Το δίλημμα το έχουν τα Σκόπια -καθημερινή
Tου Σταυρου Λυγερου/ lygeros@kathimerini.gr
Η αμερικανική διπλωματία εξ αρχής προσανατόλισε τον Μάθιου Νίμιτς στη λογική της διπλής ονομασίας. Η Αθήνα υποστήριζε ότι για όλες τις χρήσεις πρέπει να υπάρχει ένα και μόνο ένα όνομα. Οπως απεδείχθη, όμως, η θέση αυτή δεν ήταν στέρεη. Το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε προ ημερών ότι η σύνθετη ονομασία θα προορίζεται για διεθνή χρήση. Με άλλα λόγια, εγκατέλειψε την απαίτηση για χρήση και στο εσωτερικό.
Ακόμα κι αν η Αθήνα είχε αποφασίσει να υποχωρήσει σ’ αυτό το θέμα, μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη θέση της για αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας ως διαπραγματευτικό όπλο, για να κερδίσει αντάλλαγμα αλλού. Δεν είναι σαφές, εάν η θέση εγκαταλείφθη με τη σύμφωνη γνώμη του πρωθυπουργού ή με πρωτοβουλία της υπουργού. Το μέγαρο Μαξίμου πάντως δεν επέβαλε διορθωτική παρέμβαση.
Τα Σκόπια δεν αποδέχθηκαν ποτέ οτιδήποτε άλλο εκτός από το «Μακεδονία». Η Αθήνα είχε δύο ευκαιρίες να τους θέσει δίλημμα:
Πρώτον, όταν η Ε.Ε. αποφάσιζε την τελωνειακή ένωση με το γειτονικό κράτος (επί κυβέρνησης Σημίτη).
Δεύτερον, όταν η Ε.Ε. αποφάσιζε να του δώσει την ιδιότητα της υποψήφιας προς ένταξη χώρας (επί κυβέρνησης Καραμανλή). Ούτε στη μία ούτε στην άλλη περίπτωση είχε τεθεί ως προϋπόθεση για το δικό ελληνικό «ναι» η ύπαρξη συμφωνίας για το όνομα.
Ο όρος ετέθη, όταν συζητήθηκε η ένταξη της FYROM στο ΝΑΤΟ. Αυτή τη φορά, λοιπόν, η Αθήνα έχει και σοβαρό μοχλό πίεσης και –απ’ ό,τι φαίνεται– την πολιτική βούληση να τον χρησιμοποιήσει, για να επιβάλει ένα συμβιβασμό. Και είναι ακριβώς γι’ αυτό, που η λιμνάζουσα διαπραγμάτευση έχει αποκτήσει τον τελευταίο καιρό πραγματική πολιτική υπόσταση.
Οι Σλαβομακεδόνες δεν πρόκειται να υποχωρήσουν πριν εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια. Αποδέχθηκαν με πολλές επιφυλάξεις το κείμενο Νίμιτς ως βάση διαπραγμάτευσης, επειδή δεν είναι συγκεκριμένη πρόταση, αλλά πλαίσιο με εναλλακτικές ονομασίες.
Η κάθε πλευρά μπορεί να επιλέξει όποια τη συμφέρει. Ο κόμπος θα φθάσει στο χτένι, όταν θα αρχίσει η διαπραγμάτευση επί του κειμένου.
Τα Σκόπια δηλώνουν ότι θα προτιμήσουν να μείνουν εκτός ΝΑΤΟ παρά να αλλάξουν όνομα. Επειδή η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν είναι «ή τώρα ή ποτέ», έχουν την άνεση να μην υποχωρήσουν σ’ αυτή τη φάση. Ελπίζουν ότι η άσκηση βέτο θα προκαλέσει κύμα πιέσεων, που θα κάμψει την Αθήνα. Με άλλα λόγια, ελπίζουν ότι στη μεθεπόμενη σύνοδο κορυφής θα γίνουν μέλη της Συμμαχίας, χωρίς να έχουν προβεί σε αξιόλογες υποχωρήσεις στο μέτωπο της ονομασίας.
Εάν, όμως, η Ελλάδα παραμείνει αταλάντευτη, οι Σλαβομακεδόνες θα υποχρεωθούν να συμβιβασθούν.
Γι’ αυτούς, η ενσωμάτωση στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς δεν είναι απλά ένας διπλωματικός στόχος για συμμετοχή σ’ ένα ισχυρό κλαμπ. Εχει ζωτική σημασία. Τη θεωρούν προστασία για την ασταθή ενότητα του κράτους τους, που κινδυνεύει από τον αλβανικό αλυτρωτισμό.
Το παιχνίδι, λοιπόν, θα κριθεί πρωτίστως από τη στάση της κυβέρνησης Καραμανλή όχι μόνο μέχρι τη σύνοδο του Απριλίου, αλλά και μετά απ’ αυτήν.
