένα της εννιαίας ευρωπαϊκής αγοράς:
''Αυτό που έχει ξεχωριστή σημασία είναι οι διασυνοριακές συγκεντρώσεις, όπως λέμε, επιχειρήσεων. Δηλαδή εξαγορές και συγχωνεύσεις. Από μία πρώτη ματιά το φαινόμενο φαίνεται να συνδέεται και με την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και των κανόνων ανταγωνισμού''.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:
΄Ηδη στην Πολωνία ο μεγαλύτερος ''παίκτης'' στο λιανικό εμπόριο είναι η βρετανική ''Τέσκο''. Και στην ελληνική αγορά μπαίνουν τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες ξένες αλυσίδες. Πολλές φορές ωφελούνται οι καταναλωτές, αλλά, όπως επισημαίνει ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Σταύρος Λαμπρινίδης, επιβαρύνονται οι παραγωγοί ή ακόμη και οι υπάλληλοι του σούπερ-μάρκετ:
''Αυτό έχει τη συνέπεια, και αυτό επίσης το έχουμε διαπιστώσει, αυτές οι αλυσίδες να πιέζουν ασφυκτικά τους παραγωγούς για να τους πουλάνε εκείνοι τα προϊόντα τους σε πολύ χαμηλές τιμές, σε εξευτελιστικές τιμές. Επιπλέον τα σούπερ μάρκετ χρησιμοποιούν τους εργαζόμενους κατά τρόπους απάνθρωπους, με συμβάσεις ανύπαρκτες, με ωράρια ασύλληπτα, με μισθούς χαμηλότατους''.
Πάντως η Σοσιαλιστική Ομάδα επιμένει το πρόβλημα είναι ευρύτερο και δεν περιορίζεται μόνο στα σούπερ μάρκετ : ''Για το θέμα της προστασίας από τα ολιγοπώλια είχαμε προσφάτως την ιστορία με το καρτέλ του γάλακτος και τους κουμπάρους, που όμως έχει εξαφανιστεί πλέον από τα πρωτοσέλιδα. Και φυσικά έχεις και το θέμα των εργαζομένων. Ξέρετε, αν δεν υπάρχουν επιθεωρήσεις εργασίας, οι οποίες να ελέγχουν αν εφαρμόζεται η εργατική νομοθεσία και να προστατεύουν τον εργαζόμενο, τότε είναι προφανές ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε ιδιώτης να με βάζει να υπογράφω ότι δουλεύω τέσσερις ώρες, αλλά να με βάζει να δουλεύω οκτώ ώρες. Κι αν δε μ΄ αρέσει, επειδή υπάρχουν πολλοί άνεργοι εκεί πέρα έξω, να με κλωτσάει και να φεύγω''.
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
Comments