Η αμερικανική διπλωματία εξ αρχής προσανατόλισε τον Μάθιου Νίμιτς στη λογική της διπλής ονομασίας. Η Αθήνα υποστήριζε ότι για όλες τις χρήσεις πρέπει να υπάρχει ένα και μόνο ένα όνομα. Οπως απεδείχθη, όμως, η θέση αυτή δεν ήταν στέρεη. Το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε προ ημερών ότι η σύνθετη ονομασία θα προορίζεται για διεθνή χρήση. Με άλλα λόγια, εγκατέλειψε την απαίτηση για χρήση και στο εσωτερικό.
Ακόμα κι αν η Αθήνα είχε αποφασίσει να υποχωρήσει σ’ αυτό το θέμα, μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη θέση της για αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας ως διαπραγματευτικό όπλο, για να κερδίσει αντάλλαγμα αλλού. Δεν είναι σαφές, εάν η θέση εγκαταλείφθη με τη σύμφωνη γνώμη του πρωθυπουργού ή με πρωτοβουλία της υπουργού. Το μέγαρο Μαξίμου πάντως δεν επέβαλε διορθωτική παρέμβαση.
Τα Σκόπια δεν αποδέχθηκαν ποτέ οτιδήποτε άλλο εκτός από το «Μακεδονία». Η Αθήνα είχε δύο ευκαιρίες να τους θέσει δίλημμα:
Πρώτον, όταν η Ε.Ε. αποφάσιζε την τελωνειακή ένωση με το γειτονικό κράτος (επί κυβέρνησης Σημίτη).
Δεύτερον, όταν η Ε.Ε. αποφάσιζε να του δώσει την ιδιότητα της υποψήφιας προς ένταξη χώρας (επί κυβέρνησης Καραμανλή). Ούτε στη μία ούτε στην άλλη περίπτωση είχε τεθεί ως προϋπόθεση για το δικό ελληνικό «ναι» η ύπαρξη συμφωνίας για το όνομα.
Ο όρος ετέθη, όταν συζητήθηκε η ένταξη της FYROM στο ΝΑΤΟ. Αυτή τη φορά, λοιπόν, η Αθήνα έχει και σοβαρό μοχλό πίεσης και –απ’ ό,τι φαίνεται– την πολιτική βούληση να τον χρησιμοποιήσει, για να επιβάλει ένα συμβιβασμό. Και είναι ακριβώς γι’ αυτό, που η λιμνάζουσα διαπραγμάτευση έχει αποκτήσει τον τελευταίο καιρό πραγματική πολιτική υπόσταση.
Οι Σλαβομακεδόνες δεν πρόκειται να υποχωρήσουν πριν εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια. Αποδέχθηκαν με πολλές επιφυλάξεις το κείμενο Νίμιτς ως βάση διαπραγμάτευσης, επειδή δεν είναι συγκεκριμένη πρόταση, αλλά πλαίσιο με εναλλακτικές ονομασίες.
Η κάθε πλευρά μπορεί να επιλέξει όποια τη συμφέρει. Ο κόμπος θα φθάσει στο χτένι, όταν θα αρχίσει η διαπραγμάτευση επί του κειμένου.
Τα Σκόπια δηλώνουν ότι θα προτιμήσουν να μείνουν εκτός ΝΑΤΟ παρά να αλλάξουν όνομα. Επειδή η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν είναι «ή τώρα ή ποτέ», έχουν την άνεση να μην υποχωρήσουν σ’ αυτή τη φάση. Ελπίζουν ότι η άσκηση βέτο θα προκαλέσει κύμα πιέσεων, που θα κάμψει την Αθήνα. Με άλλα λόγια, ελπίζουν ότι στη μεθεπόμενη σύνοδο κορυφής θα γίνουν μέλη της Συμμαχίας, χωρίς να έχουν προβεί σε αξιόλογες υποχωρήσεις στο μέτωπο της ονομασίας.
Εάν, όμως, η Ελλάδα παραμείνει αταλάντευτη, οι Σλαβομακεδόνες θα υποχρεωθούν να συμβιβασθούν.
Γι’ αυτούς, η ενσωμάτωση στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς δεν είναι απλά ένας διπλωματικός στόχος για συμμετοχή σ’ ένα ισχυρό κλαμπ. Εχει ζωτική σημασία. Τη θεωρούν προστασία για την ασταθή ενότητα του κράτους τους, που κινδυνεύει από τον αλβανικό αλυτρωτισμό.
Το παιχνίδι, λοιπόν, θα κριθεί πρωτίστως από τη στάση της κυβέρνησης Καραμανλή όχι μόνο μέχρι τη σύνοδο του Απριλίου, αλλά και μετά απ’ αυτήν.
Comments